O'zbek xalq maqollari - Giyos/FORUM
O'zbek xalq maqollari
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:04 | Сообщение # 1 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| Tuzuvchilar: filologiya fanlari doktori, professor To'ra MIRZAYEV, filologiya fanlari doktori, professor Asqar MUSOQULOV, filologiya fanlari doktori, professor Bahodir SARIMSOQOV
VATAN VA VATANPARVARLIK Aylanasi ovuli, To'garagi to'rkuni. Ayrilmagin elingdan, Quvvat ketar belingdan. Badqavm bo'lsang bo'l, Beqavm bo'lma. Baliq suv bilan tirik, Odam — el bilan. Begona tuproq — devona tuproq. Betkay ketar, bel qolar, Beklar ketar, el qolar. Birovning yurtida bek bo'lguncha, O'zingning yurtingda it bo'l. Bulbul chamanni sevar, Odam — Vatanni. Bulbulga bog' yaxshi, Kaklikka — tog'. Vatan gadosi — kafan gadosi. Vatan uchun o'lmoq ham sharaf. Vatan qadrini bilmagan o'z qadrini bilmas. Vatanga kelgan — imonga kelar. Vatanga falokat — o'zingga halokat. Vatangado bo'lguncha, Kafangado bo'l. Vatandan yiroqlashgan — nomusdan o'lar. Vatani borning baxti bor, Mehnati borning — taxti. Vataning tinch — sen tinch. Vatanni sotgan er bo'lmas. Vatanning vayronasi — Umrning g'amxonasi. Vatanning vayronasi — Umrning hayronasi. Vatansiz inson — kuysiz bulbul. Dindan chiqsang ham, eldan chiqma. Dushmanga nafrati bo'lmaganning Vatanga muhabbati bo'lmas. Yordan ayrilsang ham, eldan ayrilma. Yoridan ayrilgan yetti yil yig'lar, Yurtidan ayrilgan o'lguncha yig'lar. Yoringni gul orasidan izla, Erkingni — el orasidan. Yigit g'ami elida, Elning g'ami dilida. Kiymoqqa katan yaxshi, Turmoqqa vatan yaxshi. Kishi yerida sulton bo'lguncha, O'z elingda cho'pon bo'l. Kishi yurtida sulton bo'lguncha, O'z yurtingda ulton bo'l. Kishi yurtida shoh bo'lguncha, O'z yurtingda gado bo'l. Ko'lning otini balig'i chiqarar. Ko'rpang qayerda bo'lsa, Ko'ngling shu yerda. Non gadosi bo'lsang ham, Yurt gadosi bo'lma. Ona yerning tuprog'i — ona sutidan aziz. Ona yurting — oltin beshiging. Ona yurting omon bo'lsa, Rangi ro'ying somon bo'lmas. Sigirning suti — tilida, Erning quti — elida. Sovuq urgandan qolar, Tuproq surgandan qolmas. Suvni bersang elga, Yasharsan ming yilga. Tovushqonga tug'ilgan tepasi aziz.
Tuqqan yerda tug'ing tik.
Tuqqan elga jon tortmasa ham, qon tortar.
Tug'ilgan yerdan ko'ngil uzilmas, Yurt qo'riganning yurti buzilmas. Tug'ilgan yering — Vataning, Vataning — nomusing.
To'ygan yerdan tuqqan yer yaxshi. Ursa ham, el yaxshi, So'ksa ham, el yaxshi. Fil tushida Hindistonni ko'rar.
Changal ham o'z joyida gurillar.
Ekin yerida ko'karar, Er — elida. El bor bo'lsa, er xor bo'lmas, Er bor bo'lsa, el xor bo'lmas. El boshiga kun tushsa, El yaratgan er kelar. El boshiga tushgani — Er boshiga tushgani.
El ishini er qilur, Er qadrini el bilur.
El-kunim bo'lmasa, Oy-kunim tug'masin.
El kuyunganda kuyungan — botir, El suyunganda suyungan — botir.
El tilagin tilagin, Siniq ko'nglin siylagin. El egasiz bo'lmas, To'n — yoqasiz.
El qudrati — chin qudrat, Vatan tuprog'i — qimmat.
El qurimasa, yer qurimas. El — qo'ngan yerda, Ot — to'ygan yerda.
El qo'ngan yerni bilar, Ot to'ygan yerda tinar.
El g'amini bilgan elda doston.
Elga manzur — erga manzur. Elga xizmat — oliy himmat.
Elga qo'shilgan moy yutar, Eldan ayrilgan qon yutar. Elga qo'shilganning ko'ngli to'q, Eldan ajralganning beti yo'q. Elga qo'shilsang, er bo'lasan, Eldan ajralsang, yer bo'lasan.
Elda bori — senda bori.
Eldan ayrilguncha, jondan ayril. Eliga vafo qilgan Yoviga jafo qilar. Elidan bezgan er o'ngmas, Ko'lidan bezgan g'oz o'ngmas. Elim boshqa degan, el bo'lmas.
Eling senga cho'zsa qo'l, Unga doim sodiq bo'l.
Eling-yurting bo'lmasa, Oying-kuning bo'lmasin.
Elli yer — bozor, Elsiz yer — mozor.
Ellik yilda el yangi.
Elning baxti — erning baxti. Elning ichi — oltin beshik.
Elning yirtig'iga yamoq bo'l, Uzuniga uloq bo'l.
Elning egasi bo'l, Tobutning chegasi bo'l. Elning g'ami — erning g'ami.
Er bolasi — el bolasi.
Er davlati — elida. Er yigit elga tortar. Er yigit o'zi uchun tug'ilar, Eli uchun o'lar. Eringdan bezsang ham, Elingdan bezma. Erning ishi — elning bo'ynida, Elning ishi — erning bo'ynida. Erning moli — elning moli. Yurt boshiga ish tushsa, Er yigit hozir. Yurt egasi yo'lbarsdir, Oldirgani qo'ymasdir. Yurt qo'ri, eling o'sar, Qo'rimasang, uying to'zar. Yurt qo'risang, o'sarsan, Qo'rimasang, to'zarsan. Yurtda odam bo'lmasa, To'ng'iz tepaga chiqar. Yurtdan ayrilganni yov chopar. Yurtdan ketgan, yurtmonda. O'tar hasrat, armonda. Yurti boyning o'zi boy. Yurtim — ko'ksim, Elim — iligim. Yurting omon — o'zing omon. Yurtni dedim, yuzga kirdim. Yaxshi yigit yurt tuzar, Yomon yigit yurt buzar. O'z uyim — o'lan to'shagim. O'z yurtingning qadri O'zga yurtda bilinar. O'z yurting — o'lan to'shaging, O'zga yurt bo'lmas beshiging. O'zbek iskab bo'lsa ham, elini topar. O'zga yurtning qozisi bo'lgandan, O'z elingning tozisi bo'l. O'zga yurtning boshi bo'lgancha, O'z yurtingning toshi bo'l. O'zga yurtning gulidan, O'z yurtingning cho'li yaxshi. O'lsang o'l, Vataningda bo'l. O'pkadan urgan yel yomon, Elidan ayrilgan er yomon. Qorong'i qolgan yurtda Qorashaqshaq podsho bo'lur. Qurigan yurtga qul oqsoqol. Qush butaga sig'inar, Odam — Vatanga. Qush ham ketsa keladi, O'z elini sevadi. Har gul o'z butasida aziz. Har gulning o'z isi bor, Har elning o'z tusi bor. Har kim — eliga, O'rdak - ko'liga. Har kimning o'z eli — o'ziga shirin. Har ko'katning o'z suygan tuprog'i bor. Har toycha o'zi suv ichgan bulog'ini maqtar. Har elning — o'z irimi. Har shaharning havosi boshqa. Har qush o'z uyasiga qarab uchar. Himmatli er, O'z elini der.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:04 | Сообщение # 2 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| JAMOATCHILIK VA XUDBINLIK
Ayrilganni ayiq yer, Bo'linganni bo'ri yer. Ayrilgan yo'lda qolar, Bo'lingan — do'lda. Baliqning kuni ko'l bilan, Botirning kuni el bilan. Baraka — ko'pchilikda. Beshning boshi bo'lgancha, Oltining oyog'i bo'l. Bizniki — xaltada, Sizniki — o'rtada. Bilganingni eldan ayama. Bir kalla — kalla, Ikki kalla — tilla. Bir kishi ming kishi uchun, Ming kishi bir kishi uchun. Bir tovushni ko'p tovush yo'q qilar. Bir ko'zlilar eliga borsang, Bir ko'zingni qisib yur. Bir tupursa, ne bo'lar, El tupursa, ko'l bo'lar. Bir o'zing dono bo'lguncha, Ko'p bilan ahtnoq bo'l. Bir qarg'a bilan qish kelmas. Birdan ikki yaxshi, Ikkidan uch yaxshi. Birikkan kuch — kuch, Birikmagan kuch — puch. Birikmagan birlashmas. Birlashgan daryo bo'lar, Tarqalgan irmoq bo'lar. Birlashgan yovni qaytarar. Birlashgan kuch yengilmas. Birlashgan — o'zar, Birlashmagan — to'zar. Birlik bor — tiriklik bor. Birlikda baraka bor. Birlikli uy — barakatli, G'ovg'ali uy — halokatli. Birliksiz kuch bo'lmas. Doshqozonda pishgan osh xom bo'lmas. Yettovdan birov — shayton. Yolg'iz botir yovga yo'q, Yolg'iz yigit dovga yo'q. Yolg'iz daraxt o'rmon bo'lmas. Yolg'iz yog'och pana bo'lmas. Yolg'iz biyaga sova to'lmas. Yolg'iz yog'och uy bo'lmas. Yolg'iz itning hurgani bilinmas, Yolg'iz kishining yurgani bilinmas. Yolg'iz yigit alp bo'lar, Alp bo'lsa ham, qalp bo'lar. Yolg'iz yigit yov olmas. Yolg'iz otning changi chiqmas, Changi chiqsa ham dong'i chiqmas. Yolg'iz tuya baqiroq bo'lar, Yolg'iz bola yig'loq bo'lar. Yolg'iz yurib yo'l topguncha, Ko'p bilan yurib adash. Yolg'iz uyda qozon qaynamas. Yolg'iz qo'yning terisi po'stin bo'lmas. Yolg'iz g'ozning uni chiqmas, Yolg'iz qizning mungi chiqmas. Yolg'izga yo'l uzoq. Yolg'izlik kishi yurtida bilinar. Yolg'izning yoyi yo'qolsa, topilmas, Ko'pning o'qi yo'qolsa, topilar. Jiyan-tog'a el bo'lmas, Yakka tomchi sel bo'lmas. Ikki odam — bir odamning tangrisi. Ikki sirtlon bir sirtlonning sirtin yirtar. Ikki sichqon biriksa, Yo'lbars quyrug'in kertar. Ikki qo'l qilgan ishni Bir qo'l qilolmas. Ikkovga birov botolmas, Otliqqa yayov yetolmas. Indama ko'pga, Yiqitadi cho'pga. Inida yotganni el topar. Yo'ldan chiqsang chiq, eldan chiqma. Yo'qotganingni ko'pdan so'ra. Ko'kka boqma, ko'pga boq. Ko'p biriksa, tog' qular. Ko'p tikilsa, tog' qular. Ko'p duosi ko'l bo'lur. Ko'p yoyilsa, yo'q topilar. Ko'p ko'makka yaxshi, Oz — barakka. Ko'p ko'padi, Oz cho'kadi. Ko'pda karam bor. Ko'pdan ayrilgan ozar, Ko'pga qo'shilgan o'zar. Ko'pdan ko'p aql chiqar. Ko'pdan quyon qutulmas. Ko'plashgan yov qaytarar. Ko'pni demay kul bo'ldim, G'am-g'ussaga mo'l bo'ldim. Ko'pni yomonlagan ko'milar. Ko'pni yomonlagan ko'muvsiz qolar. Ko'pni yomonlaganning o'zi yomon. Ko'pni sevgan birni sevmas. Ko'pning ishi yitmas, Ozning ishi bitmas. Ko'pning kuchi — karomat. Ko'pning kuchi ko'lday, Ko'chib yurgan yelday. Ko'pning ko'lankasi — oltin. Ko'pning rizqi — ko'l. Ko'pning qo'li ko'p. Ko'pning qo'li ham to'g'ri, Yo'li ham to'g'ri. Ko'pning haqi yetimning haqidan yomon. Ko'pning haqi — to'pning o'qi. Ko'pchilik bir mushtdan ursa, o'ldirar, Bir burdadan bersa, to'ydirar. Ko'pchilik qo'l — unumi mo'l. Ko'pchilik ko'pirsa, qulatar, Ko'pchilik supursa, sulatar. Ko'pchilik qo'lda unum ko'p. Otangning oti o'zguncha, Ovulingning toyi o'zsin. Oshdan qolsang ham, ko'chdan qolma. Rahbar kelar-ketar, omma qolar. Suvning oqishiga qara, Xalqning xohishiga qara. Suruv oqsoqsiz bo'lmas. Suruvdan qolgan surinib o'lar. Tegishmagin ko'pga, Teng bo'lasan cho'pga. To'pdan chiqsang ham, ko'pdan chiqma. Uzoq bo'lsa ham, yo'l yaxshi, Yomon bo'lsa ham, el yaxshi. Uyiga sig'magan eliga sig'mas. Ulovim yo'q deb, ko'chdan qolma. Ulug'ga suyangancha, elga suyan. Xalq aytgani — haq aytgani. Xalq aytmas, Xalq aytsa, hech qaytmas. Xalq aytsa, elab aytar, Haq so'zni bilib aytar. Xalq bor yerda haqlik bor. Xalq degan xoli ketmas. Xalq ishi — haq ish. Xalq kuchiga to'g'on yo'q. Xalq meniki dema, Sen — xalqniki. Xalq puflasa, bo'ron bo'lar, Xalq tepinsa — zilzila. Xalq tinchligin buzgan omon qolmas. Xalq — tosh, amaldor — suv. Xalq xohlasa tuzishni, Hojati yo'q cho'zishni. Xalq g'azabi — xudo g'azabi. Xalq qarg'asa, xor bo'lasan, Xalq qo'llasa, bor bo'lasan. Xalq qo'zg'alsa — daryo. Xalq hukmi — haq hukmi. Xalqdan ajralganning yuzi qora bo'lar, Yurtdan ajralganning so'zi ado bo'lar. Xalqni xon ham yengolmas. Xalqqa suyansang, bo'lasan, Xalqdan chiqsang, so'lasan. Xalqqa xiyonat qilding, O'zingga jinoyat qilding. Egri bitganni el to'g'rilaydi. El bilan bo'lgan yutar, Eldan ajralgan yitar. El bilan kesilgan barmoqdan qon chiqmas El bolasi bo'lolmagan El og'asi bo'lolmas. El boqsa, baxting kular, El boqmasa, taxting qular. El bo'lmasa er bo'lmas. El ishiga erinma, Ish qildim deb kerilma. El kuchi — sel kuchi. El nazar qilmasa, Eshak bozoriga ham dallol bo'lolmaysan. El og'zi — elak, gap turmas. Ei sevganga yer ko'p. El senga etsa nadomat, Dunyoda turolmassan salomat. El suygani — er suygani. El so'zi — dil so'zi. El — erning sinchisi. El o'g'risiz bo'lmas, To'qay — bo'risiz. El qadrini bilmagan, Har baloga yo'liqar. El bilan bo'lgan yigit, Har balodan qutular. El qadrini bilmaydi, El ichida yomonlar. El qulog'i — ellik. El qo'zg'alsa, taxt qo'zg'alar. Elga kengashgan ozimas. Elga kirgil elingcha, Suvga khgil belingcha. Elga ma'qul — senga ma'qul. Elga navbat — erga navbat. Elga suyangan elanmas. Elga qilma xiyonat, Turolmassan salomat. Eldan ayrilganni bo'ri yer. Eldan oshma, eldan qolishma. Eling o'g'ri bo'lsa, o'g'ri bo'l, Bo'ri bo'lsa, bo'ri bo'l. Erdan er o'zsa ham, eldan o'zolmas. Eri bo'lib, erga borgan — bet qorasi, Eli bo'lib, elga borgan — yurt to'rasi. Erning ishi el bilan. Erning kuchini el sinar. Erning otini el chiqarar. Erning so'zi — elning so'zi. Yurt bilan kelgan aza ham — to'y. Yurt desa, yugurib ishla. Yayovning changi chiqmas, Yolg'izning — uni. Yakka o'tin yolborsang, yonmas. Yakkaning yori xudo, Bo'lmasa eldan judo. Yaxshi rahbar yo'l qurar, Yomon rahbar yo'l buzar. Yaxshi rahbar elni o'ylar, Yomon rahbar hovli bo'ylar. Yaxshi rahbar yurtga rohat keltirar, Nodon rahbar yurtga «mehmon» keltirar. O'z bilganingda bo'lma, El bilganidan qolma. O'zi uchun uxlagan, Birov uchun tush ko'rmas. O'zim bo'lay dema, o'zgalar g'amini ye. O'zim degan o'zaksiz ketar. O'zim degan o'rdan chiqmas. O't bilan o'ynashmoq tentakning ishi, Yurt bilan o'ynashmoq ahmoqning ishi. Qirq uydan etak to'lar. Qomatiga ishongan qaddini bukib ketadi, Ko'pchilikka ishongan maqsadiga yetadi. Qo'lidan ish kehnagan ma'raka buzar. G'oz to'dasi yo'lboshchisiz uchmas. Har ish qilsang, el bilan kengash. Har kim o'z qarichi bilan o'lchar. Hashar borsam bitar, Ingranib kunim o'tar. Hashar — elga yarashar. Hashar qildim — uy qurdim, Unda ko'p hikmat ko'rdim.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:05 | Сообщение # 3 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| MEHNATSEVARLIK VA ISHYOQMASLIK Ayb yilda emas, mehnatda. Aravani ot tortar, Ko'lankasin — it. Ari zahrin chekmagan Bol qadrini bilmas. Ariq qazimasang, otizga suv chiqmas. Arg'umog'im jirtak otdi, Loyni ko'rib tappa yotdi. Axtargan topar. Ahmoqning kulgusi ko'p, Dangasaning — uyqusi. Ahdi borning baxti bor. Ahd qilgan baxt topar. Baxt yalqovga begona. Baxtingga ishonma, barmog'ingga ishon. Bekor o'tirguncha, bekor ishla. Bekordan xudo bezor. Bekorchidan — bemaza gap. Bekorchidan el bezor, So'zidan ko'ngil ozar. Bekorchilik — bemazachilik. Bekorchining beti yo'q, Qozon osar eti yo'q. Bekorchining hunari — g'iybat. Beli bog'liqning dili bog'liq. Bemaza qovunning urug'i ko'p. Bemehnat hikmat yo'q. Bermas tangridan hormas ovchi olar. Bersang — olasan, eksang — o'rasan. Betashvish bosh qayda, Mehnatsiz osh qayda. Bir ezma topadi, bir — kezma. Bir qo'llab eksang, Ikki qo'llab o'rasan. Birni birov beradi, Ko'pni — mehnat. Birov uchun birov qozon osmas. Birovning bergani — ko'rgulik, Mehnatning bergani — to'ygulik. Bozoringni o'zing qil, Tegirmoningni o'zing tort. Bor-bor, ishda bor, Ishlamagan nonga zor. Boqsang — bog', boqmasang — tog'. Bog' jamoli — bog'bondan. Bog' kimniki — bog'bonniki. Bog'bonga tog' yarashmas, Biyobonga — bog'. Bog'ni boqsang — bog' bo'lur, Botmon dahsar yog' bo'lur. Boqimsiz bog' tog' bo'lur, Yurak-bag'ring dog' bo'lur. Bo'ynidan bog'langan it ovga yaramas. Bo'lsa hamki qo'riq yer, Hosil berar, to'ksang ter. Gap bilan osh pishmas. Gap bilan shoshma, ish bilan shosh. Gap bilan o'roq o'rish oson. Gap bilguncha, ish bil. Gap — boshqa, ish — boshqa. Gap bo'lsa, paka-paka, Ish bo'lsa, cheka-cheka. Gap desang, qop-qop, Ish desang, Ashtarxondan top. Gap desang, qop-qop, Ish desang — betob. Gapga — chechan, ishga — mechan. Gapni oz so'zla, Ishni ko'p ko'zla. Dangasaga bulut soyasi ham yuk. Dangasaga ish buyursang, Otangdan ortiq nasihat qilar. Dangasaga ish buyursang, Senga aql o'rgatar. Dangasaga ostona tepa bo'lib ko'rinar. Dangasaning vaji ko'p, Ohangsizning — ayji. Dangasaning ishi bitmas, Yoz kelsa ham qishi bitmas. Dangasaning saratonda qoii sovqotar. Dangasaning g'ayrati ish bitganda qo'zir. Daraxt yaprog'i bilan ko'rkam, Odam — mehnati bilan. Daraxt — havodan, odam — mehnatdan. Daryo suvini bahor toshirar, Odam qadrini mehnat oshirar. Dono — bir joyda, Dangasa — harjoyda. Do'kon to'qisang, bo'z bo'lar, Charx yigirsang, ip bo'lar. Do'lanani ko'rganda tog' esingdan chiqmasin. Yer boylikning onasi bo'lsa, Otasi — mehnat. Yer — ona, suv — ota, Mehnat — boylik. Yer ochganning baxti ochilar. Yer — xazina, mehnat — kaliti. Yer egasi bo'lma, mehnat egasi bo'l. Yer qazimasang, oltin chiqmas, Qarmoq solmasang — baliq. Yoz bor, qish bor, Dangasaga na ish bor. Yoz bo'yi yotar, Qish bo'yi qotar. Yomg'ir bilan yer ko'karar, Mehnat bilan — el. Yotaversa, ot ham ozar. Yotgan yotag'on bo'lar, Sovuqqa qotog'on bo'lar. Yotgan qolar, chopgan olar. Yotgan ho'kiz och qolar. Yotganga yomg'ir yog'mas. Yotganning yog'i yo'q. Yotganning ustiga turgan kelmas. Yotib yeganga tog' chidamas. Yosh ishni topar, Ishsiz — dardisarni. Jon koyitmay, ish bitmas. Jon kuydirmasang, jonona qayda, Toqqa chiqmasang, do'lona qayda. Zavqsiz ish — shavqsiz ish. Iz quvgan izlaganini topar. Izlaganga tole yor. Izlagan olim bo'lar, O'ylagan — fozil. Intilgan elga yoqar. It itga buyurar, It — quyrug'iga. It yursa, so'ngak topar. Ish bilan vaqt tez o'tar. Ish bilan qishning mushkuli bitar. Ish bilganniki, Qilich tutganniki. Ish bitar bo'lsa, haybarakallachi ko'payar. Ish bor yerda osh bor. Ish bor yerda xato bor. Ish boshlaganda — ermak, Bitmay qolsa — emgak. Ish buyurdim olti tozga, Olti toz qo'ydi yozga. Ish desa, ayyor, Osh desa, tayyor. Ish desa, og'rir oshiq-moshig'im, Osh desa, tayyor katta qoshig'im. Ish do'sting — jon do'sting. Ish — insonning gavhari. Ish ishni topar, Ko'r — ko'rni. Ish, ishning ketiga tush. Ish ishtaha ochar, Dangasa ishdan qochar. Ish kuchini yelga berma, yerga ber, Jamg'armani selga berma, elga ber. Ish oshga tortar, Yalqovlik — boshga. Ish seni yengmasin, Sen ishni yeng. Ish ustasidan qo'rqar. Ish qilganga qop-qop, Qilmaganga bo'sh qop. Ish qila olmagan ish tanlar. Ish qolsa — mehnat, Osh qolsa — davlat. Ish quroling soz bo'lsa, Mashaqqating oz bo'lar. Ish g'ayratlidan qo'rqar. Ishga — no'noq, oshga — o'rtoq. Ishga — cho'loq, oshga — qo'noq. Ishga — qo'nim, hosilga — unum. Ishdan qochar, yiroqqa sochar. Ishdan qochding — oshdan qochding. Ishdan qo'rqmagan — qishdan qo'rqmas. Ishyoqmas rohat topmas. Ishyoqmas o'roqchi o'roq tanlar. Ishyoqmasga it boqmas. Ishyoqmas itga ham yoqmas. Ishyoqmasga so'z yoqmas. Ishi borga bir kun hayit, Ishi yo'qqa har kun hayit. Ishi yo'q it sug'orar. Ishi yo'q ish topar, Ishton solib, bit boqar. Ishi yo'q chivin tutar. Ishi yo'q eshak hurkitar. Ishi yo'qning ko'rki yo'q. Ishi yo'qning rizqi yo'q. Ishi kechning kuni kech. Ishimning boshi yo'q, Oshimning moshi yo'q. Ishlagan yerni yashnatar, Ishlamagan — qaqshatar. Ishlagan osh tishlar, Ishlamagan tosh tishlar. Ishlagan tishlar, Ishlamagan kishnar. Ishlagan xor bo'lmas. Ishlaganning ishi bitar, Kishnaganning kuni o'tar. Ishlanmagan ishga shayton kular. Ishlik kehb, ish orttirar, Ishsiz kehb, ish qoldirar. Ishlikning peshonasi terlar, Ishsizning — bo'yni. Ishni yo bachcha buzar, yo nasha buzar. Ishni istaganga emas, bilganga topshir. Ishning zo'rini mard qilar. Ishning ko'zini bil, Erning — tilini. Ishning o'zini bilguncha, ko'zini bil. Ishsevarni el sevar. Ishsiz boshim — oshsiz boshim. Ishsiz iyagini uqalar. Ishsiz hayvon ham zerikar. Ishchan tilagi — tong ota qolsa, Erinchak tilagi — kun bota qolsa. Iqbolni mehnat ochar. Yigit degan er bo'lar, Mehnat ko'rsa, sher bo'lar. Yigit husni — mehnatda. Yigitning baxtini mehnat ochar. Yig'lab-yig'lab yop qazisang, Kulib-kulib sug'orasan. Yig'lab-yig'lab marza olsang, O'ynab-o'ynab sug'orasan. Yo'l yurgan xazinaga yo'liqar. Yo'rtgan — o'zar, yotgan — to'zar. Yo'rg'a otning yo'li bo'lar, Jo'rtoqining sho'ri bo'lar. Kezi kelsa, ketmon chop. Ketgan keltirar, O'tirgan narx so'rar. Ketmon chopdim — non tishladim. Ketmon chopmoq — olmoq-solmoq, Qo'sh haydamoq — bormoq-kelmoq, O'roq o'rmoq — o'ynamoq, Hay-hay ishning og'iri, Xamir qilmoq, non yopmoq. Kiygiz kimniki — bilak shuniki. Kindik qoning to'kilgan joyda joning bor, Mehnat qilgan yerda moling bor. Kishi bersa — ko'rimli, Mehnat bersa — to'yimli. Kishining qo'lidan ishini olsang, Og'zidan oshini olasan. Kumushdek ter to'ksang, Gavhardek dur olarsan. Kun qizig'i demagin, Suyagingni sindirmas. Salqinni ko'p ko'zlama, Salqin jonni tindirmas. Ko'kdan emas, yerdan topasan. Ko'klam — mehnat bilan ko'rkam. Ko'nglingni birga ber, Kuchingni yerga ber. Ko'ringan tog'ning yirog'i yo'q. Ko'chatni o'tqazmasang — ko'karmas, Maqsadni istamasang — topilmas. Mard yigitning labi yog'lik, Dangasaning boshi qonlik. Mardning mardi maydonda sinalar, Yigitning yigiti — mehnatda. Mashaqqatsiz baxt kelmas, Mehnatsiz taxt kelmas. Mehnat baxt keltirar. Mehnat bilan yer ko'karar, Duo bilan — el. Mehnat va o'qish — og'a-ini. Mehnat yerda qolmas, Oltin — yo'lda. Mehnat kishini boqar, Yalqovlik o'tga yoqar. Mehnat, mehnatning tagi — rohat. Mehnat — rohatning poydevori. Mehnat tovoq to'ldirar, Minnat toq kuydirar. Mehnat shuhrat keltirar, Yalqovlik — la'nat. Mehnat etsang erinmay, To'yar qorning tilanmay. Mehnat — e'tibor garovi. Mehnat qancha og'ir bo'lsa, Keti shuncha shirin bo'lar. Mehnat qilgan moy oshar. Mehnat qilding, xo'p qilding, Minnat qilding, yo'q qilding. Mehnat qilib topganing, Qandu asal totganing. Mehnat qilmay rohat ko'rmas, Urug' sepmay ekin o'rmas. Mehnat qilsang, ko'ksing tog', Hurmat qilsang, diling bog'. Mehnat qilsang, yasharsan, Katta-katta osharsan. Mehnat qilsang qaram bo'lmaysan. Mehnat qilsang qirga, Qaram bo'lmassan qo'lga. Mehnat ham egiz-egiz, Davlat ham egiz-egiz. Mehnatda sinalgan elda aziz. Mehnatli non — shakar, Mehnatsiz non — zahar. Mehnatli osh osh bo'lar, Mehnatsiz osh — tosh. Mehnatning ko'zini topgan Boylikning o'zini topar. Mehnatning noni — mazali, O'g'rining urari — azali. Mehnatning noni — shirin, Yalqovning joni — shirin. Mehnatsiz bilak — o'rinsiz tilak. Mehnatsiz ish bitmas, Erinchoqning qo'li yetmas. Mehnatsiz rohat bo'lmas, Savobsiz — jannat. Mehnatsiz topilgan mol hisobsiz ketar. Mehnatsiz turmush — tuzsiz osh. Mehnatsiz turmush — o'g'irlik. Mehnatsiz et yemaydi, bit yeydi. Ming so'zdan bir ish yaxshi. Mingta chiroyli so'zdan, Bitta xunuk ish yaxshi. Mol boqqanga bitar. Mol — boqqanniki, Yer — ekkanniki. Mol boqqanning barmog'idan moy tomar. Mol boqqanning moliga boq, Boqmaganning — holiga. Mol semirsa, yog' bo'lar, Yer semirsa, bog' bo'lar. Nodon va yalqov — dushman uchun katta ov. Non yemoqchi bo'lsang, O'tin tashishdan erinma. Nonni mehnat topgan, Mehnatni non topgan. Obro' topaman desang, kamtar bo'l, Qarimay desang, mehnat qil. Obro'ning onasi — mehnat, Otasi — sa'yi harakat. Ovni yo ko'rinmagan otar, Yo — erinmagan. Odam — gavhar, qo'li — gul. Odam ishdan chiqmaydi, Odamdan ish chiqadi. Odam qo'li cho'lni bo'ston qilar. Odamni po'stin emas, ish qizdirar. Odamning qo'li — gul. Odamning husni — mehnatda. Oyog'ing tap-tap etmasa, Og'zing shap-shap etmaydi. Oz yesang, ko'p yashaysan, Mehnat qilsang, ko'p oshaysan. Olay desang mo'l hosil, Mehr qo'yib mehnat qil. Oltin o'tda bilinar, Odam — mehnatda. Oltmishingda olma eksang, Yetmishingda yemishin yersan. Osmonga og'iz ochgan och qolar. Ot oyog'idan topar, Odam — qo'lidan. Ota boyligi yeiga singar, Mehnat boyligi — elga. Osh quli — ish kasali. Oq tuya cho'kmas, ko'k tuya turmas. Oq qo'l — osh egasi, Kuch qo'l — ish egasi. Og'zingni ko'kka ochma, Halol mehnatdan qochma. Podachi qizining g'ayrati Poda qaytganda kelar. Pul yo'q deb qayg'urma, Ish yo'q deb qayg'ur. Rahbar yotsa soyada, Paxta qolar poyada. Rohatning onasi — mehnat. Sansolar-u mansolar, Otga yemni kim solar. Sen ishni quvsang, Non seni quvar. Sepgan xirmon qilur, Sepmagan — armon. Sovut kiyib ma'raka*da jon bergan, Ketmon urib kecha-kunduz non bergan. Suv bir joyda turaversa, sasir. Suv o'jar, inson undan ham o'jar. Suvdan kechgan ho'l bo'lar, Mehnat chekkan zo'r bo'lar. So'z bilan aqqa-baqqa, Ish bilan hech qayoqqa. So'ziga boqma, ishiga boq. So'zing kumush bo'lsa, Ishing — oltin. Tayyor oshga bakovul — Yetim qizga yasovul. Tanbalga jannat yo'q, Qaytib kelsa do'zax yo'q. Tarallabedodga jon g'animat. Tek turganga shayton tayoq tutqazar. Tek turguncha, tekin ishla. Tek turmagan to'q turar. Tek turmaganga osh ber, Ikki qo'liga ish ber. Terga botgan zaiga botar. Tergan — termulmas. Terlab ishlasang, to'yib yeysan. Tindim tunda, tinmadim kunduzi, Bo'ldi qo'y telpagim qunduzi. Tinmas kampir oyog'i Oydinda chars yigirar. Tirishgan yer ustida yashar, Tirishmagan — yer ostida. Tirishgan och qolmas. Tirishgan tog'dan oshar, Ter to'kkan baxtli yashar. Tirishgan — er, Tirishmagan — qora yer. Tirishqoqning teshasi Toshga chega qoqar. Tirishqoqning teri chiqquncha, Ishyoqmasning joni chiqar. Tovuq ham tirmalab to'yinar. Tortishmagan topmaydi. Tog' takasi tek tursa, och qolar. Tusiga qarama, ishiga qara. To'kilgan — tering, ishlagan — yering. To'kilsa manglay tering, Unumli bo'lar yering. To'rt xotin bir bo'lsa, Kasbi — o'lan aytish. Uyqu — g'aflat, mehnat — rohat. Uringan ish o'rinsiz qolmas. Uxlagan uyqu olar, Uxlamagan — yilqi. Uxlaganga ulush yo'q. Xazina g'oyibdan emas, mehnatdan. Xarakash eshak yo'lga yaramas. Xotin-qizning ishini tovuq cho'qib bitirolmas. Charx yigirsam pul bo'lar, Boshim dasta gul bo'lar. Yaxshi-yaxshi yigitlar, Eshigimga qui bo'lar. Cho'pchak degan cho'p bo'lar, Teraversang, ko'p bo'lar. Shaf-shaf degan bilan Shaftoli og'izga tushmas. El og'ziga boqqan och qolar. Elga boqqan yerga boqmas, Ko'kka boqqan elga yoqmas. Elning ko'rki — er bilan, Erning ko'rki — ter bilan. Emgak etsang, emarsan. Emgaksiz itdan yomon, It tugul bitdan yomon. Er — ishlagan yerda aziz. Er yigit nomi bilan, Mehnatda shoni bilan. Er xizmatdan topar. Eringan elga sig'mas. Eringan qiz erdan qolar. Eringanning oshi pishmas. Erinchoq ikki ishlar, Oxiri barmog'ini tishlar. Erinchoq, Erinchoqqa otasining soqoli o'yinchoq. Erinchoq eshikka chiqsa, ot yollaydi. Erinchoq qizni erga ber, Er olmasa yerga ber. Erinchoqni er olmas, Er olsa ham ko'p qolmas. Erinchoqning ishi bitmas, Epsizning — hojati. Erinchoqning og'zini it yalar. Erinchoqning qo'li yetmas, Qo'li yetsa ham, ishi bitmas. Erinchoqning qo'li qisqa, Erinmaganning — yo'li. Erning g'ayrati tog'ni qo'zg'atar. Eshak yurar qatqoqda, Ma'lum bo'lar botqoqda. Yuki yengil eshak yotag'on bo'lar. Yurti boyning o'zi boy, Mehnat qilganning qo'li moy. Yutuqning kahti — mehnat. Yalqov ash qush bo'lmas, Qush bo'lsa ham ucha olmas. Yalqov bo'lsa o'g'loning, Yerdan non termas. Abjir bo'lsa o'g'loning, Cho'ldan don terar. Yalqov yotib buyurar. Yalqov yotolmaydi, yotsa turolmaydi. Yalqov xotinga bola — bahona. Yalqov — o'ziga yov. Yalqov o'tirgan yerida o'tin terar. Yalqovlik, oxiri xo'rlik. Yalqovlik yovi — yumush. Yalqovning maqtanishi ish boshiga borguncha. Yalqovning oshi — yovg'on. Yalqovning qo'li qo'ynidan chiqmas. Yaxshi bo'lsang kelinchak, Bo'la ko'rma erinchak. O'tloqda bedana ko'p, Dangasada — bahona. Qaziybersang, tog' ham qular. Qarasang — bog'man, Qaramasang — dog'man. Qarasang, qand yersan, Qaramasang, pand yersan. Qizil yuzni sarg'aytma, Aziz qo'lni qavartir. Qimirlagan qir oshar, Tig'izlagan tog' oshar. Qozon o'tdan, odam harakatdan qizir. Qoloqdan cho'loq yaxshi. Qorning to'ysa, kekirma, Bekor yurib, bo'kirma. Qulday bo'lib ishlasang, Boyday bo'lib yasharsan. Quldek ishla, O'zbek xalq maqollari Bekdek tishla. Qush qanoti bilan tirik, Odam — mehnati bilan. Qo'rqoqning ko'zi katta, Dangasaning — so'zi. G'ayrat etgan tog'ni kesar, G'ayrat temir arqonni uzar. G'ayratlidan ilon qochib qutulmas. G'ayratlidan quyon qochib qutulmas. G'ayratlining yuragi qaynar. G'ayratsizning yuragi o'ynar. G'ayratsiz bilak — o'rinsiz tilak. Hamma narsaning otasi — mehnat. Har kungi va'dabozlikdan, Bir kungi jonbozlik yaxshi. Harakating — sog'liging, Mehnating — boyliging. Himmat — elning tayanchi, Mehnat — rohat quvonchi. Hurmat qilsang, hurmat ko'rasan, Mehnat qilsang, davron surasan. Hurmating — savlating, Mehnating — davlating. «Ho'k» degan ho'kizga o'lim. Ho'k desa, ho'k, Cho'k desa, cho'k.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:05 | Сообщение # 4 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| HALOLLIK VA TEKINXORLIK Beli og'rimaganning non yeyishini ko'r. Bersang — yeydi, ursang — o'ladi. Bir dehqon omoch bilan, Yettovlon cho'mich bilan. Birovning qo'li bilan tikan yulish oson. Davlat ning illati bor. Dili pokning ishi — pok. Dili pokning yo'li — pok. Yerga boqqan ish qilmas, Ish qilsa ham, tinch qilmas. Ishlab yegan zog'orang Tanangga yog'dek yoqar. Ishlab topganning oshi — lazzatli. Ishlagan er, tishlab yer. Ishlamay yegan og'rimay o'lar. Kambag'alning puli — peshona teri. Kim ishlaydi, kim tishlaydi. Kishining zari kishini buzar, Zarni ko'rgan zanjirini uzar. Ko'ngil tortgan osh — halol. Manglay tering bilan topilgan mol, Taningga halol. Oshing halol boisa, ko'chada ich. Oqar suvning haromi yo'q. Og'zingdan chiqqan tupruk, Yerga tushsa, makruh. Og'iz yesa, ko'z uyalar. Pora do'zax eshigini ochar, O'zini bilgan undan qochar. Pora yegan pona yer. Pora kanda bo'lmasa, Parokanda bo'lasan. Poraxo'r boyimas, O'g'ri koyinmas. Poraxo'r besh qo'lini og'ziga tiqar. Poraxo'r — tekinxo'r. Poraxo'r — haromxo'r. Poraxo'rning ko'zi beshta, Qo'li — to'rtta. Poraxo'rning tavbasidan qo'rq, Mug'ombirning — yig'isidan. Tekin bo'lsa, mix yut. Tekin go'shtning suyagi burun yirtar. Tekin yegan — ko'zga tikan. Tekin yeguncha, ekib ye. Tekin yema, teshadi, Sim bo'lsang ham, eshadi. Tekin tomoq odamning tuzog'i, Yedirib aytadi: Ammamning buzog'i. Tekin tomoq tish sindirar. Tekin tomoq totlik kelar. Tekin tomoqning ta'mi boshqa, Yeganlarning boshi qashqa. Tekin tomoqning tikanagi tiqilar. Tekin topgan mol yomon, Oxiri qo'ymas omon. Tekin to'n qimmatga tushar. Tekindan tomoq bo'lsa, Qirq kun yotmoq kerak. Tekinning minnati ko'p, Mehnatning — ziynati. Tekinxo'r boyimaydi, Boyisa ham yuqmaydi. Tekinxo'r soyasidan qo'rqar. Tekinxo'r — suvsiz ariq. Tekinxo'r qopib yeydi, Mehnatkash topib yeydi. Tekinxo'rga teng kelma, qopadi, O'z aybini tekin pulga yopadi. Tekinxo'rga shafqat yo'q. Tikanning zahri yomon, Tekinxo'rning qahri yomon. Tomog'ining yo'li toza, Ishi bo'lar pokiza. Totli tomoq tamuqqa tushirar. Uzum tilaganga uzib-uzib ber, Qovun tilaganga — qon yalatib. Xalq molini yegan halqumidan ilinar. Sharob tekin bo'lsa, hamma ichar, Tekinxo'r vijdonidan kechar. Shirafurushning shirasi bor, Ortish-tortish kirasi bor. Ekkanda yo'q, Tikkanda yo'q, Xirmonda hozir. Eldan osh yesang, elga osh ber. Eshak Makkaga borib halol bo'lmas. Eshakning go'shti harom, Mehnati — halol. Yulg'ich borning molin yulqar, Yo'qning nomin bulg'ar. Yulg'ich yuladi, Yulib olgach, ko'madi. Yulg'ich yulib to'ymas. Yulg'ich yulib to'ymaydi, Qirg'ich qirib qo'ymaydi. O'roqda yo'q, Mashoqda yo'q, Xirmonda hozir. O'zi o'lgan qo'y qurbonlikka kirmas. Halol ish — lazzatli yemish. Halol ishla, halol tishla. Halol mehnat yerda qolmas. Halol mehnat — mo'l daromad. Halol molning qulfi o'zida bo'lar. Halol pishib chiqar, Harom teshib chiqar. Harakating erta bo'lsa, Kuzda erta o'rasan. Mehnatingni halol qilsang, Huzurini ko'rasan. Harom yegin to'yguncha, Kaltak yegin o'lguncha. Harom ish tez qaritar. Harom haromni chaqirar. Haromdan kelgan haromga ketar. Haromdan ming tanga, Haloldan bir tanga. Haromzoda bug'doy ko'rsatib, arpa sotar. Haromzoda suvdan holva pishirar. Haromzodaning quyrug'i — bir tutam.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:08 | Сообщение # 5 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| TO G RILIK VA EGRILIK Aybi borning tizi qaltirar. Aybini yashirgan boy bo'lmas. Aytib qilgan o'g'irlikning aybi yo'q. Alishar bo'lsang, chiningni ayt, Qovushar bo'lsang, siringni ayt. Asli qora oqarmas, Asli buzuq tuzalmas. Afting qiyshiq bo'lsa oynadan o'pkalama. Baliq boshidan sasir. Bemahal yurgan qoqilar. Betga aytganning zahri yo'q. Bigizni kanoraga yashirib bo'lmas. Bilakka boqma, yurakka boq. Bilmaganni bildim dema, Qilmaganni qildim dema. Bir tulkining hiylasi Necha yerda pand berar. Bir xotinning hiylasi Qirq eshakka yuk bo'lar. Birovni aldama, Yurgan ko'changning boshi berk. Bozordagi allop, Qilar ishi — qallob. Boylik, boylik tubi o'g'irlik. Bo'rining og'zi yesa ham qon, Yemasa ham — qon. Gadoy tilab oladi, Jodugar o'zi oladi. Gunohsiz odam podshodan qo'rqmas. Daladan kelgan o'g'rini tutish oson, Uydagi o'g'rini tutish qiyin. Dardini yashirgan darmon topmas. Dardni berkitsang, isitmasi oshkor qilar. Dili to'g'rining yo'li to'g'ri. Dili qing'irning tili qing'ir. Yeyar og'izni yemas og'iz bog'lar. Yoz yomg'iri loy bo'lmas, O'g'ri aslo boy bo'lmas. Jallob, Turgan-bitgani qallob. Zargar firibgar bo'lsa, oltin zanglar. Igna o'g'irlagan sigir ham o'g'irlar. Igna o'g'irlagandan sigir yo'qotgan gumonsirar. Ilon o'z egriligini bilmas, Tuyaning bo'ynini egri der. Ilon har yerda buralib yursa ham, O'z iniga borganda to'g'rilanar. It to'ygan kuni o'g'rilik qilmas. Itimning bog'i yo'q, Yemishi qora charos. Ishsizning ishi — o'g'irlik. Yo'li buzuqning yoqasi yirtiq. Yo'qlikning uyati yo'q, O'g'irlik — uyat. Kavushimni olgan bir kishi, Gumondorim ming kishi. Ko'z tarozi, ko'ngil — qozi. Ko'ngil to'g'ri uchun, Qulf o'g'ri uchun. Manman kamtardan yengilar, To'g'ri el ichida tanilar. Mis qozonning misi chiqar, Berkitganning isi chiqar. Mullaning yomoni — varaqchi, Odamning yomoni — qaroqchi. Mug'ombir tumshug'idan ilinar. Nayrang bilan ish ko'rgan Ko'p qiynalib jon berar. Nohaq ishga rivoj yo'q. Ochko'z boyimas, o'g'ri to'ymas. Rostga zavol yo'q. Savdogar, Ishi doim hiylagar. Sayoq ketdi, sayoq ketdi, Sayoq ketidan tayoq ketdi. Tavba qilganni el kechirar. Tavbachining oshini yeguncha, Qasam ichgan yaxshi. Tayoq ur-da, go'rga kir, Tayoq ye-da, do'ngga chiq. Teva o'g'irlagan teva bo'yi chuqur qazir. Tilingni to'g'ri tutolmasang, Dilingni to'g'ri tut. Tog' eshitganini deydi. Tulki tulkilik qilar, Bo'ri bo'rilik qilar. Tulki tulkiligini qilguncha, Terisi qo'ldan qo'lga o'tar. Tulki tovga, Quyrug'i soyga. Tulki-qarsoq ini bir, G'ar-o'g'rining till bir. Tullakni tuzoqqa tushirish oson emas. Tuxum o'g'risi tuya o'g'risi ham bo'la oladi. Tushi o'ngning ishi o'ng. Tuyada to'g'ri joy bo'lmas. To'ni yomonni it qopar, Ko'ngli yomonni haq topar. To'g'ri bola o'stirsang, Xalq ichida sher bo'lar. Egri bola o'stirsang, Ikki ko'zi ko'r bo'lar. To'g'ri boshni egri qilich kesmas. To'g'ri devor uzoqqa chidar. To'g'ri yo'l — el yo'ldoshi. To'g'ri oshini yer, Egri boshini. To'g'ri yurgan kiyikning Ko'zidan boshqa aybi yo'q. To'g'ri yurdim — yetdim murodga, Egri yurdim — qoldim uyatga. To'g'ri o'sgan gul bo'lar, Egri o'sgan kul bo'lar. To'g'ri o'zar, egri ozar. To'g'riga balo yo'q, Yomonda hayo yo'q. To'g'rilik to'iga tortar, O'g'rilik — go'iga. To'g'rilikka o'lim yo'q. Firibgaiga shaytonning havasi kelar. Xo'roz qichqirmasa ham tong otaveradi. Egilgan boshni qilich kesmas. Egilgan daraxtga suyanma, Seni ham egar. Egri bitgan daraxt to'g'ri o'smas. Egri bo'lsang, sinar qanoting, To'g'ri bo'lsang, chiqadi oting. Egri ish ellik yildan keyin ham bilinar. Egri yo'ldan yursang ham, to'g'ri yur. Egri kaltakdan to'g'ri soya tushmas. Egri mo'ridan egri tutun chiqar. Egri tayoq ko'targanni egri tayoq bilan ur. Egri tayoqning butog'i burunni yirtar. Egri yuk manzilga yetkazmas. Egri o'sgan terak, Nimaga ham kerak. Egri qoziqqa — egri to'qmoq. Egri qo'l ishga yetmas, Ishga yetsa ham, ishi bitmas. Egrining soyasi ham egri. Er yuragi pok bo'lsa, Yov hiylasi xok bo'lar. Erning atog'i elga sig'sa ham, Chatog'i sig'mas. Yuzim oq bo'lsin desang, Ishingni to'g'ri qil. Yuzning qoraligi uyat emas, Yuzi qoralik uyat. Yulduz aslo oy bo'lmas, O'g'rikdan boy bo'lmas. Yurishi yomon yigitni yov olar. Yurtda o'g'ri topilmasa, Zargarni dorga os. O'zi to'g'rining — so'zi to'g'ri. O'zi qilgan o'kinmas. O'zi qing'irning — so'zi qing'ir. O'rgangan o'g'ri o'rmonda qolar. O'g'rik ayb, g'arlik ayb, Kambag'allikning nesi ayb. O'g'rilik ko'zdan boshlanar, To'g'rilik — so'zdan. O'g'irlik mol boy qilmas. O'g'irlik morning tagi qilday, To'g'rilik molning boshi tog'day. O'g'irlik osh badanga yuqmas. O'g'irlik solsang qo'yningga, Sirtmoq tushar bo'yningga. O'g'ri berkitib olar, Qaroqchi — qo'rqitib. O'g'ri boylik topsa, baxtidan ko'rar, To'g'ri boylik topsa, mehnatdan ko'rar. O'g'ri zo'r bo'lsa, Da'vogar javobgar bo'lar. O'g'ri zo'r kelsa, Mol egasini yengar. O'g'ri kirar joyini emas, Qochar joyini ko'zlar. O'g'ri mushuk kunda uxlab, tunda kezar. O'g'ri tom teshar, Qaroqchi yo'l to'sar. O'g'ri — tun oshguncha, Bo'ri — do'ng oshguncha. O'g'ri yurt ololmas. O'g'ri o'g'irlab yo'lga tushar, Oxiri borib qo'lga tushar. O'g'ri o'g'riga — xolavachcha. O'g'ri qo'li kesilmaguncha O'g'riligini qo'ymas. O'g'ri ham noliydi, o'g'irlatgan ham. O'g'riga mol qahatmi. O'g'riga o'g'rilikdan mol kirmasa, O'z bo'rkini o'g'irlar. O'g'ridan qolgani — qaroqchiniki, O'g'rini uyga kirgizma, Oyog'ini yerga tegizma. O'g'rini o'g'ri desang, o'lgisi kelar, To'g'rini o'g'ri desang, kulgisi kelar. Haqiqat oltindan qimmat. G'ar-o'g'rining tili bir. Haqni aytgan xor bo'lmas. O'g'rini qaroqchi urar. O'g'rining yelkasi — qiyshiq. O'g'rining keti — quvish. Haqni nohaq etma, Nohaqni haq etma. Ho'kiz o'lsa ham, ko'zining olaligi qolmas. O'g'rining ko'zi — o'ljada. O'g'rining ko'zi — o'mochda. O'g'rining ko'ngli — gumonda. O'g'rining uyi bo'lmas, Uyida siri bo'lmas. O'g'rining o'zi — bitta, ko'zi — yuzta. Qamish ichida ilon to'g'ri. Qing'ir ish qirq yildan keyin ham bilinar. Qing'ir ish — qirg'in ish. Qing'ir odam — bir tomon, Qirq odam — bir tomon. Qing'ir qilich qinga to'g'ri. Qing'irlik — tiriklik go'ri, Egrilik — umrning sho'ri. Qirq kishi ham bir, Qing'ir kishi ham. Qora itning uyati oq itga tegar. Qora ko'ngil — yara ko'ngil. Quloqdan ko'z haq. Qulf o'g'ri uchun, Mehr to'g'ri uchun. Qo'li qing'irning — dili qing'ir. Qo'ton bo'risiz bo'lmas, El — o'g'risiz.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:10 | Сообщение # 6 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| YAXSHILIK VA YOMONLIK Ajalga davo yo'q, Yomonga — balo. Asl odam hech o'lmas. Aslning xatosi bo'lmas, Yomonning oshnasi bo'lmas. Achchiqni achchiq kesar. Bast etgan o'zar, Qasd etgan to'zar. Baxtiyor bo'lsa zamon, Noshukur bo'lma — yomon. Baxshi bor joyda yaxshi bor. Bezoridan hamma bezor. Bekorchidan bezib qoch, Chaqimchidan — ko'chib. Beli og'rimagan bel bo'lmas, Birovning xizmatin bilmas. Beqo'nimga qo'nim yo'q, Yomon odamga — o'lim. Bir ilon bir uy odamni tinchitmas. Bir kalning hiylasi Qirq kishini charchatar. Bir kishi ariq qazar, Ming kishi suv ichar. Bir kun tuz ichgan joyga Qirq kun salom ber. Bir ko'ngil imorati — Ming Makka ziyorati. Bir so'zlining yuzi — yorug', Munofiqning yuzi — choriq. Bir tulki yetti bo'rini yetaklar. Bir yaxshi bilan bir yomon kelishar, Ikki yomon kelishmas. Bir qorin moyni bir qumaloq buzar. Birniki — mingga, Mingniki — tumanga. Birning kasofati yuzga, Yuzniki — mingga. Birov tuzar, birov buzar. Birov o'lmay, birov kun ko'rmas. Birovga kesak otsang, U senga tosh otadi. Birovga choh qazima, o'zing tusharsan. Birovning aybiga ko'z-quloq bo'lma. Birovning so'zi yaxshi, Birovning — o'zi. Boboning tol ekkani — O'ziga nom ekkani. Bola bezori — kishi ozori. Bu dunyo o'tar-ketar, Yuzi qoralik qolar. Bug'doydan—bug'doy, Arpadan—arpa. Vijdonsiz kishidan o'pkalama. Gina — adovatning qo'shnisi. Gul tikanin zahri yomon, Qizmondaning qahri yomon. Gunohi — meniki, savobi — sizniki. Guruchning kurmagi bor, Yomonning to'qmog'i bor. Go'ringdan suv chiqmasin, Uyingdan — quv. Davlat bitsa yomonga, O'zin sanar xoqonga. Daryoga yaxshilik qilsang, Ajrini biyobondan topasan. Dili qora — till qora. Dili qoraning qilmishi — qiyiqlik. Dilozori — xudobezori. Dod qoldirma, ot qoldir. Dog' ostida dog' qolmas. Dunyo yorug' bo'lsin desang, Uyingga chiroq yoq. Dutorsiz baxshi bo'lmas, Yomonsiz — yaxshi. Dushmaningni asal bilan bo'g'. Dushmanni musht bilan urma, Osh bilan ur. Yer to'ydirar, o't kuydirar. Yer qattiq bo'lsa, ho'kiz ho'kizdan ko'rar. Yovdan yaxshilik chiqmas. Yovdan yaxshilik yuqmas. Yomon ayg'irda yol bo'lmas, O'larmonda hoi bo'lmas. Yomon arava yo'l buzar, Yomon xotin — uy. Yomon arida bol bo'lmas, Suvsiz yerda — tol. Yomon atalib tirik yurguncha, Yaxshi atalib o'lgan yaxshi. Yomon atlas bilan ham yomon. Yomon baliq suv loyqatar. Yomon baxil bo'lar, Yaxshi — anil. Yomon bilan yer qo'shni ham bo'lma Go'r qo'shni ham bo'lma. Yomon bilan yotma, Erta turib aytma. Yomon bilan yo'ldosh bo'lma, Nodon bilan — sirdosh. Yomon bilan yo'ldosh bo'lsang, Yomondan burun o'lasan. Yaxshi bilan sirdosh bo'lsang, Yaxshilik bilan unasan. Yomon bilan so'z olishguncha, Ko'cha alish. Yomon bilan yurguncha, Yolg'iz yurgin o'lguncha. Yomon bilan yurdim, qoldim uyatga, Yaxshi bilan yurdim, yetdim niyatga. Yomon bilan yursang, yomon boiasan, Yaxshi bilan yursang, omon boiasan. Yomon bola ko'zidan, Bilinadi so'zidan. Yomon buzoq yopig'in yer. Yomon buqa o'z boshiga o't yer. Yomon gap yer tagida uch yil yotar. Yomon yovga bo'lishar. Yomon yovdan qochar. Yomon yomon bilan. Yaxshi zamon bilan. Yomon yoniga yon olma, Yon olsang ham, yor olma. Yomon ilon tegirmon boshida aylanar. Yomon it kunduzi hurar. Yomon «yilg'in» desang, «qirg'in» der. Yomon yo'ldan yurgan tuya cho'kar. Yomon yo'ldosh bo'lmas, Yo'ldosh boisa ham sirdosh bo'lmas. Yomon kelsa — buzar, Yaxshi kelsa — tuzar. Yomon kun yaxshi bo'lar, Yomon odam yaxshi bo'lmas. Yomon — kunchi, yaxshi — sinchi. Yomon kuchuk bo'sag'ada hurar. Yomon ko'z tosh yoradi, Yomon do'st — bosh. Yomon ko'rgan kishingga Yomon ko'rgan molingni ber. Yomon ko'rishni bilmagan, Yaxshi ko'rishni ham bilmas. Yomon mo'ridan achchiq tutun chiqar, Yomon uydan — sassiq gap. Yomon odam yo'ldoshini qaritar. Yomon odam til bilan kuydirar. Yomon odam tuqqanini yomonlar. Yomon odam to'ymas, Yomonligini qo'ymas. Yomon osilar, Yuvvosh bosilar. Yomon ot yoldor bo'lar. Yomon ot oxur buzar, Yomon it egasini uzar. Yomon ot suvliq tishlar. Yomon ot to'rva teshar. Yomon otga yoi bitmas. Yomon otga yoi bitsa, Yoniga tursuq boylatmas. Yomon erga mol bitsa, Yoniga qo'shni yoiatmas, Yoiatsa ham tindirmas. Yomon oting chiqquncha, Totli joning chiqsin. Yomon otni yog' bosar. Yomon otni maqtagan yo'lda qolar. Yomon otni minguncha, Yayov yurgin o'lguncha. Yomon sigir yozda tug'ar. Yomon soyga suv tushsa, Kechuv bermas kecharga. Yomon tekkanga tegar, Tegmaganga kesak otar. Yomon tirtiq qilar, Butunni yirtiq qilar. Yomon tuzalsa, zamon tuzalar. Yomon farzand ota-onani yerga qaratar, Yaxshi farzand ota-onani elga oralatar. Yomon farzand poygaga tushirar, Yaxshi farzand to'rga o'tqazar. Yomon xotin — dardsiz kasal. Yomon xotin yomon kunda qochar, Yaxshi kunda kulib, bag'rin ochar. Yomon xotin kimniki — olaqopniki, Olaqoping bo'lmasa, allakimniki. Yomon erkak to'y buzar, Yomon xotin — uy. Yomon etagingni yirtsa, Etagingni kesib qoch. Yomon eshak ip uzar, Yomon xotin uy buzar. Yomon yurgan yo'lda cho'kar. Yomon yaxshi bo'lmas, Eshak — baxshi. Yomon yashar, yaxshi qaqshar. Yomon — o'z g'amida, Yaxshi — el g'amida. Yomon o'zini bilmas, O'zgani ko'zga ilmas. Yomon o'ldi desa, ishon, Yomonligini qo'ydi desa, ishonma. Yomon o'rdak avval uchar. Yomon oshga o'rtoq, Boshga — to'qmoq. Yomon o'tganning o'rog'ini olar, Ketganning — ketmonini. Yomon qiliqdan — ko'zga yosh, Yaxshi qihqdan — og'izga osh. Yomon ho'kiz shamiyon sindirar. Yomon ho'kizga shox bitsa, suzib o'ldirar, Yomon odamga mol bitsa, urib o'ldirar. Yomonga aytsang siringni, Mingta qilar biringni. Yomonga bosh bo'lguncha, Yaxshiga yo'ldosh bo'l. Yomonga gapirsang — bir balo, Gapirmasang — ikki balo. Yomonga go'r qo'shni qilma, Ig'vogarga — yon qo'shni. Yomonga yomon bo'l, Yaxshiga — tomon. Yomonga yondashgan yiqilmay qolmas, Oxiri bir chuqurga tiqilmay qolmas. Yomonga yondashma, Yaxshidan adashma. Yomonga yog' yoqmas, Echkiga — quymoq. Yomonga yog' yarashmas, Kalga — sarimsoq. Yomonga ishing tushmasin, Qulonga — qushing. Yomonga yo'liqsang, «yov keldi» qilar. Yomonga kun ham qorong'i, tun — ham. Yomonga osh berguncha, Yaxshiga bosh ber. Yomonga osh tortguncha, Boshiga besh tort. Yomonga sir aytma, yurtga yoyar. Yomonga cho'p botar, Yaxshiga — so'z. Yomonga el bo'lguncha, Yag'ir otga bel bo'l. Yomonga yurt qolmasin, O'g'riga — mol. Yomonga yaqinlashsang, balosi yuqar, Qozonga yaqinlashsang — qorasi. Yomonga o'lim yo'q, Yaxshiga — yurim. Yomonga qiz tugul, tuz ham berma. Yomonga hazil qilsang, yoqangni yirtar. Yomonda or bo'lmas, Yaxshi xor bo'lmas. Yomondan dog' qolar, Yaxshidan — bog'. Yomondan yo qochib qutul, Yo — tonib. Yomondan — yorti qoshiq. Yomondan jar bo'yi qoch. Yomondan it yaxshi, Sirkadan bit yaxshi. Yomondan to'n kiysang, To'yda «to'nim ber» deydi. Yomondan yaxshi tuvadi, Yomonning yuzini yuvadi. Yomondan qarz olsang, ham yo'lda qistaydi, Ham — go'rda. Yomondan qarz etma, Qarz etsang ham, xarj etma. Yomondan qarzdor bo'lsang, Ko'p ichida yoqangdan olar. Yomondan qorovul bo'lsa, yov yetti bo'lar. Yomondan qoch, yaxshiga yondosh. Yomondan hayvon yaxshi, Bostirmadan — ayvon. Yomonlarga boshchi bo'lguncha, Yaxshilarga qo'shchi bo'l. Yomonlik itning ham qo'lidan keladi. Yomonlikni oldingda tut, Yaxshilik kelsa — iqboling. Yomonni ishga emas, oshga chaqir. Yomonni tanqid qil, Yaxshiga — taqlid. Yomonni yuborsang, bildirib kelar, Yaxshini yuborsang — tindirib. Yomonning balosiga, Qayga boray davosiga. Yomonning bir qilig'i ortiq, Ustiga yoqasi yirtiq. Yomonning bolasi yo'lda yotib ot hurkitar. Yomonning bo'zini olguncha, Yaxshining so'zini ol. Yomonning davlati — yaxshining ofati. Yomonning dasturxonidan Yaxshining ustixoni yaxshi. Yomonning do'sti ko'p, Piyozning — po'sti. Yomonning janozasidan Yaxshining hikoyasi foydali. Yomonning jag'i tinmas. Yomonning jag'iga ilon tuxum qo'yar. Yomonning joni — aziz. Yomonning zarari tegar keng yo'lda, Yaxshining foydasi tegar tor yo'lda. Yomonning kuchi yapaloqqa yetar. Yomonning ko'zi yurak og'ritar. Yomonning niyati — buzuq, Yaxshining niyati — tuzuk. Yomonning oyog'i — sakkiz, Bin tegmasa, bin tegar. Yomonning oti bilan uloq olguncha, Yaxshining eshagida otquloq ol. Yomonning otidan yaxshining so'zi yaxshi. Yomonning og'ziga — yamoq, Yaxshining og'ziga — qaymoq. Yomonning yarasi bitmas. Yomonning yaxshisi bor. Yomonning yaxshisi bo'lguncha, Yaxshining yomoni bo'l. Yomonning qilmishi yomonlik, Yaxshiga berrnas omonlik. Yomonning qulog'iga yaxshi o'git kirmasa, Yomon o'git kirar. Yordam bergin, Kimsan, deb so'rama. Yoqma — pisharsan, qazima — tusharsan. Zamon yomon emas, Zamonga boqmagan yomon. Zamon senga boqmasa, Sen zamonga boq. Zamon seni o'qitar, Johilliging yo'q etar. Zamon tuzalsa, yomon tuzalar. Zahar zaharni kesar. Ikki yomon qo'shilsa, Keng dunyoga siy(g')ishmas. Ikki yaxshi qo'shilsa, Birini biri qiymas. Ikki yaxshi uyada bitar, Ikki yomon — qiyada. Ikki yaxshi erikmas, Ikki yomon birikmas. Ikki yaxshi qasd bo'lmas, Ikki yomon — do'st. Ilon bo'lib yashagandan, Yilqi bo'lib kishnagan yaxshi. Ilon goh-goh chaqar, Yomon doim chaqar. Ilon zahri — tishida, Yomon zahri — tilida. Ilon ilonning quyrug'ini bosmas. Ilon ishi — zahar solmoq. Ilon po'stini tashlagani bilan qilig'ini tashlamas. lion po'stini tashlasa ham — ilon. Ilon o'z zahridan o'lmas. Ilon o'lsa ham, zahri tishida qolar. Ilonga suv bersang ham, zahar tomar. Ilondan—ilon, chayondan—chayon. Ilonni tushda ko'rsang — ganj, O'ngda ko'rsang—yanch. Ilonning o'lgisi kelsa, izda yotar. Indamasni it qopar. Inson — gavhari Qobul. It akillasa, og'ziga ur. It arazlar, egasi bilmas. It achchig'ini turnadan olar, Bit achchig'ini — burgadan. It vovullagani bilan tog' qulamas. It yeganidan bo'ri yegani yaxshi. It itligini etar, To'n etagini yirtar. It oyga qarab hurar. It otasini tanimas. It ochiq qolgan qozonni yalar. It og'zidan suyak olib bo'lmas. It sarqitini yo'lbars yemas. It tumshug'ini tiqqan yerga Suv ichgali sher kelmas. It tuqqanini tanimas. It to'yi janjalsiz o'tmas. It egasini tanimas, Mushuk — bekasini. It qilganni itorchi qilmas. It hurar, karvon o'tar. Itdan yorug'lik chiqmas, Bitdan — chorig'lik. Itdan qolganini mushuk yemas. Iting yomon bo'lsa, otib qutulasan, Oting yomon bo'lsa, sotib qutulasan, Qo'shning yomon bo'lsa, ko'chib qutulasan, Ering yomon bo'lsa, ketib qutulasan, Fe'ling yomon bo'lsa, o'lib qutulasan. Itning irrilagani — salomlashgani. Itning ishi — yirtmoq. Itning ishi — uzmoq, Yomonning ishi — buzmoq. Itning oshnasi bo'lmas. Ig'vogar ig'vo tarqatar, Iflos g'avg'o tarqatar. Ig'vogarga oq sut ham qora. Ig'vogarning o'zi yomon, O'zidan so'zi yomon. Yirtqichni uyasida yanch. Yo'q muttahamdan bor muttaham yomon. Kaltak o'qtalganga cho'qmor ko'tar. Ketarga kelsa — el yomon, Ko'charga kelsa — yer yomon. Kimki bo'lsa dilozor, Undan el-u yurt bezor. Kishi aybiga etak yop. Kishi bo'lgan kishining Kishi bilan ishi bor. Kishi bo'lmagan kishining Kishi bilan nima ishi bor. Kul qoldirma, gul qoldir. Kulganga kula boqma, Betiga kuya yoqma. Running yomoni ketar, Odamning yomoni ketmas. Ko'zga — ko'kanak, Oyoqqa — tikanak. Ko'ngil torhgi — xorlik. Ko'ngilning olasi — xudoning balosi. Ko'ngli qoradan pes yaxshi. Ko'ngli qoraning yuzi qora. Ko'cha bezori — ona bezori. La'nat yog'diruvchi bo'lma, Rahmat eshituvchi bo'l. Mag'iz achchiq bo'lsa, po'stiga ham urar. Mahsining poshnasi bo'lmas, Nojinsining — oshnasi. Mevaning yaxshisini qurt yeydi. Mitaning yomoni tegirmondan butun chiqar. Mol boqsang, og'zi-burning — moy, Bo'ri boqsang, og'zi-burning — loy. Musht ursang, shapaloq kut. Niyating — yo'ldoshing. Obod qilgan obod bo'lar. Odam bo'lish — oson, Odamiy bo'lish — qiyin. Odam bo'lmoq asta-asta, Hayvon bo'lmoq bir pasda. Odam zahrini odam olar. Odam odamdan qutular, Yomon fe'lidan qutulmas. Odam odamning dardini olar. Odam — odamning ko'zgusi. Odam tug'ilib yomon bo'lmas, Ulg'ayib yomon bo'lar. Odamning g'alamisiga dunyo bir pul. Oyog'i iflos to'r bulg'ar, O'zi iflos el bulg'ar. Olmadan bodom bo'lmas, Tegi past odam bo'lmas. Oltin olma, duo ol, Duo oltin emasmi. Oltin olma, olqish ol, Olqish oltin emasmi. Olqish olgan omondir, Qarg'ish olgan yomondir. Omon bo'lsang, osh yersan, Yomon yursang, tosh yersan. Omon yursang, oting o'zar, Yomon yursang, baxting to'zar. Oriq degan yomon toy, Yozga chiqib ot bo'lar. Yomonlikni ko'p qilsa, Yaxshi kishi yot bo'lar. Ostonadan ayvon yaxshi, Vijdonsizdan hayvon yaxshi. Ota bolasi bo'lma, Odam bolasi bo'l. Ota-onasini tanimagan tangrisini tanimas. Otangni o'ldirganga onangni ber. Otangni o'ldirganga yaxshilik qil. Otning yomoni — ola, Xotinning yomoni — balo. Otning yomoni oxur buzar. Otning yomoni toy bilan o'ynar, Eshakning yomoni ot bilan o'ynar. Otning o'limi — itning bayrami. Oxir zamon bo'lsa, Tog'a jiyan bilan qozilashar. Oq degan — olqish, Qora degan — qarg'ish. Oq it, qora it, bari — bir it. Oqko'ngillikning oti ham ozmas, To'ni ham to'zmas. Rahbarning yaxshisi undirar, Yomoni so'ldirar. Rizq ham azaliy, Yomon ham azaliy. Savobi oshkoradan Gunohi pinhona afzal. Savobning tagi — teshik. Savobning eshigi — ko'p. Sarbozor — sakbozor. Saroy qurib, shahar buzma. Suvning ishi — o'pirmoq, O'tning ishi — kuydirmoq. Suzadigan sigirga muguz bitmas. Suzag'on sigir shoxidan ayrilar. Taqir yerdan chang chiqarma, Yo'q yerdan jang chiqarma. Tentak tosh terar, Qotil — bosh. Tentak cho'qmor yig'ar. Tepib o'tma, suyab o't. Tikan bo'lib oyoqqa qadalguncha, Gul bo'lib ko'krakka sanchil. Tilagi yaxshi kamol topar, Tilagi yomon — zavol. Tosh bilan urganni osh bilan ur. Tosh otganga osh ot. Tuzgan ham odam, Buzgan ham odam. Tuyaning bo'yni yomon, Yomonning o'yini yomon. Tug'iladigan bolaga to'g'anoq bo'lma. To'yda ko'rsa, to'nimni ber, Uyda ko'rsa, unimni ber. To'riq ko'z chiqarar. Uyi buzuq o'ngalur, O'yi buzuq o'ngalmas. Urushqoq xo'roz semirmas. Ustalik joy bitar, Qassoblik joy yitar. Xayr qil o'ladigandek, Imorat qur o'lmaydigandek. Xayrli ishning kechi yo'q. Xayrli ishning xayrixohi ko'p.
Xizmatga — tuhmat. Chayonning kasbi — chaqish. Chala dovruqqa chol yiqilar.
Shaytonning ozdirgani — o'ziniki.
Shakar pashshasiz bo'lmas, Arpa — kesaksiz.
Sharob uzumdan rang olar, Odam odamdan rangtolar. Shaharning qa'lasi — qo'rg'on, Odamning yomoni — gap urgan.
Egovni egov yeydi, Zaharni zahar yeydi.
Ezgulikning kechi yo'q.
Ey til, yaxshilikni bil. El yaxshilikni unutmas.
Elchiga o'lim yo'q.
Elchining kechikkaniga suyun. Enang qilsa zo'rlikni, Bolang tortar xo'rlikni.
Er yigit elga tortar, Yomon yukin elga ortar.
Erga bersang oshingni, Erlar silar boshingni.
Itga bersang oshingni, Itlar g'ajir boshingni.
Eskisiz yangi bo'lmas, Yomonsiz yaxshi bo'lmas. Echki egiz tug'ib qo'ydan oshmas, It egiz tug'ib eldan oshmas.
Echkini ham o'z oyog'idan osarlar, Qo'yni ham.
Echkining yog'i bo'lmas, Yaxshining — dog'i.
Eshak siypaganni bilmas,
Yomon — siylaganni. Yalang'och igna kiyintiradi. Yangilik yaratar bir kishi, Bahramand bo'lar har kishi.
Yanisa, pichoq kesar, Yalinsa, yaxshi kechar.
Yaramas o'tdan yaramas tutun chiqar.
Yaramas yarog' yig'ar. Yaxshi aytar: Yo'l qo'ydim, Yomon aytar: Men yengdim.
Yaxshi bilan yo'ldosh bo'lsang, Yetarsan yiroqqa. Yomon bilan yo'ldosh bo'lsang, Tusharsan tuzoqqa.
Yaxshi bilan yo'ldosh bo'lsang, Ishing bitar. Yomon bilan yo'ldosh bo'lsang, Boshing ketar. Yaxshi bilan yo'ldosh bo'lsang, Holva bilan shakar. Yomon bilan yo'ldosh bo'lsang, Obro'ying to'kar.
Yaxshi bilan yurdim, Yo'limni topdim. Yomon bilan yurdim, Go'rimni topdim.
Yaxshi bilan yursang, Yetarsan murodga. Yomon bilan yursang, Qolarsan uyatga. Yaxshi bilan yursang, Kunda bozor. Yomon bilan yursang, Ko'ngling ozar.
Yaxshi bilib so'zlar, Yomon tilib so'zlar.
Yaxshi bir tavba qiladi, Yomon — yuz.
Yaxshi bitirar, Yomon yitirar. Yaxshi boshlaydi yo'lga, Yomon tushirar qo'lga. Yaxshi — bog'-u bo'ston, Yomon — qora qozon. Yaxshi bo'lsang, bolday bo'l, Yomon bo'lsang, uvday bo'l. Yaxshi bo'lsang, yaqin ko'p. Yaxshi bo'lsang, yasharsan, Nasibangni osharsan. Yaxshi bo'lsang, o'zarsan, Yomon bo'lsang, to'zarsan. Yaxshi yonida yomon ham o'ngishadi. Yaxshi joningga o'rtoq, Yomon — noningga. Yaxshi it o'ligini ko'rsatmas. Yaxshi ishga jarchi bo'lsang, jirkanma. Yaxshi yigit bilan yaxshi ot — ko'pniki. Yaxshi kishi — tegchil, Yomon kishi — kekchil. Yaxshi odam o'ynab-kuhb kecbirar, Yomon odam qon-u zardob ichirar. Yaxshi ot erniki, er — elniki. Yaxshi otga o'g'irlik ko'p, Yaxshi xotinga — zo'rlik. Yaxshi otga qamchi kerakmas, Yaxshi qizga — sovchi. Yaxshi otdan yiqilsa, yomon — tabachi, Yomon otdan yiqilsa, yaxshi — hudaychi. Yaxshi oshini yer, Yomon — boshini. Yaxshi suydirar, yomon so'ndirar. Yaxshi turmas, yomon o'lmas. Yaxshi uydan yaxshi tutun chiqar. Yaxshi xislat — go'zal fazilat. Yaxshi xunuk libos bilan ham yaxshi. Yaxshi chechakka bolari qo'nar. Yaxshi — sharofatli, Yomon — kasofatli. Yaxshi — el g'amida, Yomon — o'z g'amida. Yaxshi yurgan yerida, Tinchlik solar eliga. Yomon yurgan yerida, O't qo'yadi eliga. Yaxshi yaxshiga yondashtirar, Yomon yo'ldan adashtirar. Yaxshi o'zini yomonning yonida tanitar. Yaxshi qand yedirar, Yomon — pand. Yaxshiga gul — soya. Yaxshiga yetishtir, Yomondan ketishtir. Yaxshiga yov yarashmas, Yomonga — dov. Yaxshiga yondash, Yomondan adash. Yaxshiga iyarsang — oziq, Yomonga iyarsang — yoziq*. Yaxshiga el dil ochar, Yomondan turmay qochar. Yaxshiga qora yuqmas, Yomonga el boqmas. Yaxshida gina bo'lmas, Yomondan gina ketmas. Yaxshida yarog' bo'lmas. Yaxshidan yomon tug'ilsa, Eli topilmas. Yomondan yaxshi tug'ilsa, Tengi topilmas. Yaxshidan yomon chiqdi, deb kuyinma, Yomondan yaxshi chiqdi, deb suyunma. Yaxshidan — nazar, Yomondan — hazar. Yaxshidan ot qoladi, Yomondan — dod. Yaxshidan — yaroq, Yomondan — tayoq. Yaxshilar topib so'zlar, Yomonlar qopib so'zlar. Yaxshilarga xizmat qilsang, Ham aytadi, ham qaytadi. Yaxshilik ikki jahonni orttirar. Yaxshilik ko'zga ko'rinmas, Yomonlik ko'mib qo'yilmas. Yaxshilik nur keltirar, Yomonlik — zulmat. Yaxshilik to'iga eltar, Yomonlik — go'iga. Yaxshilik eksa, esonlik o'rar. Yaxshilik — yuzda, Yomonlik — ko'zda. Yaxshilik qil, daryoga tashla, Baliq bilar, Baliq bilmasa, xoliq bilar. Yaxshilik qil, uyingga aytma. Yaxshilik qil, umidvor bo'l, Yomonlik qil, xabardor bo'l. Yaxshilik qilmasang, yomonlik ham qilma. Yaxshilik qilsang, yashir, Yaxshilik ko'rsang, oshir. Yaxshilikni daryoga qil, biyobondan top. Yaxshilikni erdan so'ra, Er bilmasa, eldan so'ra. Yaxshini yetim dema Yomonni — o'zim. Yaxshini ko'rib fikr qil, Yomonni ko'rib shukur qil. Yaxshini so'ksang, suyagidan o'tar, Yomonni ursang, terisidan o'tar. Yaxshining beli singuncha, Yomonning ko'zi ko'r bo'lsin. Yaxshining bolasi to'rga tortar, Yomonning bolasi — eshikka. Yaxshining gapi — moy, Yomonning gapi — loy. Yaxshining ishi — jannat, Yomonning ishi — kasofat. Yaxshining nasihatiga kirmagan, Yomonning yo'liga yurar. Yaxshining tilagi ham yaxshi, Yomonning niyati ham yomon. Yaxshining yaxshiga ortar himmati, Yomonning yaxshiga ortar illati. Yaxshining qo'li singuncha, Yomonning beli sinsin. O'zing yaxshi — olam yaxshi. O'zingga ravo ko'rmaganni O'zgaga ham ravo ko'rma. O'lganda go'ring keng bo'lsin, Tiriklikda — fe'ling. O't tosh yorar, Tosh bosh yorar. O'tganlardan ibrat ol, Kelajakka ibrat bo'l. O'tib ketguncha, ekib ket. O'tni o't bilan o'chirib bo'lmas. O'chakishgan it qopmay qo'ymas. Qalb qozoni qaynamas, Qaynasa ham quyulmas. Qalbning yuzi qora. Qasd qilgan past bo'lar. Qashqirning o'yi — yomonlik, Qo'yning o'yi — omonlik. Qilich tutgan qilichdan o'lar. Qozonga yondashsang, qorasi yuqar, Yomonga yondashsang, yarasi yuqar. Qoramiq donasi bo'lguncha, Bug'doyning somoni bo'l. Qochib ketguncha, sochib ket. Qoshiq bilan osh berib, Sopi bilan ko'z chiqarma. Qoqilsa, suya, Yiqusa, ko'tar. Quduqni kim qazir, Suvini kimlar ichar. Quyrug'ini bossang, sichqon ham chiyillaydi. Qush ko'nglini og'ritma. Qo'yini birov qarar, Sutini kimlar ichar. Qo'lingdan kelsa, qo'lingdan ber, Qo'lingdan kelmasa, yo'lingdan ber. G'araz marazdan yomon. «Ha»ga «Hu» kelar. Havas qilgan yetar, Hasad qilgan yitar. Har zog', Har zog'da ming dog'. Har kirn o'z qilmishidan topar. Har kimning amali o'z oyog'idan. Ho'kizning shoxi eshakda bo'lsa, Tirik zotni qo'ymasdi. * Yoziq — bu yerda gunoh ma'nosida.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:11 | Сообщение # 7 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| YAXSHI SO'Z VA YOMON SO'Z Aytar so'zni ayt, Aytmas so'zdan qayt. Aytilgan so'z — otilgan o'q. Anjom — uy ziynati, So'z — inson ziynati. Ariqni suv bezar, Odamni — so'z. Achchiq savol berib, Shirin javob kutma. Achchiq til — zahri ilon, Chuchuk tilga — jon qurbon. «Barakalla»ga qui mehnat qilib o'lar. Bemorga shirin so'z kerak, Aqlsizga — ko'z. Bir tavakkal buzadi, Ming qayg'uning qal'asin. Bir shirin so'z bitkazar, Ming ko'ngilning yarasin. Bir yaxshi gap esdan chiqmas, Bir — yomon gap. Birovning o'zi g'ar, Birovning so'zi g'ar. Bug'doy noning bo'lmasin, Bug'doy so'zing bo'lsin. Gap egasini topar. Gapda g'iybat yomon, Dardda — quyanchiq. Gapdan gap chiqar, Cho'pdan — xas. Gapi gapga o'xshamas, Og'zi gapdan bo'shamas. Gapi sassiqning o'zi sassiq. Gapi to'mtoqning o'zi to'mtoq. Gapi to'ngning o'zi to'ng. Gapni gap ochar, Yomon gapdan qochar. Gapning yomoni pichir. Gapning ozi yaxshi, Qizning — nozi. Gapning qisqasi — yaxshi, Qisqasidan hissasi — yaxshi. Go'sht-yog' berma, yaxshi til ber. Donning achchig'i yaxshi, So'zning — shirini. Dunyoni yel buzar, Odamni — so'z. Duo bilan el ko'karar, Yomg'ir bilan yer ko'karar. Duo olgan ko'karar, Tuhmat olgan oqarar. Duo olgan omondir, Qarg'ish olgan yomondir. Do'st orttiraman desang, Shirin suhbat qil. Dushman orttiraman desang, Chaqirtikan bo'l. Yomon gap — bosh qozig'i, Yaxshi gap — jon ozig'i. Yomon gap yer tagida uch yil yotar. Yomon gap tarsakidan yomon. Yomon gapning oyog'i olti. Yomon so'z bo'lmasa, Yaxshi so'z bo'lmaydi. Yomon so'z egasiga qaytar. Yomon so'zlab sovutma, Jon og'ritib ovutma. Yomon so'zning qanoti bor. Yomon til boshga balo keltirar, Yaxshi til davlat, dunyo keltirar. Yomon til yo jonga urar, Yo — imonga. Yomonning tili bor, Yaxshining — dili. Yomonning yuzi qursin, Gapirgan so'zi qursin. Yomonning yaxshi so'zidan, Yaxshining yomon so'zi yaxshi. Jikli qarg'ish jigini topar, Jiksiz qarg'ish — o'zini. Zahar til suyakni yorar. Iliq so'z — shakar, Sovuq so'z — zahar. Issiq kiyim tanni ilitar, Issiq so'z jonni ilitar. Yo'l quvgan xazinaga yo'liqar, So'z quvgan — baloga. Kishining o'zi yetmagan yerga so'zi yetar. Kuch egmaganni so'z egar. Ko'zdan ko'zing toysa, So'zdan ko'ngling toyar. Ko'ngilni qo'l bilan ovlamasang, Til bilan ovla. Ko'ngilsiz gapning kechikkani yaxshi. Ko'p gap — eshakka yuk. Mazali so'zga quloq charchamas. Ma'qul gapga qoruv yo'q. Ming chechanni bir ezma yengar. Muzdan suv tomar, So'zamoldan — bol. Ovni — oziq bilan, Odamni — so'z bilan. Ovqatni tuz mazali qilar, Odamni — so'z. Odam gap bilan, Hayvon o't bilan. Odam so'zi bilan sinalar, Osh — tuzi bilan. Odam — so'zlashguncha, Yilqi — kishnashguncha. Odam so'zlashib tanishar, Hayvon — hidlashib. Odam so'zlashar, Hayvon yalashar. Oz gapir — soz gapir. Olim so'zi oz, Oz bo'lsa ham soz. Orqadagi gap — og'ildagi tezak. Ochiq til osh yedirar, Achchiq til tosh yedirar. Oq degani — olqish, Qora degani — qaig'ish. Og'izga kelgan so'z arzon, Ovulga kelgan bo'z arzon. Og'izdan chiqqan so'z qaytmas. Og'rigan joyga qo'l yugurar, Og'ritar so'zga til yugurar. Pichir-pichirdan o't chiqar. Puling bo'lmasa, bo'lmasin, Shirin so'zing bo'lsin. Sabr qilgan moy oshar, Olqish olgan ko'p yashar. Sevdirgan ham til, Bezdirgan ham til. Sel ariqni buzar, Yomon so'z — dilni. Sen ham bir og'izdan, Siz — ham. Sovuq gap yurakni muzlatar. Suv o'z yo'lini topar, So'z — o'z egasini. Suvni sevgan suv keltirar, So'zni sevgan so'z keltirar. Suydirgan ham til, Kuydirgan ham til. Suyaksiz til suyak sindirar. So'z — bir, sayqal — qirq. So'z kaltada, Un xaltada. So'z ko'rki — maqol. So'z nayzadan o'tkir. So'z oyoqdan ilgari borar. So'z ojizi bo'lguncha, Ko'z ojizi bo'l. So'z suyakdan o'tar, Tayoq — etdan. So'z chumchuq emas, Og'izdan chiqsa, tutib bo'lmas. So'z emgak bo'lar, Bo'z — ko'ylak. So'zda qanquv yomon, Dardda — sanchuv. So'zdan so'zning farqi bor, O'ttiz ikki narxi bor. So'zdan so'z chiqar, So'zlamasang na chiqar. So'zi nodurustning o'zi nodurust. So'zlagandan so'zlamagan yaxshiroq, So'zlab edim, boshimga tegdi tayoq. So'zni bir ezmadan so'ra, Bir — kezmadan. So'zni so'z ochar. So'zning boyligi — odamning chiroyligi. So'zning yomoni — sanchiq, Dardning yomoni — quyonchiq. So'zning onasi — quloq, Suvning onasi — buloq. Tayog'i yo'g'on birni urar, So'zi yo'g'on mingni urar. Tanballik — kulfat, Mahmadanalik — ofat. Taom lazzati o'zida. Odam lazzati — so'zida. Til — aql bezagi. Til — aql tarozusi. Til — aql o'lchovi. Til bor, bol keltirar, Til bor, balo keltirar. Til — dil kaliti. Til — dil tarjimoni. Til — dil jarchisi. Til tig'i qilich tig'idan o'tkir. Til yugurigi — boshga, Oyoq yugurigi — oshga. Til yaxshisi bor etar, Til yomoni xor etar. Til tig'dan o'tkir. Tilga ixtiyorsiz — elga e'tiborsiz. Tilga e'tibor — elga e'tibor. Tilga ehtiyot — elga ehtiyot. Tili nopok — o'zi nopok. Tili shirinning do'sti ko'p. Tilingda bo'lsa boling, Kulib turar iqboling. Tilni bog'la dil bilan, Dilni bog'la til bilan. Tig' jarohati bitar, Til jarohati bitmas. Toza suvni yer olar, Yaxshi so'zni el olar. Tuzsiz oshning epi oson, Tuzsiz gapning epi qiyin. Tuya ham muomalaga cho'kar. To'qson og'iz so'zning to'qsonta tuguni bor. Uzun til — boshga to'qmoq, Bo'yinga — sirtmoq. Uzun til — umr zavoli. Uzun tilim — uzgun tilim, Qisqa tilim — tizgin tilim. Fil ko'tarmaganni til ko'tarar. Xabar — shamoldan tez. Xotin so'zini qondirar, Er urug'idan tondirar. Xushxabaming qanoti bor. Chin so'z — mo'tabar, Yaxshi so'z — muxtasar. Shakar ham tilda, Zahar ham tilda. Shirin so'z shakardan shirin. Shirin so'z o'likni ham tiriltirar. Shirin so'z — qaymoqli ayron, Achchiq so'z — bo'yniga arqon. Shirin so'zh shoh kosasida suv ichar. Shirin-shirin so'zlasang, Ilon inidan chiqar. Achchiq-achchiq so'zlasang, Musulmon dinidan chiqar. Shirin yuzingdan shirin so'zing a'lo. Egasiz qarg'ish egasini topar. El bor yerda so'z bor. El qo'shiq bilan tirik. El g'aznasi — eski so'z. Eldagi gap — dildagi gap. Elli(k) gapdan belli gap yaxshi. Elni sevsang, elcha gapir. Er boyligi — yo'lda, So'z boyligi — tilda. Er — lafzidan, Qo'y — bo'g'zidan. Er so'zi — el so'zi. Etigi yomon to'r bulg'ar, Og'zi yomon — el. Yuz yuzdan shirin, So'z so'zdan shirin. Yaxshi gap bilan ilon inidan chiqar, Yomon gap bilan pichoq qinidan chiqar. Yaxshi gapga quloq sol, Yomon gapga uloq sol. Yaxshi gapning ham qulog'i bor, Yomon gapning — ham. Yaxshi naql — tomiri aql. Yaxshi osh berguncha, yaxshi so'z ber. Yaxshi og'izga — osh, Yomon og'izga — tosh. Yaxshi so'z boldan shirin. Yaxshi so'z bo'ldiradi, Yomon so'z kuydiradi. Yaxshi so'z iydirar, Yomon so'z bezdirar. Yaxshi so'z kuldirar, Yomon so'z o'ldirar. Yaxshi so'z — ko'ngil podshosi. Yaxshi so'z suyuntirar, Yomon so'z kuyuntirar. Yaxshi so'z to'rga eltar, Yomon so'z — go'rga. Yaxshi so'z — yurak yog'i, Yomon so'z — yurak dog'i. Yaxshi so'z — yurakka malham, Yomon so'z — yurakka g'am. Yaxshi so'z qand yedirar, Yomon so'z pand yedirar. Yaxshi so'zga uchar qushlar el bo'lar, Yomon so'zga pashsha kuchi fil bo'lar. Yaxshi so'zdan — vafo, Yomon so'zdan — vabo. Yaxshi so'zdan moy eriydi, Yomon so'zdan soy quriydi. Yaxshi so'zning mazzasini bilmagan, Yomon so'zning izzasini bilmas. Yaxshining so'zi — oltin, Yomonning so'zi — bolta. Yaxshining so'zi toshni eritar, Yomonning so'zi boshni chiritar. Yaxshining so'zi — qaymoq, Yomonning so'zi — to'qmoq. Yaxshi-yaxshi desa, Kunda tariqday yaxshilik qo'shilar emish. Yomon-yomon desa, Kunda tariqday yomonlik qo'shilar emish. O'z aqling aqldir, Elning aqli naqldir. O'zi sovuqning — so'zi sovuq. O'ziga boqma, so'ziga boq. O'n og'iz so'z ming og'iz bo'lar. O'tarchining nashtari yeng ichida, Zahar xotin nashtari til uchida. O'ttiz tishdan chiqqan so'z, O'ttiz uruqqa tarqalar. O'q birni o'ldirar, So'z — mingni. Qarg'ishning ikki uchi bo'lar. Qattiq gap qarindoshga ham yoqmas. Qizil tilim bo'lmasa, Qishlar edim elimda. Yashil tilim bo'lmasa, Yayrar edim elimda. Qizil tilim tiyolmadim, Qizimnikiga borolmadim. Quloqdan kirgan sovuq so'z Ko'ngilga borib muz bo'lar. Quruq so'z bosh og'ritar, Yoriq qoshiq og'iz yirtar. Qo'yning qimmati — yungida, Odamning qimmati — so'zida. Qo'tir qo'ldan yuqar, Balo — tildan. Har kim o'z till bilan tirik. Har mevaning po'chog'i bor, Har so'zning o'lchovi bor. Hikmat — bir hovuch oltin.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:11 | Сообщение # 8 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| ADOLAT, INSOF VA INSOFSIZLIK Adovat emas, adolat yengar. Adolat qilichi kesgan qo'l og'rimas. Adolat qilichi keskir bo'lar. Arzon bo'lsa, oluvchidan insof ketar, Qimmat bo'lsa — sotuvchidan. Bir xotir, ikki xotir, Uchida urib qotir. Bir yaxshiga bir yomon har yerda bor. Birovni qarg'asang, o'zingga urar. Boyning gapi — o'ng, Yo'qning gapi — to'ng. Buzilgan uydan bulovich olma. Vijdondan kechgan yiqilar. Da'vogar sust bo'lsa, Qozi muttaham bo'lar. Da'vogaring xon bo'lsa, Arzingni olloga ayt. Yetim-etim demangiz, Yetim haqin yemangiz. Yetimni yig'latma. Jabiga sabr chidamas. Jallob — turgan-bitgani qallob. Jangal o'zini bog' aylar. Jon berganga joy ber, Joy beiganga jon ber. Jon kuydirmasang, jonona qayda, Toqqa chiqmasang, do'lona qayda. Zamonaning ozgani — Otdan eshakning o'zgani. Zar ham zo'rniki, Zan ham zo'rniki. Insof — sari baraka. Insofi borning barakati bor. Insofi yo'qning imoni yo'q. Insofli oshini yer, Insofsiz — boshini. Ish bitdi, Eshak loydan o'tdi. Yiqilganni tepib o'tma, suyab o't. Ketmon olsang, zanglatma, Egasini qatnatma. Kimning moli, puli bo'lsa, Avliyoning o'g'li shul. Dunyo, moli bo'lmasa, Tomni teshgan o'g'ri shul. Kulni o'z kumochingga tortma. Ko'mirni o'g'irlagan temirchi, Baloga qolgan ko'mirchi. Ko'pirsang ham, tupurma. Ko'r bo'lsang ham, ko'mamak bo'lma. Ko'rgan kuningni unutma, Xom chorig'ingni quritma. Noinsofga erk bersang, elni talar. Noinsofni tuzkonda ko'r. Noshukurda shukur bo'lmas, Nonko'rda — uzr. Nohaq qon yerda yotmas. Odil kishi oyday, Oqib turgan soyday. Otang — tarozi, onang — tarozi. Otgan qolmas baloga, Aytgan qolar baloga. Otdan bo'lgan o't yeydi, Itdan bo'lgan et yeydi. Palla-palla — shu palla, Adolatda — bir kalla. Pora do'zax eshigini ochar. Pora kanda bo'lmasa, parokanda bo'lasan. Poraxo'r — boyimas, O'g'ri — koyinmas. Poraxo'r besh qo'lini og'ziga tiqar. Poraxo'r — haromxo'r. Poraxo'rning tavbasidan qo'rq, Mug'ombirning — yig'isidan. Poraxo'rning qo'li to'rtta, Ko'zi — beshta. Semiz — «ko'rkam», Boy — «chechan». Sotuvchi sakkizga sotmaydi, Oluvchi oltiga olmaydi. Suv keltirgan — xor-u zor, Ko'za sindirgan — aziz. Tegirmon navbati bilan. Tomosha — ko'rniki, Zamona — zo'rniki. Tosh qo'ygan tosh olar, G'isht qo'ygan g'isht olar. Tog'dagi kelib bog'dagini quvibdi. Turkistonda qo'y bir so'm, Kela-kela o'n bir so'm. To'ng'izdan o'q ayama. To'yar-to'ymas oshi, Charchaguncha ishi. Xatoning yo'ldoshi — jazo. Yuribsan bu so'qmoqqa, Chidarsan bu to'qmoqqa. Yursang sayoq, Yersan tayoq. Yaxshiga ipak ilashur, Yomonga tikan ilashur. Yaxshiga kun yo'q, Yomonga — balo. Yaxshiga tinim yo'q, Yomonga o'lim yo'q. Yaxshiga yaxshi bo'l, Yomonga — yomon. O'l, desang kampirga ham yoqmas. O'lmoqning jazosi — ko'mmoq, Yomonning jazosi — urmoq. O't bergan o'tini olar, Suv bergan — suvini. O'tniki — o'tga, Suvniki — suvga, Yonga qoldi qatiqning puli. O'qloq o'qtalganga to'qmoq o'qtal. O'g'ri bo'l, qaroqchi bo'l, insofli bo'l. O'g'rining uyi ko'p, To'g'rining uyi yo'q. Qarz, qarzni berish farz. Qashqir tumshug'idan ilinar. Qovunning sarasini it yer, Olmaning sarasini — qurt. Qo'yni ham o'z oyog'idan osarlar, echkini ham. Har yerda xo'roz bir xil qichqirar. Har kim fe'liga yarasha olar. Har kim qazigan chuqurga o'zi yiqilar. Haq joyda qaror topar. Haq ishni xalq qo'llar. Haq nohaq bo'lmas. Haq egilar, nohaq sinar. Haq egilsa ham, sinmaydi. Haq o'z do'ppisining tagida. Haq o'tar, haqlik yutar. Haq — hamisha g'olib. Haq haqqa chiqar, Nohaqning bo'yni sinar. Haqiqat — osmonda, Narvoni — hamyonda. Haqiqat o'tda ham kuymas, Suvda ham cho'kmas. Haqiqat qilni qirq yorar. Haqiqatning yuzi — yorug', qo'li — uzun.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:11 | Сообщение # 9 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| DO STLIK VA DUSHMANLIK Ablah do'st dushmandan yomon, Ne hiyla bilsa, ishlatar oson. Ajal olib kelsa yov, O'ldir, berma hech ayov. Aybsiz do'st izlagan do'stsiz qolar. Arpa-bug'doy bir kuningga yaraydi, Sodiq do'sting o'lguningcha yaraydi. Ash dushman do'st bo'lmas, Qaynab qoni qo'shilmas. Asli dushman el bo'lmas, Etakni kessang, yeng bo'lmas. Ash dushman yon bermas, Yon qoziqdan son bermas. Ash qora oqarmas. Aqh ko'pni dov olmas, Do'sti ko'pni yov olmas. Bahq suvsiz yashamas, Inson — do'stsiz. Bilagi alp birni yiqar, Do'sti ko'p — mingni. Bir ko'rgan — tanish, Ikki ko'rgan — bilish. Bostirmadan ayvon yaxshi, Yomon do'stdan hayvon yaxshi. Burgut kuchi — oyog'ida, Odamniki — do'stlikda. Bo'rining bolasini bo'rkingda boqsang ham, El bo'lmas. Bo'rining topgani bo'riga. Vafoli do'st yo'lga solar, Ig'vogar do'st paydan olar. Gadoning dushmani — gado, Shohning dushmani — shoh. Galga solgan do'st emas. Ginah do'st — adovatli dushman. Davlating — do'sting. Daraxt — ildizi bilan, Odam — do'stlari bilan. Daraxtni tomiri saqlar, Odamni — do'sti. Duch kelsa, dushman yer. Dushman bitsa ham, dushmanlik bitmas. Dushman ba'zan kuldirar, O'ng'ay topsa, o'ldirar. Dushman do'st orasidan chiqar. Dushman nima demas, Tushga nima kirmas. Dushman oshingni yer, So'ngra boshingni yer. Dushman siringni o'g'irlar, Do'st xatongni to'g'rilar. Dushman tegi — poy, Do'st toji — sir. Dushman terisidan do'sting uchun po'stin bich. Dushman uyida yashagandan Do'st uyida o'lgan yaxshi. Dushman chaqirsa borma, Do'st chaqirsa qolma. Dushman — shod, do'st — poymol. Dushman eshigini qoqqandan ko'ra, Do'st uyini qoqlagan yaxshi. Dushman o'lar, do'st qolar, O'sma ketar, qosh qolar. Dushman o'ldirib oftobga tashlar, Do'st o'ldirib — soyaga. Dushman qo'ydi loy tuzoq, Ilinsang, bo'lding cho'loq. Dushmanga joningni bersang ham, Siringni berma. Dushmanga choh qaziguncha, Do'stingga uy solib ber. Dushmanga o't ber, Do'stingga — sut. Dushjmanimning do'sti — mening dushmanim, Dushmanimning dushmani — mening do'stim. Dushmaningdan qo'rqma, munofiqdan qo'rq. Dushmaningni dushman tanir. Dushmaningni paxta bilan bo'g'izla. Dushmaningni qarg'ama, do'stingga tegar. Dushmaningning o'limini tilaguncha, Joningning sog'ligini tila. Dushmanni bos, Ziyon bersa, os. Dushmanning donidan, Do'stning somoni yaxshi. Dushmanning sovg'asidan qo'rq. Dushmanning suyganidan, Do'stning urgani yaxshi. Dushmanning tashida bo'lguncha, ichida bo'l. Dushmanning o'zi qildek, Kuchi fildek. Do'st achitib gapirar, Dushman — kulib. Do'st bilan sirdosh bo'l, Ishiga doim qo'ldosh bo'l. Do'st boshga boqar, Dushman — oyoqqa. Do'st bo'lsang, do'stingning aybini tuzat. Do'st gilaga chopar, Dushman — hiylaga. Do'st do'stga boqar, Suv soyga oqar. Do'st do'stga — qalqon. Do'st do'stni kulfatda sinar. Do'st do'stlikda toblanar, Bilim — tortishuvda. Do'st — do'stning oynasi. Do'st ziyonkor bo'lmas, Ziyonkor do'st bo'lmas. Do'st yig'latar, dushman kuldirar. Do'st kengashda bilinar, Semiz — toboqda. Do'st kuydirib aytar, Dushman — suydirib. Do'st kuyunar, Dushman suyunar. Do'st ming bo'lsa ham — oz, Dushman bir bo'lsa ham — ko'p. Do'st oldingda gapirar, Dushman — orqangdan. Do'st — oltining, Dushman — qotiling. Do'st otgan tosh bosh yormas. Do'st otini minib yur, manzilingga yetasan. Do'st — oshkor, dushman — yashirin. Do'st og'ir kunda bilinar. Do'st sirini dushmandan pinhon tut. Do'st suyganning tusiga boqma. Do'st so'zini tashlama, Tashlab boshing qashlama. Do'st uzoqda bo'lsa ham, ko'ngli yaqin. Do'st — egiz, Dushman — sakkiz. Do'st yuzidan bilinar, Dushman — izidan. Do'st yuzingga boqar, Dushman — izingga. Do'st hisobi — dilda. Do'stga aytdim so'zimni, Dushman bildi sirimni. Do'stga dushman bo'lish oson, Dushmanga do'st bo'lish qiyin. Do'stga yolg'on, dushmanga chin gapirma. Do'stga lola bo'l, Yovga jala bo'l. Do'stga xiyonat qilma, Dushmanga — shafqat. Do'stda dushmanning qulog'i bor. Do'sti ko'p bilan siylash, Do'sti oz bilan sirlash. Do'sti nodondan dushmani dono yaxshi. Do'sting — boyliging. Do'sting bo'lsa, bog'ing chamandir, Do'sting bo'lmagani — fe'ling yomondir. Do'sting kelsa, dolonda kut, Dushman kelsa — ayvonda. Do'sting uchun zahar yut. Do'stingga otilgan kesakning changi Sening ko'zingga tushar. Do'stingga rost gapir, Dushmaningga — maqtanib. Do'stingning oshini qasdingdan ich. Do'stlarimdan o'zing saqla, Dushmanlarimni o'zim bilaman. Do'stlik — barcha boylikdan afzal. Do'stlik oltinga sotilmas, Mehmon — pulga. Do'stni og'ritsang, dushman shod bo'lar. Do'stning ko'ngli qolguncha, Dushmanning bo'yni uzilsin. Do'stning so'zi singandan, Shaytonning bo'yni sinsin. Do'stsiz boshim — tuzsiz oshim. Er talashganni yer yutar. Yovlashmoq — oson, yarashmoq — qiyin. Yomon do'st — ko'lanka. Yomon do'st — qora bulut soyasi. Yomon do'stdan qirda yotgan tosh yaxshi. Yot — yeb to'yguncha, do'st — o'la-o'lguncha. Yot oshingga qaraydi, Do'st — boshingga. Jon og'ritgan do'st bo'lmas. Jonga kuygan jonday do'st, Jonga kuymas qanday do'st. Ikki haramza do'st bo'lmas. Ish bilganni oqil deydilar, Do'stlikni uzganni qotil deydilar. Ishkambadan go'sht bo'lmas, Dushman aslo do'st bo'lmas. Kezangan yovdan qaytmas. Kiyimning yangisi — yaxshi, Do'stning — eskisi. Ming yovdan bir dushman yomon. Ming so'ming bo'lguncha, bitta do'sting bo'lsin. Mushukning qasdi sichqonda, Elning qasdi — dushmanda. Nojinsning sirli mehmonxonasidan, Do'stingning somonxonasi yaxshi. Nomardni jang sinaydi, Do'stni — muhtojlik. Odam ichini bilish qiyin, Do'st ustidan kulish qiyin. Oz qayg'uni osh bosar, Ko'p qayg'uni do'st bosar. Olisdagi dushmandan, angnib yurgan do'st yomon. Olov kuydirar tushgan yerini, Dushman kuydirar tutgan yerini. Onangni otangga yomonlama, Do'stingni — dushmanga. Orqangdagi dushman — oldingdagi do'st. Otasi boshqa ot bermas. Otasi yov ot bermas. Piyon ulfat — ziyon ulfat. Pul orttirma, do'st orttir. Rabot solma, do'st orttir. Sinalgan yov urushga yaxshi. Sinalmagan yov yomon, Elanmagan dov yomon. Suv to'xtar, dushman to'xtamas. Tikan zahri uchida, Dushman zahri ichida. Tirik bo'lsak — bir yerda, O'lik bo'lsak — bir go'rda. Tomchi sel bo'lmas, Dushman el bo'lmas. Tor yer do'stlar bilan maydon bo'lur, Keng yer dushman bilan — zindon. Xalq do'stligi — yurt boyligi. Chin do'st boringni oshirar, Yo'g'ingni yashirar. Chin do'st tug'ishganing bilan teng. Chin do'st yuz xizmatchidan yaxshi. Choyning so'ngini do'stingga ber. El omonlik tilar, Yov — yomonlik. Eldoshingning oti o'zguncha, Qurdoshingning iti o'zsin. Eski paxta bo'z bo'lmas, Asli dushman do'st bo'lmas. Eshak eti go'sht bo'lmas, Savdogar hech do'st bo'lmas. Yuguruk itni tulki suymas, Yuguruk tulkini — it. Yuz so'm puling bo'lguncha, Yuzta do'sting bo'lsin. Yulg'unning o'ti bo'lmas, Savdogarning — do'sti. Yangining nodonligi bor, Eskining — qadrdonligi. Yaxshi do'st yuz qarindoshdan yaxshi. Yaxshi do'sting kuldirar, Yomon do'sting kuydirar. Yaxshi ko'rgan do'stingga Yaxshi ko'rgan molingni ber. Yaxshi so'zla oshnoga, Yuz o'girgin ro'shnoga. O'pka, yurak go'sht emas, Hisoblashgan do'st emas. O'rtada burun bo'lmasa, Ko'z ko'zni o'yar. O'rtog'ing boyo'g'li bo'lsa, Turishing — vayrona. O'tni kovlasang, o'char, Do'stni kavlasang, kechar. Qadim do'stlik zanglamas. Qaytib kelgan qiz yomon, Qaytalab kelgan yov yomon. Qarz bersang, do'st ko'payar, Talab qilsang — dushman. Qirda bo'ri yo'q emas, Orada dushman yo'q emas. Qovunni dushmaningga kestir, Go'shtni — do'stingga. Qorin go'sht bo'lmas, Sipohi — do'st. Quyosh havoni isitar, Do'st — qalbni. G'amingni do'stingga aytma, kuyunadi, Dushmaningga aytma, suyunadi. Har kimni do'stim dema, Tandagi po'stim dema. Hisobdan adashsang ham, do'stdan adashma. Hisobli do'st ayrilmas.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:12 | Сообщение # 10 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| TINCHLIK VA NOTINCHLIK
Beg'alva bosh bosh emas. Bir kun urush bo'lgan uydan Qirq kun baraka ko'tarilar.
Bir kunlik janjal Qirq kunlik rizqni olar. Bugun sizdan, ertaga bizdan.
Bo'y — bo'ylab, Teng — tenglab.
Dovul tursa, bulut quvar, Yov qutursa, yurt quvar. Yovning tashida bo'iguncha, ichida bo'l.
Yopig'liq qozon — yopig'lik.
Janjalli joyda og'zingni ochma. Janjalli uy — azobli go'r. Jon bor joyda janjal bor. Moli to'qning ko'ngli to'q. Molingni o'g'riga topshir, Qo'shning omonda bo'lsin.
Nog'ora tovushining uzog'i yaxshi. Oz oshim — g'avg'osiz boshim. Olam tinch — xonam tinch. Osoyishtalik — eng yaxshi malham. Och bo'l, omon bo'l. Och yur, tinch yur.
Och qornim — tinch qulog'im.
Tomosha tandir boshida.
Tinch elning bog'i gullar. Tinchliging — hurliging. Tinchhk — baxt, sog'lik — taxt.
Tinchlik bilan el ko'karar, Yomg'ir bilan — yer. Tinchlik urushni yengar.
Tinchlik — farovonlik yo'ldoshi.
Tush uyqusi — qush uyqusi. Urush bilan gap ortar, Gapdan nima naf ortar.
Urush ayirar, Tinchlik topishtirar.
Urush bo'lsa, turish yo'q. Urush — yo'qlik, Tinchlik — to'qlik.
Urush — ofat, Tinchlik — farog'at. Urush — tomoshabinga oson. Urush — xunrezlik. Urush qurbonsiz bo'lmas. Urushda turish yo'q.
Urushning boshi — o'yin, Oxiri — o'lim. Urushning kengashi yo'q. Urushlik uy — mozor. El omon — yaxshi zamon. Yurti tinchning eli tinch. Qarz tovush chiqarmasa ham, Uxlagani qo'ymas.
Qirqdan qirg'in yomon.
Qirg'in daraxt shoxida emas, Odam boshida yurar. Qori erib, tog'i qolar, Urush o'tib, dog'i qolar. Qo'shning tinch — sen tinch. G'aming yo'q bo'lsa, quda qil.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:13 | Сообщение # 11 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| BOTIRLIK VA QORQOQLIK Alp — otadan, zot — onadan. Alp — enadan, tulpor — biyadan. Arslon bolasini tutmoq uchun Arslon uyasiga kirmoq kerak. Arslon izidan qaytmas, Yigit — so'zidan. Arslonning bo'kirgani — sichqonning o'lgani. Arslonning o'ligi — sichqonning tirigi. Bedana botir bovdan yer, Botir yigit yovdan yer. Besh qo'rqoqqa — bir qarg'a. Bir boshga — bir o'lim. Bir yigit — bir elga rizq. Bir kun — tug'ilmoq, Bir kun — o'lmoq. Bitmas ishning boshiga, Botir kelar qoshiga. Botir botir emas, Jon saqlagan — botir. Botir botqoqdan ham o'tar, Qatqoqdan ham. Botir boshga balo tegmas. Botir baqqollik qilmas, Qo'rqoq qochib qutulmas. Botir yovda bilinar, So'zchi — dovda. Botir yovsiz bo'lmas. Botir joni sabildir, Yomon joni azizdir. Botir ishning boshida, Yaxshi kelar qoshiga. Botir miltiqsiz bo'lmas, Baliq — qiltiqsiz. Botir yarasiz bo'lmas. Botir o'lsa, nomi qolar, Nomard o'lsa, nimasi qolar. Botir o'lsa, yapaloq bosh ko'tarar. Botir o'rtoq — boy o'rtoq. Botir qiyinni yengar, Nomard bo'yinni egar. Botir qilichsiz ham botir. Botirga yaroq hojat emas. Botirga ham jon kerak. Botirdan «botir» chiqsa, otasi bilan olishar. Botirdan o'lim ham qo'rqar. Botirlik shahar olar. Botirning kulgani — elning kulgani. Botirning mushti — ishongan do'sti. Botirning mushti ham yarog'. Botirning qoni chiqquncha, Qo'rqoqning joni chiqar. Botirsingan yigitni Yov kelganda ko'ramiz. Chechansingan yigitni Dov kelganda ko'ramiz. Buzilgan elni botir tuzatar. Bo'lsang agar qo'rqoq, Boshingda o'ynar to'qmoq. Bo'ridan qo'rqqan ovga chiqmas, Ilondan qo'rqqan suvga tushmas. Bo'ridan qo'rqqan to'qayga kirmas. Vahm tubi — dengiz, Botasan-da, ketasan. Tavakkal tubi — yel qayiq, O'tasan-da, ketasan. Dovni yenggan botir emas, Yovni yengan botir. Yov qochsa, botir ko'payar. Yovdan qo'rqqan yovga do'st, Elni suygan — elga. Yovni ayagan yara yer, Kaltagini sara yer. Jasur bo'lsang, yov qaytar. Jasur bo'lsang, yovga chop. Jasur jangda sinalar. Jasur jangdan qo'rqmas, Yovdan sira hurkmas. It qo'rqoqni talar. Itni ovga borganda sina, Yigitni — yovga borganda. Ishtonsizning hadigi — cho'pdan. Yigit joni — bitta, Qiz joni — qirqta. Yigit ishi bichuvda bilinar, Tuya — suv kechuvda. Yigitning botirini maydonda sina. Yigitning sarasi yov bosganda bilinar. Yoibarsdan qo'rqqan to'qayga kirmas. Yo'lbarsni yenggan emas, jahlni yenggan — botir. Kar qo'y ikki hurkar. Kuchukdan qo'rqqan gado bo'lmas. Ko'z — qo'rqoq, qoi — botir. Ko'p qayg'urdim, sil boidim, Ko'p yalindim, qui boidim. Mergan ovda bilinar, Botir — yovda. Mullali ovul — qo'rqoq, Baxshili ovul — botir. Noshud ketganda maqtanar, Botir — qaytganda. Odam safarda bilinar, Botir — xatarda. Olovdan qo'rqqan tutundan ham qochar. Ot bilan qurol ega tanlamas. Ot hurkkan yeridan o'tmas, Er — qo'rqqan yeridan. Savdo g'avg'osiz bo'lmas, Polvon — gavdasiz. Savlat desang, menda bor, Ammo jahon menga tor. Sen qo'rqmasang, yov qochar. Sendan qo'rqqanim — qora qo'ydan qo'rqqanim. So'z botirligi tilda, Er botirligi belda. Tegirmonda tug'ilgan sichqon Momaqaldiroqdan qo'rqmas. Tiz cho'kib yashaguncha, Tik turib o'lgan yaxshi. Tilingni botir qilma, O'zingni botir qil. Tortishgan — er, Tortishmagan — qora yer. Tog'ni baland dema, Talab qilsang, chiqasan. Yovni kuchli dema, G'ayrat qilsang, yiqasan. Tulkidan sher chiqmas, Qo'rqoqdan er chiqmas. Tuyaning hurkkani yomon, Tentakning — qo'rqqani. Urushdan qochgan ma'rakaga sig'mas. Xoin qoni chelakka tomar, Botir qoni — yurakka. Xo'rozning suti yo'q, Qo'rqoqning quti yo'q. Chiyki terini it tortar, Chiyki erni yov tortar. Cho'chigan cho'qmor ko'tarar. Sharpadan qo'rqqan shaqildoq chalar. Sher bolasi ovni yengar, Er bolasi — yovni. Sher izini it bosmas. Sher himmati — bilak, Er himmati — yurak. Sherni er yengar, Erni sher yengolmas. Sherning urg'ochisi ham sher. Sherning o'hgi ham ot hurkitar. Er bolasi erday bo'lar. Er bo'l, er bo'lmasang, Qora yer bo'l. Er yigitga tosh ham qurol. Er yigitni yov ustida ko'r. Erga navbat — sherga navbat. Erdan er tug'ilar, Nordan — nor. Erlik bilakda emas, yurakda. Erlikda xo'rlik yo'q. Erning yuragi — sherning yuragi. Eshakning qo'rqog'i suvdan o'tmas. Yuz qarg'aga — bir shunqor. Yuz qo'rqoqdan bir botir afzal. Yurakda bo'lsa, bilakda bo'lar. Yalingan qo'rqoq emas, Yoqalashgan qo'rqoq. Yantoqdan atir chiqmas, Qo'rqoqdan — botir. O'zing botir bo'lsang Qurolning keragi yo'q. O'lgandan qo'rqqan yomon. O'ttizida er atangan, Qirqida sher atanar. Qiyg'ir uchsa, chumchuqni tirqishda ko'r. Qiyg'iming qiyqirgani — tulkining o'lgani. Qorg'ili it ovga yaramas, Yuragi yo'q yovga yaramas. Qochgan yo'l tanlamas. Qochgan qo'shinga yov ko'p. Qochganga cher qurilar. Qochoqqa shafqat yo'q, Qo'rqoqqa — hurmat. Qochqinga «hay» kifoya. Quyon o'z ko'lankasidan ham qo'rqar. Qo'rqding — tutilding, Qo'rqmading — qutulding. Qo'rqish — yengikshning chopari. Qo'rqmas kelin qo'y boshidan qo'rqar. Qo'rqoq avval musht ko'tarar. Qo'rqoq bo'lma, botir bo'l, O'z elinga shotir bo'l. Qo'rqoq itning quyrug'i qisiq. Qo'rqoq ko'zidan ma'lum. Qo'rqoq — ko'r, nomard — xor. Qo'rqoq ot o'z soyasidan hurkar. Qo'rqoq o'lmasdan burun o'lar, O'likdan nima kutib bo'lar. Qo'rqoq qochib qutilmas. Qo'rqoq qo'rqoqqa o'rtoq. Qo'rqoq qo'rg'on ololmas. Qo'rqoqda uyat bo'lmas. Qo'rqoqni ajal quvlar. Qo'rqoqni ursang, botir bo'lar. Qo'rqoqning boshidan musht ketmas. Qo'rqoqning ko'zi katta, Ahmoqning — so'zi. Qo'rqoqning o'z quroli o'ziga yov. Qo'rqoqning qoni chiqqani — joni chiqqani. Qo'rqoqning qo'li qisqa. Qo'rqoqqa ip ilon bo'lib ko'rinar. Qo'rqoqqa ko'lankasi — azroil. Qo'rqoqqa go'r ham tor, qir ham tor. Qo'rqoqqa qo'y boshi qo'sh ko'rinar, Qo'mshog'i bilan besh ko'rinar. Qo'rqoqqa sichqonning ini — ming tanga. Qo'rqsa ham, qo'y o'ladi, Qo'rqmasa ham, qo'y o'ladi. Qo'rqsang — aytma, Aytsang — qo'rqma. Qo'rquv o'limdan qutqarmas. Qo'rqqan it uch kun hurar. Qo'rqqanga qo'sh ko'rinar. Har kuni o'lgandan, Bir kunda o'lgan yaxshi.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:14 | Сообщение # 12 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| TENGLIK VA TENGSIZLIK Avatiga chavati, Qum qozonga — loy tuvoq. Ayol yerdan chiqqan emas, Erkak bolasi. Erkak ko'kdan tushgan emas, Ayol bolasi. Alixo'ja — Xo'jaali. Atlas yamog'i — atlasga, Shol yamog'i — sholga. Baxtli bilan bahslashma, Tomlik bilan tenglashma. Boqqolda mening gapim, Qassobda sening gaping. Bel ushlashganda, otangni ayama. Besh barmoq barobar emas. Besh panja teng emas. Besh qo'l barobar emas. Beshikdagiga tegma, betingni yular. Burgut chivin tutmas. Gul — gulga, Tikan — tikanga. Yog' — yoqqa, Go'sht — go'shtga. Yog' yoqqa tomar, Moshobaga jiz ham yo'q. Zamoni birning amali bir. Zamoni boshqaning amali boshqa. Ikki ot tepishsa, O'rtada eshak o'lar. Ikki tentak bir bo'lsa, Sog' odamday gaplashar. Ikki tuya suykansa, O'rtada chivin o'lar. Ikki yalang'och hammomda topishar. Ikki o'n besh — bir o'ttiz. Ikki qirchang'i bir to'qayda topishar. Ikki qo'chqor urishar, Echkining buti ayrilar. Ilon tilini ilon tushunar. Ipni ipga qo'sh, Tengini — tengiga. It bolasi — itga yaxshi, Qush bolasi — qushga yaxshi. It, Itning o'rtog'i bit. It itning quyrug'ini bosmas. It oydinda topishar. It sarqitini yo'lbars yemas. It chopar, deb bit chopar. Itning basti — gadoy. Itning boshini it yer. Itning ishi gadoy bilan. Itning o'rtog'i — it. Yo'ling bilib, yo'ldosh qil, Tenging bilib, tengdosh qil. Kapasiga yarasha qirmovi, Eshagiga yarasha tushovi. Kar karni bilar, Zo'r — zo'rni. Kishi bilan kishi teng emas. Kuchuk torn tepasiga chiqsa ham, Egasidan katta bo'lmas. Ko'lmak suvga — sassiq alaf. Ko'p og'iz ko'p gapirar. Ko'p qarining ichida, Bir bola dono bo'lur. Ko'p bolaning ichida, Bir qari bola bo'lur. Ko'r ko'r bilan qorong'ida topishar. Ko'r — ko'rga, O'r — o'rga. Ko'r ko'rni topar, Suv — chuqurni. Ko'rgan bilan eshitgan bir emas. Loy yorig'iga — loy, Chang yorig'iga — chang. Lo'li bilan kuchuk o'ch. Moy berganga moy ber, Toy berganga — toy. Nojinsning oshnasi bo'lmas. Odam bilan odam tengmi, Aris bilan bodom tengmi. Odam odamga o'xshar, Mol — molga. Oy bilan kunday bo'l, Hammaga birday bo'l. Olma olmadan rang olar. Ot bilan tepishgan toyning engagi sinar. Ot tepkisi otga o'tmas. Ot tepkisini ot ko'tarar. Otang — bozor, onang — bozor. Otliq yo'ldosh bo'larmi Arbali bilan. Yo'rtoq yo'ldosh bo'larmi Yo'rg'ali bilan. Othq piyodaga hamroh bo'lmas. Och bilan to'qning na ishi bor. Och bola to'q bola bilan o'ynamaydi, To'q bola och bolani o'ylamaydi. Och qadrini to'q bilmas. Pashsha bolga yopishar, Kampir — cholga. Pes pes bilan qorong'ida topishar. Pes pesni topar, Suv — pastni. Pesning chekiga moxov tushibdi. Piyoda tuyadagi bilan barobar emas. Piyoz sotganning murch sotgandan xabari bor. Polopon — boshiga, Turumtoy — to'shiga. Puliga yarasha duosi. Sabasiga yarasha pishgagi. Savolga — javob, salomga — alik. Sizdan ugina, Bizdan bugina. Sichqonga — o'lim, Mushukka — o'yin. So'k oshiga — surnay, Un oshiga — karnay. So'qir otga qo'tir ot uyur. Tangalik yerda tenglik yo'q. Temirchining bir urgani, Ko'mirchining ming urgani. Teng bo'lmay, duch bo'lmas. Teng yeganni tangri suyibdi, Ortiq yeganni arvoh uribdi. Teng tengi bilan, Keli sopi bilan. Teng tengi bilan, Tezak qopi bilan. Teng tengi bilan, To'n yengi bilan. Tengini topsang, tekin ber. Tenglik — kenglik. Tengsiz bilan teng bo'lma. Tomdan tarasha tushdi, Bo'yimga yarasha tushdi. Tuya tuzni sevar, Yigit — qizni. Tuya qancha bo'lsa, jihozi — o'shancha. Tuya — qancha, yarasi — shuncha. Tuyadan katta fil bor. Chigal soqolga temir taroq. Chumchuq ham o'z toshicha botmon. Shu qozonga shu cho'mich. Yugurukdan yuguruk chiqsa, Oyog'i — tipir-tipir. O'zingdan pastga siringni aytma. O'rdak bilan topishgan Xo'rozning katagini suv bosar. O'rdak o'rdak bilan uchar, G'oz g'oz bilan uchar. O'roqchining ming urgani — Boltachining bir urgani. O'xshatmaguncha uchratmas. O'g'rining xotini o'ziga loyiq. Qizga er topiladi, Yigitga yor topiladi. Qora uyga — ola bargak. Qudang qui bo'lsa, quldek bo'l. Qush tilini qush bilar. Qo'y bilan bo'ri bir og'ilda yashamas. Qo'l qo'lni tank. G'arib ko'ngli g'aribda. G'isht masjidga — yog'och mezana. Hamma odam — bir odam, Hamma maxluq — bir maxluq.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:15 | Сообщение # 13 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| DONOLIK VA NODONLIK Adashgan aqldan ozar. Adashmagan til, Toyrilmagan tuyoq yo'q. Ayolning husni pardozda emas, aqlida. Aybini yashirmoq nodonlar ishi. Aynlining bolasi qarg'aning tilini bilar. Ayron osh bo'lmas, Nodon — bosh. Aytguvchi nodon bo'lsa, Tinglovchi dono kerak. Amalga qarama, aqlga qara. Anqov o'yin buzar, Tentak — uyin. Achchig'ing oldin yursa, Aqling keynidan oshib kelsin. Achchig'ing chiqsa ham, aqling qochmasin. Aql aynimas, oltin chirimas. Aql aqldan quvvat olar. Aql bilan odob egizak. Aql bozorda sotilmas. Aql — boshda, G'ayrat — yoshda, Asl — toshda. Aql boshdan chiqadi, Asl — toshdan. Aql boshlaydi, Oyoq tashlaydi. Aql boshlovchi, Tana ishlovchi. Aql bo'y bilan o'lchanmas. Aql bo'yda emas, o'yda. Aqlyoshdan, Odob — boshdan. Aql ozmaydi, Ten to'zmaydi. Aql toshi — inson boshi. Aql-farosat — nisbi karomat. Aql o'lchovi — so'z, So'z o'lchovi — naql. Aql o'rgatguncha, naql o'rgat, Aql — Hasan, odob — Husan. Aqlga yondosh, Jahldan qoch. Aqldan ortiq boylik yo'q. Aqldor bo'lsa yigitning xotini, Yaxshilikka chiqarar yigitning otini. Aqli kalta pand yeydi, Aqli teran — qand. Aqli kaltaning till uzun. Aqli kamning azobi ko'p. Aqli kirmagan qaridan, Ziyrak tug'ilgan bola yaxshi. Aqling borida er tani, Kuching borida yer tani. Aqling bo'lsa, oqilga ergash, Aqling bo'lmasa — naqlga. Aqling ko'r bo'lsa, ko'zdan ne foyda. Aqling pesh — ishing besh, Aqling kech — ishing hech. Aqllingga aql qo'sh, Jahlingga — sabr. Aqllashsang, aql topasan. Aqlli aqlliga yo'ldosh, Yomon yomonga qo'ldosh. Aqlli baxt topar, Baxt bilan taxt topar. Aqlli bolaga mol na kerak. Aqlli boshda soch turmas. Aqlli desang ahmoqni, Boshga urar to'qmoqni. Aqlli do'st — rohat, Aqlsiz do'st — ofat. Aqlli ish sevar, Aqlsiz — so'z. Aqlli ish — qanotli qush. Aqlli ishiga ishonar, Aqlsiz — tushiga. Aqlli kengash qilar, Ahmoq — urush. Aqlli naqllab so'zlar, Aqlsiz laqillab so'zlar. Aqlli otini maqtar, Ahmoq — xotinini. Aqlli pakana ahmoq darozdan yaxshi. Aqlli uzoqni ko'zlar, Ahmoq — yaqinni. Aqlli o'zini ayblar, Aqlsiz — do'stini. Aqlli o'ylanguncha, tentak suvdan o'tar. Aqlli qariya — oqib turgan daryo. Aqlli qizni yig'latish ham qiyin, Kuldirish ham. Aqlliga aytdim, angladi-bildi, Aqlsizga aytdim, shaqillab kuldi. Aqlliga aytsang, biladi, Aqlsizga aytsang, kuladi. AqlMga bir so'z bas, Aqlsizga ming so'z oz. Aqlliga — hurmat, aqlsizga — kaltak. Aqllidan el rozi, Ahmoqdan dil norozi. Aqllining oti ham horimas, To'ni ham to'zimas. Aqllining qadri ahmoqning oldida bilinar. Aqlni beaqldan o'rgan. Aqlning ko'zi — uzoqning ko'zi. Aqlning tagi — naql, Naqlning tagi — aql. Aqlning o'lchovi — idrok. Aqlsiz bosh — nursiz chiroq. Aqlsiz gap tashir, Oqibatda bosh qashir. Aqlsiz dushmandan bir saqlan, Aqlsiz do'stdan ming saqlan. Aqlsiz do'stga kular, Aqlli do'stni suyar. Aqlsiz —jahlli, Jahlsiz — aqlli. Aqlsiz og'zidagini oldirar. Aqlsiz xotin husnini ko'z-ko'z qilar, Aqlli xotin — aqlini. Aqlsiz qo'shnidan bitta himmat yaxshi. Aqlsizga og'a bo'lgandan, Aqllining olovini yoqqan afzal. Ahmoq aql o'rgatar. Ahmoq ahmoq emas, Ahmoqni alimoq qilgan ahmoq. Ahmoq ahmoqni topar. Ahmoq boshdan aql chiqmas, Aql chiqsa ham, ma'qul chiqmas. Ahmoq do'st yovdan yomon. Ahmoq kalla oyoq og'ritar. Ahmoq oyog'idan horiydi. Ahmoq otdan tushsa ham, Egardan tushmas. Ahmoq og'asini tanimas, To'qmoq tog'asini tanimas. Ahmoq so'zlar, aqlli tinglar. Ahmoq to'qmoq yig'ar. Ahmoq elchi ikki tarafni buzar. Ahmoq o'z oyog'idan horiydi. Ahmoq o'zi bilmas, Bilganning so'ziga kirmas. Ahmoq o'zi so'zlab, o'zi kular. Ahmoq o'zin bildirar, To'garagin kuldirar. Ahmoq o'zini maqtar, Tentak — qizini. Ahmoq — o'ynashda, Yaxshi — o'ylashda. Ahmoq horimas, Ko'sa qarimas. Ahmoqda or bo'lmas, Dengizda — guzar. Ahmoqdan so'rama, o'zi aytar. Ahmoqdan — chaqmoq. Ahmoqlarga bosh bo'lguncha, Donolarga yosh bo'l. Ahmoqni urma, so'kma — gapga sol. Ahmoqniki — og'zida, Podshoniki — g'aznada. Ahmoqning aqli tushdan keyin kirar. Ahmoqning aqli — to'pig'ida. Ahmoqning ahmoqligi ham bosh og'ritadi, ham oyoq. Ahmoqning javobi — sukut. Ahmoqning joni azobda. Ahmoqning katta-kichigi bo'lmas. Ahmoqning oldingi tishi qimirlar. Ahmoqning orqasida bir dasta yantog'i bo'lmas. Ahmoqning sirini och, Urishsa, qoch. Ahmoqning shox-u butog'i bo'lmas. Ahmoqning o'z bilgani, Gapirmasa, o'lgani. Ahmoqning o'zi bilmas, O'zgani ko'zga ilmas. Ahmoqqa aytgan bilan gap uqmas, Xarsangga qoqqan bilan mix o'tmas. Ahmoqqa — kaltak, donoga — ishorat. Ahmoqqa salom berdim, Besh tanga tovon berdim. Ahmoqqa son tegmas, Sepdan ishton kiyar. Ahmoqqa To'ytepa bir tosh. Ahmoqqa — to'qmoq. Ahmoqqa Quva bir tosh. Beaqlning ohi yo'q, Bog'lamoqqa shoxi yo'q. Belgi bo'lsa yo'ldan adashmas, Aql bo'lsa — so'zdan. Besalom odam — to'ng, Beaql odam — gung. Betamizda uyat yo'q, Ahmoqda — niyat. Bilgan so'zni ayt, Bilmas so'zdan qayt. Bilgan topib gapirar, Bilmagan — qopib. Birovning holiga kulmagin zinhor, Sening ham holingga kulguvchilar bor. Botirdan yaxshi ish qolar, Donodan — so'z. Bosh bo'lmasa, gavda — losh. Boshda aql bo'lmasa, oyoqda tinim yo'q. Boshi yo'qning oshi yo'q. Boshliq bo'lsang, boshli bo'l. Boqqa bulbul yarashar, Odamga — aql. Burgaga achchiq qilib, ko'rpaga o't qo'yma. Burgani deb, po'stinni olovga tashlama. Buloqning suvi tiniq, Dononing — suhbati. Bo'yga boqma, o'yga boq. Bo'yimday bo'y topilsa ham, O'yimday o'y topilmas. Bo'ying tengi bilan yurma, Aqling tengi bilan yur. Bo'lar bola o'n beshida Boshman, deydi. Bo'lmag'uri o'ttizida Yoshman, deydi. Bo'lmaganga bo'lishma, Bolaning o'rtasiga tushma. Vaysaqi — elga dushman. Gapni gapir uqqanga, Jonni jonga suqqanga. Gapni gapirib netasan, Onasi bemahal tuqqanga. Daryoni mehnat to'sar, Odam aqldan o'sar. Devor bino bo'lmas, Qari bo'lgan bilan dono bo'lmas. Dono aytsa, el aytgani, Elning g'amin yeb aytgani. Dono aql so'rab hormas, Nodon nozin qilib bormas. Dono aqli dor emas, Nodon aqli yor emas. Dono bajarar ishni, Nodon sindirar tishni. Dono bilan nodon bir buloqdan suv ichmas. Dono bilan yursang, dono bo'lasan, Ahmoq bilan yursang, rasvo bo'lasan. Dono — donoga yor, Ahmoq — do'stga zor. Dono durdan a'lo. Dono ming yashar, Nodon bir yashar. Dono naqli — hayot aqli. Dono so'ziga bino qo'yar Nodon — o'ziga. Dono so'zini tergar, Nodon — ko'zini. Dono o'ylab aytar, Nodon — o'ynab. Dono qarisa ham, donoligi qarimas. Dono hikmat keltirar, Nodon — kulfat. Donoga ilm — ilm, Nodonga essiz ilm. Donoga ish — shon-u shuhrat, Nodonga ish — g'am-u kulfat. Donoga ergashgan dovondan oshar. Donoda mehr bo'ladi, Nodonda — zahr. Donolikning cheki yo'q. Dononing gapi — tegadi nafi. Dononing so'ziga boq, Yaxshining — o'ziga. Dononing so'zidan ham qolma, Yurgan izidan ham. Dononing o'zini olmasang ham, so'zini ol. Yo kattaning gapiga kir, yo kichikning. Yomonni yaxshi qilish — dononing ishi, Yaxshini yomon qilish — nodonning ishi. Yorim bor deb yorilma, Haqiqiy yor bo'lmasa. Qizim bor deb kerilma, Esli-xushli bo'lmasa. Javob oltin bo'lsa, savol — kumush. Johil ulfat — boshingga kulfat. Johilda kuch ko'p bo'lar, Kuchim degan tez o'lar. Johillar kamon bo'lar, Mehrlilar — chaman. Johillikdan jon chiqar, Qobillikdan — dong. Idrok — aqlning jilovi. Ilon boshini dushman qo'li bilan yanch. Inson — aqli bilan, Dono — naqli bilan. Inson aqli — olmos. Ipni uzun qo'y, qimirlashini ko'r. It yalog'ida band bo'lmas, Ahmoq qulog'ida — pand. Ish aqllini topar, Aqlli — ishni. Yigit orif bo'lsa, aslini so'rama. Yigitning aqli — ko'zida. Yigitning zehnli bo'lgani — Adashmay yo'lidan yurgani. Yiqilgan qoqilganga kular. Yo'lda yursang, tuya ishlat, Elda yursang — miya. Kalla boshqa, salla boshqa. Kallam bor — bir qop tillam bor. Kar bo'lsang bo'l, ko'r bo'lma. Kar eshitganini qo'ymas, Ko'r — tutganini. Kasalga davo topilsa ham, Anqovga davo topilmas. Katta daryo hayqirmas, Aqlli kishi baqirmas. Kattada naql bor, Yaxshida — aql. Kelishingni o'ylama, ketishingni o'yla. Kim gapirganga boqma, Nima gapirganga boq. Kishi aqli bilan boy bo'lguncha, O'z aqling bilan gado bo'l. Kishi baxti taxtida emas, aqlida. Kuchiga ishongan — yiqilar, Aqliga ishongan — yiqitar. Ko'z bilan ko'r, dil bilan bil. Ko'p bilgan oz so'zlar, Oz bo'lsa ham soz so'zlar. Ko'p gap dushmanga ma'qul. Ko'p moldan oz aql yaxshi. Ko'p yashagan ko'p bilmaydi, Ko'p o'qigan ko'p biladi. Ko'p o'yla, bir so'yla. Ko'p o'qigan olim bo'lsa, Ko'pni ko'rgan dono bo'lar. Ko'r siypab topar, Aqlli — o'ylab. Ko'r tovuqqa har narsa don ko'rinar. Ma'rakaga ahmoq aralashsa, Buzilmay qolmas. Ma'rakaga dono aralashsa, Tuzilmay qolmas. Ma'rakada topib gapirgan — dono, O'zini tutib o'tirgan ham — dono. Ming ishchiga — bir boshchi. Ming qo'shchiga — bir boshchi. Naynovning aqli — to'pig'ida. Nasihat — achchiq, hazmi — totli. Naql — ibrat o'chog'i, Aql — fikr pichog'i. Naql — koni aql. Naql — tagi aql. Naql qaydan chiqadi, o'y bo'lmasa, Kigiz qaydan chiqadi, qo'y bo'lmasa. Nodon bilan sirdosh bo'lma. Nodon bilan shavla yesang, Oyog'ingning tagi pishar. Nodon kuzatar, Dono tuzatar. Nodon so'zlar, Dono ibrat olar. Nodon o'z aybini ko'rmay, Kishi aybini qidirar. Nodonga — kaltak, donoga — ishora. Nodonga tek turmoq — javob. Nodonga ulfat bo'lgan qon yutar. Nodondan aql kutma, Beburddan — nomus. Nodondan boshchi bo'lsa, Jarga qulab ketasan. Nodonning dili — tilida, Dononing till — dilida. Nodonning kulfati ko'p, Dononing — hikmati. Odam bo'ladigan bola olisga qarar. Odamdan hiyla qochib qutulmas. Odamning tizgini — aql. Odamning yuziga boqma, So'ziga boq. Odamning husniga baho berma, Aqliga baho ber. Oz-ozdan o'rganib, dono bo'lur, Qatra-qatra yig'ilib, daryo bo'lur. Oy nuri tunni yoritar, Odam aqli — hayotni. Oydin tun adashmasga yaxshi. Oldiga kelganni yemak — Hayvonning ishi. Og'ziga kelganni demak — Nodonning ishi. Oldingdagini ko'rib, fikr qil, Orqadagini ko'rib, shukur qil. Olim adashsa, olam qoqilar. Olim aytgani — olam aytgani. Olim bo'lsang, olam seniki. Olimdan ot qoladi. Nodondan — dod. Oltmish yashar ahmoqdan Olti yashar dono yaxshi. Oy to'lganini bilmas, Yigit — bo'lganini. Otalar so'zi — aqlning ko'zi, Onalar so'zi — baxtning o'zi. Otning yaxshisi tizidan ma'lum, Odamning yaxshisi — so'zidan. Oqil johildan pand olar. Podshong qarg'a bo'lsa, yeganing go'ng bo'lar. Sigir o'zining buzoq bo'lganini bilmas. Sohibkordan bog' qolar, Donodan — kitob. So'gat tolga qush qo'nar, So'zamolga — so'z. So'z bilmagan er El boshiga yov keltirar. So'zlovchi ahmoq bo'lsa, Tinglovchi dono kerak. So'mdan savdo qildim, Boshimga g'avg'o qildim. So'ngak osh bo'lmas, Nodon bosh bo'lmas. Tan pardozi oltmishgacha, Aql pardozi o'lguncha. Tentak tentakligini qo'y so'yib bildirmas. Tentak to'rini bermas, Telba — to'nini. Tentak o'ylanguncha, Aqlli suvdan o'tar. Teran daryo tinch oqar. Toy ot bo'lganini sezmas, Yigit ota bo'lganini sezmas. Totli suv toshdan chiqar, Yaxshi aql — boshdan. Tog'ning ko'rki tosh bilan, Odamning ko'rki bosh bilan. Turnadan qorovul qo'ysang, Tepangdan qiyqiruv ketmas. Tuyaday bo'y beiguncha, Ninaday aql bersin. To'qqizida bo'lmagan aql, To'qsonida ham bo'lmas. Uyga jihoz yarashar, Odamga — aql. Ulug'lik yoshda emas, boshda. Uchgan o'qning aqh yo'q. Uqmagan uyatga qolar. Fikri ravshanning so'zi ravshan. Fikrsiz odamdan tosh yaxshi. Fozillar fazilati — hayot ziynati. Folbinga ahmoq ishonar. Xudoga ishonib, och qolma. Chinordek bo'ying bo'lguncha, Tumordek aqling bo'lsin. Cholni ko'rib «bobom» dema. Elanmagin kalga, O'zi kelar halga. Echkining ajah yetsa, qassobni suzar. Echkining o'lgisi kelsa, cho'ponning tayog'iga suykanar. Eshak qirqqa kirganda ham qiliq chiqarar. Yuz ishchiga — bir boshchi. Yaxshi rahbar — chin padar. Yaxshining xatosi yo'q, Nodonning — oshnasi. O'zini bilmagan haqni bilmas. O'likka yig'lagan essiz ko'zim, Nodonga so'zlagan essiz so'zim. O'tgan bulutdan yomg'ir kutma. Qorong'ining ko'zi ko'r. Qoqilsang toshdan o'pkalama. Hamma mulla — bir mulla, Ming mulla — bir tilla. Hovuzda quibaqa vaqillaydi, Nodon — davrada. Husn to'yda kerak, Aql — kunda. Husnni ko'z bilar, Aqlni — ko'ngil.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:15 | Сообщение # 14 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| ILM, KASB-HUNAR VA ILMSIZLIK Avval bil, keyin qil. Avval o'rgan, keyin o'rgat. Avom tabib — ofati jon. Avrasang, oqil bo'lar, Bovrasang, botir bo'lar. Aql ko'pga yetkazar, Hunar — ko'kka. Barakat — mag'izda, Hunarli qo'l — og'izda. Baxt belgisi — bilim. Behunaming hunari — yalqovlik. Bilagi zo'r birni yiqar, Bilimi zo'r — mingni. Bilak bilan bitmagan Bilim bilan bitar. Bilgan bilganin ishlar, Bilmagan barmog'in tishlar. Bilgan bitirar, Bilmagan yitirar. Bilgan o'zar, Bilmagan to'zar. Bilgan o'qir, Bilmagan to'qir. Bildirish uchun bihsh kerak. Bilim — aql chirog'i. Bilim baxt keltirar. Bilim — davlatdan qimmat. Bilim — kuchda, Kuch — bilimda. BilimJi — olim. Bilimsiz — zohm. Bilimliga dunyo yorug', Bilimsizga — qorong'u. Bilimlining bilimi yuqar, Bilimsizning nimasi yuqar. Bilishim, Bilishimga tushar bir ishim. Bilimsiz kishiga ish yo'q, Ilmsiz kishiga osh yo'q. Bilimsiz mulladan ustiga yuk ortilgan eshak yaxshi. Bilimsiz xalfa — ekinsiz dala. Bilmagan ayb emas, Bilishga tirishmagan ayb. Bilmagan ishga urinma, Urinib tuzoqqa ilinma. Bilmagandan bilgan yaxshi, To'g'ri ishni qilgan yaxshi. Bilmaganni so'rab o'rgangan olim, Orlanib so'ramagan o'ziga zolim. Bilmaganning bilagi tolmas. Bilmas tabib jon olar. Bilmasang, bilgandan so'ra. Bir yigitga yetmish hunar oz. Bir yigitga qirq hunar oz. Bol tutgan barmog'ini yalar, Hunari bor — ermagini. Go'zallik — ilm-u ma'rifatda. Davlat tugar, bilim tugamas. Didli yigit — ilmli yigit. Dorboz dordan o'lar, Morboz — mordan. Joni borning g'ami bor, Kasbi-kori nomi bor. Zehn qo'ysa, ong qo'nar, Hunar ortsa, ish unar. Zehn qo'ysang bilimga, Ilm tomar dilingga. Ilm — aql bulog'i, Aql — yashash chirog'i. Ilm baxt keltirar, Bilim taxt keltirar. Ilm — yorug'lik, Jaholat — zuimat. Ilm izlagan yetar, Izlamagan — yitar. Ilm istasang, takror qil. Ilm ko'p, umr oz, Keragini o'qi. Ilm olish — nina bilan quduq qazish. Ilm olishning erta-kechi yo'q. Ilm topmay, maqtanma. Ilm — tubsiz quduq. Ilm — egarlangan ot, Bilganga — do'st, bilmaganga — yov. Ilm o'lchovi — aql, Zehn o'lchovi — naql. Ilm qog'oz qatida emas, miya qatida. Ilmi borni yosh dema, Ilmi yo'qni bosh dema. Ilmi yo'qning ko'zi yumuq. Ilmli odam — ilikli suyak. Ilmli olar, Ilmsiz oldirar. Ilmli uy — charog'on, Ilmsiz uy — zimiston. Ilmlining so'zi — o'q. Ilmni mehnatsiz egallab bo'lmas. limning avvali achchiq, So'ngi — totli. Ilmsiz bir yashar, Ilmli ming yashar. Ilmsiz bosh qashir, Xushomadgo'y gap tashir. Ilmsiz imomdan tuxum qilmaydigan tovuq yaxshi. Ilmsiz kishi o'limga yaqin. Ilmsiz olim — to'qimsiz eshak. Ilmsizga ishonch yo'q, Hunarsizga quvonch yo'q. Ilm-u hikmat suvni yondirar. Ilm-u hunar yelga emas, elga. Imoni yo'qning burdi yo'q. Yigit husni — hunar. Kasb—kasb, tubi—nasib. Kasbning yomoni yo'q. Kitob — aql qayrog'i. Kitob ko'rmagan kalla — Giyoh unmagan dala. Kitobsiz aql — qanotsiz qush. Ko'rib bilish yaqinni, O'qib bilish uzoqni. Meros moli to'zadi, Merosli hunar o'zadi. Miltiq ko'targan bilan ovchi bo'lmas, Dag'dag'a solgan bilan — dovchi. Mulla bilganin o'qir, Bo'zchi bilganin to'qir. Mulla bilganin o'qir, Tovuq ko'rganin cho'qir. Mulla bo'lsang, takror qil, Dehqon bo'lsang, shudgor qil. Ogohlikni ko'rdan o'rgan, Donolikni — ilmdan. Oz-oz o'rganib usta bo'lur. Ozdan yig'ilib daryo bo'lar, So'rab-so'rab dono bo'lar. Oltin olma, bilim ol, Bilim olsang, bilib ol. Ota kasbi — davlat kasbi. Ota hunari — bolaga meros. Otolmagan yoy tanlar. Otolmagan ovchi yoyidan ko'rar. Piligi yo'q chiroq yonmas, Biligi yo'q yigit yaramas. Piling kuchli bo'lguncha, Biliming kuchli bo'lsin. Poxoldan somon chiqmas, Qo'poldan olim chiqmas. Sa'va ishi — sayramoq, Ho'kiz ishi — xirmon yanchmoq. Tasbeh ag'darganning bari mulla emas, Tayoq tutganning bail cho'pon emas. Tekin boylik axtarguncha, O'zingga bop hunar top. Teshik idish suvda bilinar, Bilimi oz kishi — sinovda. Tikansiz gul bo'lmas, Mashaqqatsiz — hunar. Tikkan chevar emas, Bichgan — chevar. Til bilgan yo'lda qolmas. Usta, ishni qilar puxta. Usta ko'rmagan shogird Har maqomga yo'ig'alar. Ustadan shogird o'zar. Ustani shogird sindirar, Pistani — po'choq. Ustoz ko'rgan xat tank. Ustozsiz shogird — jonsiz kesak. Uchishga qanot kerak, O'qishga — toqat. Uchqundan qo'rqqan temirchi bo'lmas. Uquvsiz ishboshi bo'lsa, Baqir-chaqirdan chiqmas. Chalasavod — chirik rabot. Chechanning — tili, Chevarning — qo'li. Chumchuq so'ysa ham, qassob so'ysin. Shayxning hunari bo'lmasa, xonaqoh tang. Shogird ustadan o'tmasa, ish yitar. Shogirdiga tosh bergan tosh olar, Bosh bergan bosh olar. Shogirding oqil bo'lsa, boshingda toj, Shogirding erka bo'lsa, boshga tayoq. Shogirdning befarosati Ustozni muttaham qilar. Er yigit deb kim aytar, Yovda yalov yiqmasa. Chechanhgin kim maqtar, Dovda uni chiqmasa. Er ko'rki — bilik, Suyak ko'rki — ilik. Yuz tuman oltindan hunar yaxshi. Yuz hunarni chala bilgandan Bir hunarni to'la bil. Yuzga kirsang, yuz yil o'qi. Yuzga kirsang ham, hunar o'rgan. Yuziga qarama, bilimiga qara. Yamoqchining ishini suvoqchi bilmas. Yaxshi bilsang ishingni, Yaxshilar silar boshingni. O'lmagan — qo'shiqchi, Erinmagan — eshikchi. O'nga olgin, birga sot, Oting chiqsin savdogar. O'rganish — bir hunar, O'rgatish — ikki hunar. O'rdak bo'lmay, g'oz bo'l, Bilim olib, soz bo'l. O'qigan — guliston, O'qimagan — go'riston. O'qigan — yorug', O'qimagan — choriq. O'qigan — olim, O'qimagan — o'ziga zolim. O'qigan o'qdan oshar, Nodon turtkidan shoshar. O'qigan o'qigan emas, Uqqan — o'qigan. O'qigan o'g'il otadan ulug'. O'qiganing o'zingga. O'qiganning oshi — pishirig'lik. O'qiganning oshig'i — olchi. O'qiganning tili — ikki. O'qimagan shu damda, Turtinar har qadamda. O'qimagan — yalang oyoq, Baayni bir quruq tayoq. O'qimay mulla bo'lgan, Cho'qimay qarg'a bo'lar. O'qish boshqa, uqish boshqa. O'qish — jafoli, keti — vafoli. O'qish yaxshi, Uqish undan ham yaxshi. O'quvi bor ulg'ayar, Uquvi yo'q sarg'ayar. Qadam qo'y asta-asta, Qadam yetguncha ilm ista. Qaig'aning hunari bo'lsa, tezak yemasdi. Qattiq baqirgan bilan qo'shiqchi bo'lmas. Qiz bilagini shimarar, Turli ipakhimarar. Qizning ko'rki — noz, Yigitning ko'rki — hunar. Qirsiz yer bo'lmas, Hunarsiz — er. Quyma aql bo'lmasa, Turtma aql hech bo'lar. Qunt bilan o'rgan hunar, Hunardan rizqing unar. Qo'yingni qassobga so'ydir, O'likni murdasho'ga yuvdir. Qo'yni qassob so'ysin, Oshni oshpaz pishirsin. Qo'li hunarsiz — non gadoyi. Har ish o'z ustasidan qo'rqar. Har ishning bir ustasi bor, Har ustaning bir ustozi bor. Har kasbning o'z gashti bor. Har kimning ishi emas uloq ulamoq, Madrasaga borib tuproq yalamoq. Har kimning kasbi — o'ziga. Har hunarning o'z siri bor, Har ishning o'z yeri bor. Hunar oshatar, Mehnat yashnatar. Hunar — bir, pardoz — qirq. Hunar bo'lsa qo'lingda, Non topilar yo'lingda. Hunar — zar, hunarsiz — xar. Hunar oshxo'rga osh berar, Nonxo'rga — non. Hunar — oqar buloq, Ilm — yonar chiroq. Hunar tagida hunar bor. Hunar — tuganmas xazina. Hunar to'yg'izar, Ot mindirib, to'n kiygizar. Hunar, hunardan unar. Hunari borning oltin bilagi bor. Hunari yo'q kishidan Bigizi bor yamoqchi yaxshi. Hunari yo'q kishining, Mazasi yo'q ishining. Hunari yo'q erkakdan ignasi bor xotin yaxshi. Hunarli yigit — mevali daraxt. Hunarli kishi och qolmas. Hunarli moy oshar, Hunarsiz loy oshar. Hunarli er xor bo'lmas, Do'st-dushmanga zor bo'lmas. Hunarli o'lmas, Hunarsiz kun ko'rmas. Hunarlining hunari Murodiga yetkazar. Hunarsizning yurari Qaro yerga yetkazar. Hunarmandning noni — butun. Hunarni o'rgan, O'rganda, chiran. Hunarni o'rganib qo'ysang, Sendan osh-non tilamaydi. Hunarsiz tezdan, hunarli xez yaxshi. Hunarsizning qirqimi uzun, Hunarlining — bichimi.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:15 | Сообщение # 15 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| MARDLIK VA NOMARDLIK Adashganni yo'lga solgan mard. Aybiga iqror mard kishi, Yashirmoq — qo'rqoq ishi Arslon bolasi arslon bo'lur, Sichqon bolasi — sichqon. Arslon og'zidan ov olinmas. Asirlikdan o'lim yaxshi. Baliq suvning chuqurini, Mard ishning qiyinini izlar. Baxshining qadrini xalq bilar, Xalqning qadrini mard bilar. Bir erga navbat, bir — sherga. Gunohning uzri gunohdan og'ir. Go'ngqarg'a bo'lib ming yil yashagandan, Sher bo'lib bir yil yashagan afzal. Darmon bor yerda dard bo'lmas, Erman bor yerda er o'lmas. Do'st kulfatda sinalar, Mard — kurashda. Do'stga zor qilma, Nomardga — muhtoj. Yer ekma, er ek. Yomon odam yovdan qochar, Nomard odam siring ochar. Jondan kechmay, daryo kechilmas. Jo'mard yo'qligini bildirmas, Tulpor ochligini bildirmas. Ziyrakning aqli tosh yorar, Nomardning mushti bosh yorar. Zolim ishi shafodir, Mardning ishi vafodir. Ilikni mard qoqib, nomard yemasin. Yigit borki, yetti pushtigacha nomi qolar, Yigit borki, yetti kunda nomi yo'qolar. Yigit — yigitning ko'zgusi. Yigit so'zi — bitta. Yigit — so'zidan, Qo'y — bo'g'zidan. Yigitga yig'i yarashmas. Yigitga mardlik yarashar. Yigitni bir so'zlik bezar. Yiqilsang, kuchlidan yiqil. Yiqilsang ham tuyadan yiqil, Birov senga kulmasin. Yo'lbars Tulki izidan yurmas. Yo'qdan qochma, yomondan tonma. Kallangni olsa, mard olsin. Kek xotinga yarashar. Kim mard bo'lsa so'ziga, Oydir elning ko'ziga. Kurashda otangni ayama. Mard aytmas, Aytsa qaytmas. Mard berib xursand bo'lar, Nomard — olib. Mard bilan gurunglashgan Mard bo'lar. Nomard bilan hiringlashgan Part bo'lar. Mard bir yil och, Nomard hamisha och. Mard bir marta o'lar, Qo'rqoq — yuz marta. Mard boshini qilich kesmas. Mard yetimga yeng bo'lar, Bo'lmaganga — bo'y. Mard ish ustida bilinar, Nomard — osh ustida. Mard ishi — mard, Nomardniki — dard. Mard yigit izini sotar, Nomard yigit — o'zini. Mard yigitga sevgi sinov. Mard yigitning dod degani — o'lgani, Dod demasdan bet uchirgani — qo'rqqani. Mard yiqilsa, maydonda qolar. Mard yo'lida g'ov qolmas. Mard yigitning labi yog'liq, Dangasaning boshi qonlik. Mard — kurashda, do'st — tashvishda, Dono g'azabda sinalar. Mard maydonda bilinar, Nomard — ishda. Mard mardni deydi, Nomard — nomardni, Mard muhtoj beshigi, Elga ochiq eshigi. Mard nomardga tiz cho'kmas. Mard oro bilan so'zlar, Nomard — pora bilan. Mard tuzar, nomard buzar. Mard xotinin qaritmas. Botir otin horitmas. Mard o'zidan ko'rar, Nomard — o'zgadan. Mard o'lar, nomi qolar. Mard qalbi — gul, Nomardniki — kul. Mard qiyinni yengar, Nomard bo'ynini egar. Mardga manzil ko'p. Mardga taqlid et, Nomardni tanqid et. Marddan ot qolur, Nomarddan — dod. Mardlik yiqitmoq emas, turg'izmoq. Mardlik — kishining husni. Mardlik — mangulik. Mardlik sotib olinmas. Mardni maqtamasang ham — mard, Nomardni maqtasang ham — dard. Mardni mehnat yengolmas. Mardni xor etma, Nomardga zor etma. Mardni el sevar, Nomardni kirn sevar. Mardni o'ldirar firoq, Nomarddan nomus yiroq. Mardning ishi — mehnatda, Nomardning kuchi — og'zida. Mardning noni — butun. Mardning o'ligi — nomardning tirigi. Mardning qo'li boqadi, Nomard qo'li yoqada. Maslahatni marddan so'ra. Ma'raka — mardniki, Ziyofat — xalqniki. Mergan ovda kerak, Mardlik — yovda. Mol — mard, egasi — nomard. Noligan — nomard, Bir gapirgan — mard. Nolish bilan ish bitmas, Mard nomardga tiz cho'kmas. Nomard bo'lib ko'pga kirguncha, Mard bo'lib o'lgan yaxshi. Nomard dushman ko'rsa, g'ussadan o'lar. Nomard do'stdan mard dushman yaxshi. Nomard yovga yalinar, Mard kuchiga suyanar. Nomard ishing bilmasin, Bilib bag'ring tilmasin. Nomard non ustida ham nolishini qo'ymas. Nomardga zor bo'lgandan, Qora daryoga g'arq bo'l. Nomardga ishi tushmagan Mardning qadrini bilmas. Nomardga so'z berguncha, Mardga ko'z ber. Nomardga yalinguncha, Jo'mardga yalin. Nomardga yalinma, Bir baloga chalinma. Nomardda nomus bo'lmas. Nomarddan yordam so'rama, Yuzingga solar. Nomarddan najot kutma, Itdan — hojat. Nomardning ko'prigidan o'tgandan, Daryoda g'arq bo'lgan yaxshi. Nomardning palovidan, Mardning yovg'on oshi yaxshi. Nomardning xotini bo'lguncha, Mardning bevasi bo'l. Olgan mard emas, Bergan — mard. Ot kuchini karvonda ko'r, Mard kuchini — maydonda. Ota o'g'il rahmat olur. Otni ham maydonda sina, Erni ham maydonda sina. Og'ir yukka nor kerak, Yov talashda er kerak. Og'ir yukni nor ko'tarar, El og'irin er ko'tarar. Piyozni mard artsin, Sabzini — nomard. Suv keltirar mard kishi, Ekin ekar har kishi. Suv keltirgan mard, Suv bermagan nomard. Suxan dur bo'lar, Aslning gapi bir bo'lar. Tangri berganning o'g'li to'rt bo'lar, Biri nomard bo'lsa, biri mard bo'lar. Tog' arqon bilan egilmas, Mard nomardga teng bo'lmas. Ur deganda nomard qochar, Mard qolar maydon ichida. Urishsang, mard bilan urish. Chigit bo'lsang ham, yigit bo'l. El tutganni er tutar. Er yigit el aybini ochmas. Er qayerda bo'lsa, sher panjasi o'sha yerda. Yuz nomarddan yuz qaytar, Bir mardni har kirn maqtar. Yaxshi it o'ligini ko'rsatmas. Yaxshilikka yaxshilik — Har kishining ishidir. Yomonlikka yaxshilik — Mard kishining ishidir. O'z aybini bilgan — mard. O'ldirsa ham, mard o'ldirsin. Qildan qiyiq axtarma. Qochganni quvlovchi bo'lma. Qo'lingni ber, mard bo'lsang, Qocha ber, nomard bo'lsang. G'olibning nomi o'chmas. G'olibning yarasi tez bitar.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:16 | Сообщение # 16 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| TARBIYA VA ODAT Ayg'ir qanday bo'lsa, ot shunday. Beshikda tekkan, kafanda ketar. Bir kattaning gapiga kir, Bir — kichikning. Bir qilgan — madad, Ikki qilgan — odat. Bola boqqandan olov yoqqan yaxshi. Bola — yoshidan, Xotin — boshidan. Bola ko'rganini qilar, Ota — bilganini. Bola — loy, ona — kulol. Bola tuqqanniki emas tarbiyalaganniki. Bolani so'ksang, beti qotar, Ursang, eti qotar. Bog'ing bo'lsa, qo'ra qil, O'g'ling bo'lsa, mulla qil. Boqsang botir qilasan, Tergasang — tentak. Buzishga o'rganma, tuzishga o'rgan. Buzuqi qarisa ham, g'amzasi qarimas. Bukrini go'r tuzatar. Daraxtdan meva olaman desang, Niholligidan parvarish qil. Daraxtiga ko'ra — mevasi, Ota-onasiga ko'ra — bolasi. Dard ketar, odat qolar. Daryo to'la suv bo'lsa ham, It tun bilan suv ichar. Daryo chuchuk — ariq chuchuk. Daryo achchiq — ariq achchiq. Yetti yoshga yetguncha, Yer to'qmog'in yersan. Yetmish yoshga yetguncha, El to'qmog'in yersan. Igna qayoqqa yursa, Ip ham shu yoqqa yurar. Illat ketar, odat ketmas. Itni qopag'on qilgan — egasi. Katta arava qaydan yursa, Kichik arava shundan yurar. Katta boshlar, kichik tashlar. Kishi yo'q deb so'zlama, Og'zing yomon o'rganar. Odam bo'lar yigit odatidan ma'lum, Tulpor bo'lar qulun — muchasidan. Odam odamdan qutular, O'z fe'lidan qutulmas. Odat bir, tabiat boshqa. Olti kun och qolsang ham, Otang odatini qo'yma. Ona suti bilan kirmagan Tana suti bilan kirmas. Ona qilsa zo'rlikni, Bola tortar xo'rlikni. Onadan ko'rgan to'n bichar, Otadan ko'rgan o'q yo'nar. Ot bilan bo'lsa eshakning oxuri, Rangi yuqmas, fe'li yuqar oxiri. Ot bo'lsang, choparsan, It bo'lsang, qoparsan. Ota g'ayrath bo'lsa, Bola ibratli bo'lar. Otadan — o'g'il, onadan — qiz. Otasi buzuqning biri — buzuq, Onasi buzuqning bari — buzuq. Otasi tentakning birisi — tentak, Onasi tentakning barisi — tentak. Otasini so'rasang — Ahmadi forig', Onasini so'rasang — tovoni yoriq. Otning fe'li egasiga ma'lum. Semiz qo'zining go'shti yaxshi, Oqil onaning — qizi. Suv bilan ekin o'sar, Tarbiya bilan — odam. Suv boshidan loyqa. Suv boshidan yaxshi, Hosil — tagidan. Sut bilan kirgan jon bilan chiqar. So'ksang — so'kuvingda, Ursang — uruvingda. Tayoq ayiqni ham mulla qilar. Tayoq maymunga namoz o'qitar. Tayoq o'g'rini to'g'rilar, Go'r bukrini to'g'rilar. Tananing turqi tuqqaniga ma'lum. Tarki odat — amri mahol. Terakka qarab, tol o'sar. Onaga qarab, qiz o'sar. Toyni ot qilguncha, Egasi it bo'lar. Tog' yerdan o'sib chiqar, Odam — ota-onadan. Tulpor — biyadan, Mard — enadan. Tulpor tubiga tortar. To'qqizida qanday — to'qsonida shunday. Usta qanday — shogird shunday. Ustoz bilimli — shogird ilmli. Xotin olsang, yoshdan ol, Jilovini boshdan ol. Charxni buzgan — parrasi, Qizni buzgan — onasi. Egasiga ko'ra biyasi. Egri butoqni niholida tobini ol. Er bolasi — er, Sher bolasi — sher. Erka tutsa onasi, Taltayadi bolasi. To'g'ri tutsa onasi, Yurtga ega bolasi. Erka o'g'il yovga yaramas, Erka qiz — ishga. Eshigi yomonning uyiga borma, Onasi yomonning qizini olma. Yugansiz otni o'rgatib bo'lmas. Yaramas odat ko'p bo'lar, Eng yomoni — kunchilik. Yaxshi kishi bolasi Yuqoridan siy topar. Yomon kishi bolasin Tuyada ham it qopar. O'zing pishirgan osh — Aylanib ich, o'rgulib ich. O'rgangan ko'ngil o'rtansa qo'ymas. O'rgangan qiliq o'lganda qolar. O'g'lingni sevsang, quldek ishlat. O'g'ri o'rganganini o'lguncha qo'ymas. Qarg'ani boqqan bilan qush bo'lmas. Qiz bersang, otasiga qarab ber, Qiz olsang, onasiga qarab ol. Qiz saqlay bilmagan gung etar, Ipak saqlay bilmagan yung etar. Qizni onasi tiysin, O'g'ilni — otasi. Qon bilan kirgan jon bilan chiqar. Qorindagi qiliq qora yerda qolar. Qush uyasida ko'rganini qilar. Qo'zi qo'chqordan nishon, O'g'il — otadan. G'ayratlining bolasi tanbal bo'lar. Ho'kizning o'tini yeb, Qo'yning qihg'ini qilma. ODOB VA ODOBSIZLIK Avval salom, bad'az kalom. Amri padar — arshdan a'lo. Bir kattani bil, Bir kichikni bil. Bola — aziz, odobi undan aziz. Bolaning erkasi — bitning sirkasi. Bosh bo'lmagan uyda, Otasi turib o'g'li so'zlar. Yolg'iz bolaga indamasang, ko'payar. Inson — odobi bilan, Osmon — oftobi bilan. Kattaga katta bo'l, Kichikka — kichik. Kattaga salom ber, Kichikka — kalom. Kattada izzat yo'q, Kichikda xizmat yo'q. Katta izzatda — Kichik xizmatda. Kattani katta desang, o'zidan ketar, Kichikni katta desang, kattaga yetar. Kattaning uyalgisi kelsa, kichikka tegar. Kattaning hurmati — qarz, Kichikka salom — farz. Ko'p o'ynagan bola, El ko'zida ola. Odob bozorda sotilmas. Odob — Irishining zeb-u ziynati. Odob — oltindan qimmat. Odob — peshada, Gunoh — teshada. Odobli bola elga manzur. Odobli kelinning supurgisi xashak ostida turar. Odobli o'g'il — ko'kdagi yulduz, Odobli qiz — yoqadagi qunduz. Odoblilik belgisi — Eshilib salom bergani. Yaqinlikning belgisi — Kelib-ketib turgani. Odobni beodobdan o'rgan. Odobning — boshi til. Odobsiz betga chopar. Oltin olmay, odob ol, Odob oltin emasmi. Onangga boshingni xam qil, Otangga gapingni kam qil. Onasi maqtagan qizni olma, Yangasi maqtagan qizdan qolma. Ota bo'hsh oson, odob berish qiyin. Ota oldida kek urma, Odobingga chek urma. Ota oldidan o'tma, Odob oldidan ketma. Otang bolasi bo'lma, Odam bolasi bo'l. Otang ta'zirini olmay desang, Odam ta'sirini ol. Otasi tentakning biri — tentak, Onasi tentakning bari — tentak. Osh kattadan, suv kichikdan. Osh kelsa, yegin, So'z kelsa, degin. Og'ani ko'rib ini o'sar, Opani ko'rib — singil. Payg'ambar qizi bo'lma, Otang qizi bo'l. Rahm yema yetimga, Yetim urar betingga. Sadaqasiga qarab — savobi, So'ziga qarab — javobi. Salom — kattadan, Alif — nuqtadan. Salom ham — farz, Alik ham — farz. Suvga tupurgan — koski, Quduqqa tupurgan — kofir. So'z kishining — o'zagi, Odob kishining — bezagi. Tegirmonni suv buzar, Odamni odam buzar. Tek turganga shayton tayoq tutqazar. Turqi buzuqdan xulqi buzuq yomon. Urug'ingga so'z aytsang, Orasini uzib ayt. Otang ishga buyursa, Namozingni buzib ayt. Usta borida qo'lingni tiy, Ustod borida — tllingni. Usta bo'lsang, ustozingni unutma. Ustozingga tik qarasang, to'zasan, Hurmat qilsang, asta-asta o'zasan. Chakki yursang, dakki yersan. Cho'ponni tayog'idan bil, Kelinni — oyog'idan. Shalp yursang, shapaki yersan. Shamolimni so'kma, Tuzimni yerga to'kma. Shapaloq bilan yuz qizarar. Eshik ochiq bo'lsa ham, so'rab kir. Yaxshi bola yog' keltirar. Yomon bola dog' keltirar. Yaxshi bola nom keltirar, Yomon bola g'am keltirar. Yaxshi bola — otaga quvvat, Yomon bola — uqubat. Yaxshi bola — suyuk, Yomon bola — kuyuk. Yaxshi bola — to'rga tortar, Yomon bola — go'rga. Yaxshi bola shon keltirar, Yomon bola qon keltirar. Yaxshi boladan rahmat, Yomon boladan — la'nat. Yaxshi xulq — kishining husni. Yaxshi yaroqsiz bo'lar, Yomon — quloqsiz. Yaxshi qiz erta turib, soch tarar, Yomon qiz erta turib, non so'rar. O'ynoqi qo'zi oyna sindirar. O'ynoqi buzoq o't bosar. O'rinsiz qiliqdan o'rinli yumruq yaxshi. O'g'ilga o'g'il bo'lmasang, Uviq tegar boshingga. Kelinga kelin bo'lmasang. Kelisop tegar boshingga. O'g'irlik osh badanga yuqmas, Yomon bola ota-onaga boqmas. Qaynanalik kelin — qarqara kelin, Qaynanasiz kelin — masxara kelin. Qiz bola uyda yaxshi, Er bola elda yaxshi. Qizim uyda, qilig'i tuzda. Qizni erkalatsang, erningga tepar, O'g'ilni erkalatsang, burningga tepar. Qizning erkasi — echkining serkasi. Qizining qilig'i ko'chada bilinar. Qobil farzand — jonga payvand. Qobil o'g'il otga mindirar, Noqobil — otdan tushirar. Qobil o'g'il rohat keltirar, Noqobil o'g'il — mehnat. Qovun qovundan rang olar. Qo'yni — serka, O'yinni erka boshlar. Hay-hay sening yurishing, Bordir sening bir ishing. Husn xulqi bilan chiroyli. Husn husn emas, odob husn. Ho'l yog'ochni egmagin, Tegmaganga tegmagin.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:16 | Сообщение # 17 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| MEHMON VA MEHMONDOSTLIK Betamiz mehmon mezbonni qistar. Birinchi kun mehmon — oltin mehmon, Ikkinchi kun — kumush, Uchinchi kun — mis, Uchdan o'tsa — pes. Borini bergan uyalmas. Yo'lli kishining mehmoni bir kelar. Yo'qcha guruch osh bo'ladi, Mehmon ko'ngli shod bo'ladi. Kelguncha mehmon uyalar, Kelgandan so'ng mezbon uyalar. Kelish mehmondan, ketish mezbondan. Kelmoq ixtiyor bilan, Ketmoq ijozat bilan. Mezbon borini qo'ysa, Mehmon ozga sanamas. Mehmon — aziz, mezbon — laziz. Mehmon — atoyi xudo. Mehmon joyi ko'z ustida. Mehmon izzatda, Mezbon xizmatda. Mehmon kelar eshikdan, Rizqi kelar teshikdan. Mehmon kelgan uy — barakali. Mehmon kelgan uyning chirog'i ravshan. Mehmon kelsa, pastga tush, Palov bermoq ahdga tush. Mehmon kelsa uchtakkina, Uchib ketsa qushdakkina. Mehmon kelsa choptirar, Bor-yo'g'ingni toptirar. Mehmon kelsa, et pishar, Et bo'lmasa, bet pishar. Mehmon ko'rki — dasturxon. Mehmon mezbonga aziz, Mezbon — mehmonga. Mehmon mehmonni sevmas, Mezbon hammasini sevmas. Mehmon nosi uch kundan keyin sasir. Mehmon oz o'tirar, ko'p ko'rar. Mehmon oz o'tirsa ham, ko'p sinar. Mehmon — otangdan ulug'. Mehmon so'rab yemas. Mehmon — uy egasining buzog'i. Mehmon — uyning ziynati. Mehmonga osh qo'y, Ikki qo'lini bo'sh qo'y. Mehmonga shirin so'z ber. Mehmonni siylagan itiga suyak tashlar. Mehmonning itini tur dema. Mehmonning ketishini so'rama, Kelishini so'ra. Mehmonning oldida mushugingni pisht dema. Mehmonning otini asl derlar, Uch kundan so'ng sasir derlar. Mehmonning o'zi ham mehmon, So'zi ham mehmon. Mehmonxonang tor bo'lsa ham, Mehri-diling keng bo'lsin. Oyda kelganga — oyoq, Kunda kelganga — tayoq. Ochiq yuz — oshdan shirin. Osh — mehmon bilan aziz. Osh — egasi bilan shirin. Supurilmagan uyga mehmon kelar. Suhbat sevmagan tegirmon qurdirar, Mehmon sevmagan bolasini urar. Chaqirilmagan mehmon — Sariq itdan yomon. Chaqirilmagan qo'noq — Yo'nilmagan tayoq. Shirin choying bo'lmasa, Shirin tiling bo'lsin. Shirin oshing bo'lmasin, Shirin so'zing bo'lsin. Shirmoy noningni berma, Shirin so'zingni ber. Erta borsang, et pishar. Kechga qolsang, bet pishar. Eshikdan kelganni it qopmas. Yuzta siz-bizdan, Bitta jiz-biz yaxshi. O'zi kelgan mehmon — atoyi xudo, Chaqirib kelgan mehmon — gadoyi xudo. Qo'nguncha qo'noq uyalar, Qo'ngandan keyin — uy egasi. Qo'noq bir kun qo'nsa — kut, Ikki kun qo'nsa — yut. Qo'noq oshi yo'lga yaxshi. Qo'noq to'ydim, deydi, Uy egasi yoqtirmadi, deydi. Qo'noq qo'ydan ham yuvvosh, Moy bersang ham, yeyaveradi. Qo'noqqa osh ber, otiga — yem. Hurag'on it egasiga qo'noq keltirar.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:17 | Сообщение # 18 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| SAXIYLIK VA BAXILLIK Asl qushning bolasi Oldiga qo'ymay osh yemas.
Ashling xatosi yo'q, Nokasning — atosi.
Ahmoqda aql bo'lmas, Aqlli baxil bo'lmas.
Baxil avliyo bo'lmas, Avliyo baxil bo'lmas.
Baxil bilganin buklar, Topganin taxlar.
Baxil boyga borguncha, Karamli toqqa bor.
Baxil borini qiymas, Yo'q uni topohnas. Baxil, bo'lmaydi ahil.
Baxil bo'lma, saxiy bo'l, O'smog'ingga to'g'ri yo'l.
Baxil topsa, bosib yer, Saxiy topsa, barcha yer. Baxil to'ymas, Baxilligini qo'ymas. Baxil ehsondan qochar, Xasis mehmondan qochar. Baxildan bosh bo'lmas, Ahilga sirdosh bo'lmas. Baxildan omonat ajab, Karimdan xiyonat ajab. Baxildan tosh so'raguncha, Gadoydan osh so'ra.
Baxilniki doim «yo'q», Saxiy yo'q bo'lsa ham to'q.
Baxilning bag'ri qattiq.
Baxilning bog'i ko'karmas, Ko'karsa ham meva bermas.
Baxilning yerida sunbul ko'karmas. Baxilning ko'zasidagi suvdan na foyda.
Baxilning mushugi bor, Sichqon kirmas uyiga.
Baxilning tuzi tatimas.
Baxilning tuynugidan yel kirmas, Eshigidan — el.
Baxilning shami oqsa, Ko'zining yoshi oqar.
Baxilning qo'li siqiq, Qo'lidan ham dili siqiq.
Baxilning qo'lida oy bo'lsa, Olamni yoritmas.
Baxilning hurmati bo'lmas. Berardan ham bir so'ra, Bermasdan ham bir so'ra.
Berarmanga beshov ko'p, Olarmanga oltov oz.
Berag'on qo'lim — olag'on. Berganga bir ham ko'p, Olganga o'n ham oz. Berganga — qo'sha-qo'sha, Bermaganga — o'sha-o'sha. Berganing bir yumurta, O'ldirding turta-turta. Berdining berdi oti bor, Oldining oldi oti bor. Bermaganni berib uyaltir.
Bermas kelin keliga suv quyar.
Bermasning oshi pishmas, Pishsa ham qozondan tushmas.
Besh panjangni og'zingga tiqma.
Bir kunga ho'kiz o'lmas, Ikki kunga egasi bermas. Birovga bersam — essiz oshim, Uyda tursa — sasir oshim. Boy bo'lsang, alak kiy, Kambag'al bo'lsang — ipak. Boy bo'lsang, sholg'om ye, Kambag'al bo'lsang — palov. Boy topsa, bosib yer, Botir topsa, barcha yer. Boyning molini baxil qizg'anar. Bor bo'lib yemaganning ur tishiga, Yo'q bo'lib yeyman, deganning ur ichiga. Bor bo'lsa, ko'rolmaydi, Yo'q bo'lsa, berolmaydi. Bo'lib yegan bo'rtib chiqar, Butun yegan turtib chiqar. Gul — dasta-dasta, Gul bermagan nokasta. Do'nonning toyligi bo'lmas, Nokasning — boyligi. Yema, ichma, bo'l baxil, Boy bo'lmasang, men kafil. Yemas yerga o't bitar, Ichmas yerga suv bitar. Yemas yerda yumush ko'p. Yerdan sado chiqsa chiqar, Baxildan sado chiqmas. Yetimchadan boy chiqsa, Ayron bermas icharga. Tikuvchidan boy chiqsa, Qaychi bermas bicharga. Zang temirni kemirar, Hasad — odamni. Kambag'alning to'yi to'kin bo'lar, Boyning to'yi yupun bo'lar. Keng bo'lsang, kam bo'lmaysan. Kiygan to'ning eskirar, Kiydirganing eskirmas. Ko'ngli ochiqning — yo'li ochiq. Ko'ngli ochiqning — qo'li ochiq, Qo'li ochiqning — yo'li. Ko'ngling keng bo'lsa, hujra ham saroy. Maqtasang, saxiyni maqta, Toptasang, baxilni topta. Meniki bitsin, seniki yitsin. Ming qo'y beradigan yigitning Peshanasida bir qo'yning izi bo'ladi. 01, desang, suyunar, Ber, desang, kuyunar. 01, desang — hiring-hiring, Ber, desang — diring-diring. Olarda — kirar jonim, Berarda — chiqar jonim. Olarda — olmon, berarda — bezgak. Olarda hisobi — to'qqiz, Berarda sanog'i — o'ttiz. Olimsog'ing bo'lsa-bo'lsin, Berimsog'ing bo'lmasin. Olishda: Bismillo, Berishda: Astag'furillo. Olishda: Hoy-hoy, Berishda: Voy-voy. 01-olchining do'sti ko'p, Ber-berchining do'sti yo'q. Oshxonang keng — go'rxonang keng. Oqqan ariqdan suv oqar. Patirdan qil chiqmas, Baxildan pul chiqmas. Pishiq bo'lib netarsan, Sodda yetar boshingga. Saxiy bilan baxil bir buloqdan suv ichmas. Saxiy bilan baxilni eshagining to'qimi bildirar. Saxiy bo'lmasa, baxil harom o'lar. Saxiy topsa, o'rtada, Baxil topsa, xaltada. Saxiy xor bo'lmas, Baxil behishtga kirmas. Saxiyning ishiga baxilning tishi qamashar. Saxiyning o'ng qo'li berar, Chap qo'h bilmas. Saxiyning xayriga baxilning boshi og'rir. Sog'ay desang, suti yo'q, Qirqay desang, juni yo'q. Suv ichirmasga sut ichir. Suvsiz yerda tol bo'lmas, Qovoqarida bol bo'lmas. Sukutda hikmat ko'p, Bulutda — himmat. So'rab berguncha, urib ber. Tangrining molini shayton qizg'anar. Tantiga tanbeh yo'q. Taqlidchiga tole yor, Hasadchiga — halokat. Tegirmonda tug'ilgan sichqonning fe'li keng. Tikadigan beka bo'lsin, Kiyadigan cho'ri bo'lsin. Tog' belgisi tosh bilan, Boy belgisi osh bilan. Tug'mas xotinga igna ham davlat. Uying tor bo'lsa ham, Ko'ngling keng bo'lsin. Xayr qilsang, butun qil. Xayr ham — xayr, Dalolat ham — xayr. Xayrli qo'l qayrilmas. Xasis to'y qilsa, bakovul bo'lma. Xasis hayosiz bo'lar, Yeri giyo(h)siz bo'lar. Xasisdan don tilaguncha, Gadoydan non tila. Xasisdan tuxum olsang, sarig'i chiqmas. Xasisning pulidan yulduz yaqin. Xashak o'ti xonani kuydirar, Hasad o'ti tanani kuydirar. Cherchidan podsho bo'lsa, In'omi igna bo'lar. Chumsoxga cho'mich tegsa, cho'michda qoqar. Cho'loqning sayri yo'q, Xasisning — xayri. Shabnamga quduq to'lmas, Dunyoga baxil to'ymas. Eshak bo'lsin, xayrli bo'lsin. Yaxshi topsa, elga yoyar, Yomon topsa, go'rga yoyar. Yaxshining ko'ngh — tog', Baxilning ko'ngli — dog'. Yashirib yeganning qorni to'ymas. O'zi yemas, itga bermas. O'ziga baxillik qilgan, O'zgaga saxiylik qilmas. O'rdak bergan g'oz olar. Qaynananiki — o'rtada, Kelinniki — xaltada. Qallobning bolidan Saxiyning zahri yaxshi. Qamish suvga to'ymas, Xasis — pulga. Qarnog'i yo'q uyida, Odami yo'q to'yida. Qizg'anganing qizil itga yem bo'lar. Qizg'anchiq buzoq emgan uloqni ko'rolmas. Qimmati oz — himmati oz. Qora suv chanqoq qondirmas, Baxil kishi qo'noq qo'ndirmas. Qush — qanoti bilan, Er — himmati bilan. Qo'y bergan kishi ipidan qochmas, Qiz bergan kishi — sepidan. Qo'lim ochiq — yuzim ochiq. Qo'lingdan bermasang, yo'lingdan ber, Yo'lingdan bermasang, so'zingdan ber. Qo'chqor bo'lar qo'zining Peshonasi do'ng bo'lar. Og'a bo'lar yigitning Peshonasi keng bo'lar. Har kim himmatiga yarasha topar. Haris bo'lgan haqir bo'lar. Haris qarisa ham, harisligi qarimas. Hasad ko'chatini ekkan, Balo mevasini yer. Hasad o'tini daryo o'chirolmas. Hasad qilma, havas qil. Himmat — erdan, arvoh — go'rdan. Himmati yo'qning hurmati yo'q. Himmatli ko'kka ko'tarilar, Himmatsiz yeiga ko'milar. Himmatli himmatidan topar.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:17 | Сообщение # 19 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| GO ZALLIK VA XUNUKLIK Aqlli xotin — uy ko'rki, Chiroyli xotin — ko'cha ko'rki. Bozorga — baqqol, Yigitga — soqol. Bog' ko'rki — bodom, Dunyo ko'rki — odam. Bog' chiroyi gul bilan. Bog' o'zini tog' aylar, Tog' o'zini — bog'. Gul o'ssa — yeming ko'rki, Qiz o'ssa — elning ko'rki. Gulning to'ni — qirq yamoq, ammo xushbo'y. Gulning ham tikani bor. Go'zal ko'rish — ko'zga savob. Daraxt — yer ziynati, Kiyim — er ziynati. Daraxtning husni — bargi bilan mevasi. Didsiz o'tirgan yerini ham changitar. Yetmish go'zallikning bittasi — mehnat. Inson qo'li — gul. Ipor isi sandiqdan ketmas. Ipor isini yashirib bo'lmas. It desa, quyrug'i yo'q, Sigir desa — muguzi. Yigit ko'rki — ot-yarog'. Yigit chiroyi — arg'umog'i, Kelin chiroyi — chaqalog'i. Yirtiq to'nga — zar yamoq. Kal boshiga — shamshod taroq. Kamtarlik ham husn. Kapalak gulni deydi, Bulbul — kuyini. Kiyikli tog' — suyukli tog'. Kiyiming janda bo'lsa ham, ganda bo'lmasin. Kir ko'ylakka — jun yoqa. Kishining chiroyi yuzida. Kulgi chehra yoritar. Ko'zga yaqin — ko'ngilga yaqin. Ko'ra-ko'ra ko'rkam bo'lar, Yura-yura chechan bo'lar. Ko'sa qariganini bilmas. Maydon ko'rki — yog'ish, Gilam ko'rki — naqsh. Nozsiz xotin — yolqinsiz o'tin. Notavon ko'ngilga — qo'tir jomashov. Odamga — lafz, go'salaga — dum. Odamga — libos, eshakka — to'qim. Odamning yuzi quyoshni uyaltirar. Oy suluvi — nur, Soy suluvi — suv. Oyda ham dog' bor. Oydinda oq kiygan, Ko'lankada ko'k kiyar. Olmoqning ko'rki — bermoq. Onangni otangga bepardoz ko'rsatma. Otni yaxshi ko'rsatgan — Tuyoqdagi taqasi. To'nni yaxshi ko'rsatgan — Yengi bilan yoqasi. Oq ko'ngillikning yuzi ko'rkam. Pardoz qilgan chiroyli Ammo husni bir oyli. Pardozlini uyda ko'r, Xotiningni to'yda ko'r. Pardozni pardoz buzar. Pes ham o'z yo'liga, Husn ham o'z yo'liga. Sozli tordan — nozli sado. Suluv suluv emas, Suygan — suluv. Suluvidan jiluvi yaxshi. Sumbul taqimda, Yigit ko'zi unda. Supurgi yerning husni, Kamtarlik — erning. Suqma bo'lsa ham yo'l yaxshi, So'qir bo'lsa ham qiz yaxshi. So'z ko'rki — maqol, Guzar ko'rki — baqqol, Yigit ko'rki — soqol. So'qir ko'zga surmaning keragi yo'q. Tashiga qarama, ichiga qara. Terak ham bog' ziynati. Tovus tanasiga qarab yayraydi, Oyog'iga qarab yig'laydi. Toz — tanishdan, Qo'tir — qamishdan. Tog'ning ko'rki — lola bilan, Uyning ko'rki — bola bilan. Turq boshqa-yu, ko'rk boshqa. Uyga palos yarashar, Xotinga — libos. Umr o'zar, husn to'zar. Xol — joyida aziz. Xotinga mol berma, xol ber. Xunukdan xudo bezor. Xushxulqlik — jamol, Kamtarlik — kamol. Chiroy to'yda kerak. Chiroy husn-u jamolda emas, fazl-u kamolda. Chiroyga non botirib yeb bo'lmas. Chiroyli qizning nozi bor. Chiroylilik murod emas, Xunuklik uyat emas. Chopmasang ham ot yaxshi, Quchmasang ham qiz yaxshi. Cho'lda o'sgan giyoh ham — cho'lga husn. Cho'tirning ham o'z husni bor. Shaharda bir xotin bo'lsa, Zargar ochidan o'lmas. Egri bo'lsa ham yo'l yaxshi, Qari bo'lsa ham qiz yaxshi. Eshakka — to'qim, odamga — libos. Yuz — o'tdan issiq. Yaxshi qiz — yoqadagi qunduz, Yaxshi yigit — ko'kdagi yulduz. Yaxshi qomat — yarim omad. Yaxshi husn — yarim baxt. Yaxshining yuzi oftobni ilitar. Yaxshining yuzida zuluk ham xol bo'lib ko'rinar. O'ziga boqmagan o'zgaga yoqmas. O'yida bor-u, bo'yida yo'q. O'yin soz bilan, Qiz — noz bilan. O'rdak o'ziga oro bersa ham, oqqush bo'lolmas. Qari bo'lsa ham qiz yaxshi, Achigan bo'lsa ham — qimiz. Qiz bola — gul-lola. Qiz bola — uy ziynati. Qiz bola erda yaxshi, Er olmasa go'rda yaxshi. Qiz bor — qirg'iz qovoqli, Qiz bor — qarchig'ay qanotli. Qiz qilig'i bilan issiq. Qiz husni — yuragida. Qizni kim sevmas. Qimizni kim ichmas. Qizning isi — gulning isi. Qizning ko'zi — qizilda, Yoshning ko'zi — yashilda. Qizning qilig'i yaxshi, Sutning — ilig'i. Qirqqacha ko'sa yaxshi, Qirqdan so'ng o'lsa yaxshi. Qozi rishvasiz bo'lmas, Qiz ishvasiz bo'lmas. Qozon qayda — suv shunda, Suluv qayda — ko'z shunda. Qori bo'lmasa, qish xunuk, Yori bo'lmasa — qiz xunuk. Quloq so'z uchun, Olam ko'z uchun. Havoning taftiga boq, Odamning aftiga boq. Har bog'ning — guli, Har chorbog'ning — bulbuli. Har gulning hidi boshqa. Har go'zalning bir aybi bor. Har kimning didi boshqa. Har narsaning yarashig'i bor. Har qushning qanoti o'ziga yarasha. Husn goh baxt keltirar, Goh — kulfat. Husn — yarim davlat, yarim ofat.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:18 | Сообщение # 20 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| KAMTARLIK VA MANMANLIK
Adandan joy topilsa to'rga o'tma.
Azlarning ko'ngli qurtova tilar. Amal yetdi ko'rga, Yugurib o'tdi to'rga. Amal o'zdirar, Amalga mag'rur bo'lsang, to'zdirar. Amal tegdi hunduga, Boshini suqdi mo'nduga.
Amal tegsa nodonga, O'zini urar har yonga.
Arg'umog'im jirtak otdi, Loyni ko'rib tappa yotdi.
Baq-baq etgan takani Yomg'ir yoqqanda ko'r.
Shaq-shaq etgan kelinni Sigir soqqanda ko'r.
Baq-baq etgan takani Qor bosganda ko'r.
Manman degan yigitni Yov bosganda ko'r.
Baqiroq sigir sutsiz bo'lar.
Bilgan kishi bildim demas, Bildim desa, bilgan emas.
Bilmaganni bildim dema, Qilmaganni qildim dema.
Bir ko'zi ko'r, Haybati zo'r.
Bir oshganga bir toshgan. Birni bilgan birni bilmas.
Birov bilganini maqtar, Birov — ko'rganini. Boyib ketsang bo'kirma, Yo'l yurganda so'kinma.
Bor bo'lsang, oshma, Yo'q bo'lsang, shoshma.
Borlikda maqtanma, Yo'qlikda qayg'urma. Boshing osmonga yetsa ham Yerga qarab yur. Boqqaning ikki echki, O'shqirganing yer tebratar. Bo'sh tegirmon guldirar.
Gavdasiga mag'rur tuya Muchalga kirmay qolibdi.
Gapni katta gapirma, Nonni katta tishlama.
Davlat bitsa yomonga O'zin sanar xoqonga.
Daraxt qancha baland bo'lsa ham, Mevasi quyida bo'ladi.
Dahsar — tariq, sesar — hayqiriq.
Dong tortganning to'yini ko'r, Mang urganning uyini ko'r.
Do'stingga sir ayt, Manmanlikdan qayt.
Yerni suv buzar, Odamni — pul.
Yomg'ir o'zin sel sanar, Ko'lmak o'zin — ko'l.
Yonida bir puli yo'q, Tuyaning tishini ko'rar.
Yonida bir puli yo'q, Qiz saylaydi boyvachcha. Yonida bir puli yo'q, G'irvonga hokim.
Yog' yonar pilik bahona. Jangal o'zini bog' sanar.
Jom qozonning toti chiqar,
Maqtanchoqning — moti. It uyasida o'zini yo'lbars sanar. It qutursa, egasini qopar, Chumchuq qutursa, buigutga chopar. Itning ajali yetsa, mehrobga o'tirar. Ichgani oshi yo'q, Itining oti «Boytevat». Ish boshlaganda maqtanma, Ish bitganda maqtan. Ishni Ismat qiladi, Lofni Toshmat uradi. Ishni qiladi asbob, Egasi uradi lof. Yirtiq og'iz tirtiq og'izga kular. Yo'l ko'rgan ot yo'lga sig'mas. Yo'q narsa bor bo'lar, kamtar bo'lsang, Bor narsa yo'q bo'lar, manman bo'lsang. Kal tegdi, ko'r noz qildi. Kalning nimasi bor, Temir tarog'i. Ko'rning nimasi bor Eski tayog'i. Kamlikning kamoli bor. Kamtar bo'lding — gavhar bo'lding. Kamtar bo'lsang, obro' ortar, Manman bo'lsang, ensa qotar. Kamtar bo'lsang, osh ko'p, Manman bo'lsang, tosh ko'p. Kamtar yetar murodga, Manman qolar uyatga. Kamtar kamolga yetar, Besabr oyoqdan yitar. Kamtar kerilmaydi, Mol-dunyoga berilmaydi. Kamtarga — kamol, Manmanga — zavol. Kamtarga egil, Manmanga keril. Kamtarlik — katta davlat. Kamtarlik ko'kka ko'tarar, Manmanlik yerga kiritar. Katta yesang ham, katta gapirma. Kekkayganga kekkaygin, Boshing ko'kka yetguncha. Egilganga egilgin, Boshing yerga tekkuncha. Kekkayganga kekaygin, Enkayganga enkaygin. Kekkayish terakka yarashar. Kelinni kelar yilda ko'r. Kelinni kelganda ko'r, Sepini yoyganda ko'r. Kerilgan ko'chaga sig'mas. Kerilganning to'yiga bor, Maqtanganning — uyiga. Kerilma g'oz, Hunaring oz. Kishnagan ayg'irning uyurin ko'r, Chirangan yigitning — uyin. Kun ko'rmagan kun ko'rsa, Kunduz chiroq yoqtirar. Ko'z-ko'z qilma, ko'z tegar, Maqtanchoqqa so'z tegar. Ko'kka boqqan yiqilar. Manmanga — balo, yugurukka — tumor. Manmanga — zavol, yomonga — ajal. Manmanlagan xotinni beshikligida sina. Manmanlik tuqqan onangga ham yoqmas. Manmanlikni netarsan, Obro'yingdan ketarsan. Maqtangan pand yeydi, Kamtarin qand yeydi. Maqtangan qiz to'yda buzilar. Maqtanganning burdi ketar, Asl niyatiga kamtar yetar. Maqtanchoq — quruq po'choq. Mahmadanadan maslahat kutma. Mevali daraxt yerga engashar, Mevasiz daraxt ko'kka tirmashar. Mevasiz daraxt egilmas. Mevasiz daraxtning boshi — tuman. Men-men deganning manglayi qora. Moling ko'p bo'lsa, maqtanma, Boshing ko'p bo'lsa, to'planma. Mullaning oldida tilingni tiy, Ustaning oldida — qo'lingni. Nomi — ulug', suprasi — quruq. Nog'oraning ichi po'k, ovozi — baland. Oyog'ida xinasi bor Yerni bosib yurmaydi. Oldin o'zingga boq, So'ngra nog'ora qoq. Oldin o'zingni tuzat, Keyin birovni kuzat. Ot ko'rmagan ot ko'rsa, Otxonada ot chopar. Ot mingan otasini tanimas, Toy mingan — og'asini. Otasiz o'g'ilning og'zi — katta. Och nima yemas, To'q nima demas. Oqsoq tek turmas, Soqov — jim. Oqsoqning oxiriga boq, Maqtanchoqning — ma'rakasiga. Og'zi bilan o'roq o'rgan, Oyog'i bilan mashoq terar. Og'irlikni yer ko'tarar, Semizlikni qo'y ko'tarar. Pismiq yotib put ko'tarar, Shaldir-shuldir ot ko'tarar. Pishiqman deb kerilma, Sodda yetar boshingga. Podachining qizini ko'r, Ayab bosgan izini ko'r. Sayoz daryo shovqin oqar, Chuqur daryo sokin oqar. Siz turibsiz tikkayib, Biz turibmiz tikkayib, Yerga tushgan qamchini Kim oladi enkayib. Sirli sandiqning ichi bo'sh. Sirti yaltiroqning — ichi qaltiroq. Sichqon sig'mas iniga, G'alvir bog'lar dumiga. Sochib maqtanma, yig'ib maqtan. Soqov ko'p gapirar, Cho'loq ko'p yugurar. Suprasida uni yo'q, Tom boshida qo'sh tandir. Sutsiz sigir ko'p ma'rar. So'rab bilgan — kamtarlik, So'ramagan — xumpariik. So'qir ko'p ko'rar, Cho'loq ko'p yurar. Tevadan so'radilar: Kasbing nima? — Attorlik. Toza yasovul ko'z chiqarar. Tovuqning uchgani tomgacha. Tuya bo'ynim uzun deb, karrakdan quruq qolibdi, Tug'ilmagan Tilovga tilla beshik. To'la yo'g'on po'la bo'lar. To'qol taka suzishda yengilar. Uyida ishton bicholmagan Dalada to'n bichar. Uyida bir osh uni yo'q, Itining oti — Marjongul. Uyida yo'q ugralik, O'zganikida qilar to'ralik. Uyida umoch kesmagan, Ko'chada ugra kesar. Ulug' bo'lsang kekkayma, O'z elingga chekchayma. Ulfating novcha bo'lsa, past bo'l, Past bo'lsa, xas bo'l. Ustasi — salmoqchi, Shogirdi — sayroqchi. Xashak oqar yuzida, Qumi qolar tagida. Chaqimchi yetkazar, maqtanchoq o'ldirar. Chillasi chiroq ko'rmagan Mum shamni kamsitar. Sher qutursa, oyga sapchir. Shuhratparast — hamisha pastkash. Shuhratparast el bo'lmas, Ko'lmak suvdan koi bo'lmas. El seni aqlli desa, Sen eldan aql o'rgan. Erib aytgan eritar, Kerilib aytgan horitar. Erim urmaydi dema, Bolam siymaydi dema. Eshak maslahatlashib hangramas. Eshak maqtanib, tulpor bo'lmas, Qarg'a maqtanib, shunqor bo'lmas. Eshak hangraydi soyda, Ma'lum bo'ladi loyda. Eshakka muguz bitsa, Ot qornini yorar. Eshakka muguz bitsa, Egasini suzar. Tuyaga qanot bitsa, Tomingni buzar. Yuvosh yo'g'onlasa, eshikka sig'mas. Yurishni bilmasang, sakrashga urinma. Yantoq o'zini bog' aylar, Ahmoq o'zini tog' aylar. Yapaloqqush maqtansa, Jardan quyon oldim der. Yomon kishi maqtansa, Yaxshining yoqasidan oldim der. Yasanchoq mardona bo'lmas, Kapalak parvona bo'lmas. Yaxshi epi bilan so'zlar, Yomon — sepi bilan. O'zgaga kulguncha, o'zingga kul. O'zgada nuqson ko'rsang, O'zingni benuqson dema. O'zgani bug'doy bilsang, O'zingni somon bil. O'zi pasmondaning ko'ngli osmonda. O'zim bilaman degan o'lar, Ko'p bilaman degan qular. O'zim bilaman degan o'rga tushar. O'zing osmonda bo'lsang ham, Oyog'ing yerda bo'lsin. O'zingga qarama, olamga qara. O'zingni oy bilsang, O'zgani soy bil. O'zingni er bilsang, O'zgani sher bil. O'zingni o'zing maqtama, Seni birov maqtasin. O'zingcha ko'rmasang, ko'zingcha ko'r. O'zini aka degan Echkisini taka der. O'zini maqtagan — o'limning qorovuli. O'zinikida jinchiroq yoqmagan Birovnikida shamchiroq yoqar. O'zinikida qirmoch yegan Birovnikida quyruq so'rar. O'zlari — xon, Ko'lankalari — maydon. O'lanni to'y ko'tarar, Semizlikni — qo'y. O'larmonning joni sabil. O'rdak yo'q ko'lda loyxo'rak — xon. O'tgan kuningni unutma, Xom chorig'ingni quritma. O'tmas pichoqqa — oltin sop. O'tmas tesha o'tkir bo'lsa, Bolta dastasini qirqar. Qarg'a qanot yozib qarchig'ay bo'lmas. Qaqillagan xotinni qiz berganda ko'r. Qizil etiklidan kelmaydi, Ko'n etikliga bermaydi. Qizim bor deb kerilma, Zeb-ziynatga berilma. Qilishi bitta tuxum-u Qa-qalashi yurt buzar. Qora tovuq qaqillaydi, Oq tovuq shaqillaydi. Qui yeganini maqtar, Bachcha — kiyganini. Qul qutursa, Qo'ng'irotdan top. Qulni maqtansin desang, olisga sot. Qulon quduqqa qulasa, Qulog'ida quibaqa qurillar. Qurol ishlar, qo'l maqtanar. Quruq yerdan yel chiqar. Quruq yog'och egilmas. Quruq savlatdan quruq savat yaxshi. Quruqning o'tiga ho'l kuyar. Quyun o'zin sel sanar, Qo'rqoq o'zin er sanar. Quyushqondan ziyod kuchanma. Qo'rqoqning oti — maqtanchoq. G'urur — g'urbat, Kamtarlik — hurmat. G'urur g'urbatga solar. Haddidan oshsa kishi, Maqtanish bo'lar ishi. Har qush o'z ovozidan xush bo'lar.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:18 | Сообщение # 21 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| BAXT, OMAD VA BAXTSIZLIK Abdulhakim ovga chiqdi, Orqasidan g'avg'o chiqdi. Avvalgi baxtim — gul baxtim, Keyingi baxtim — suvga oqdim. Avvalini berguncha, oxirini bersin. Azobli qulni ot ustida it qopar. Axtarganda topilmas, Kerakmasda zor-zor. Baxt kulgu bor uyga kirar. Baxt — sandiqda, kaliti — osmonda. Baxtli ovchiga cho'loq kiyik yo'liqar. Baxtsiz kishini tuyaning ustida it qopar. Baxtsiz quduqqa kirsa, qum yog'ar. Baxtsizlikda oltin ham xira. Bemor tuzalgisi kelsa, Tabib o'z oyog'i bilan kelar. Beobro' bel bog'lasa, Bechora bo'yin egar. Beraman degan quliga, Undan-bundan yetkazar. Bermayman degan qulining Bor-yo'g'ini ketkazar. Beraman degan quliga, Chiqarib qo'yadi yo'liga. Olaman degan qulidan, Tortib oladi qo'hdan. Biz o'g'irlikka chiqsak, oydin bo'lar. Biz qalliqqa borganda, oy yorug' bo'lar. Birov suv topolmaydi ichgani, Birov suv topolmaydi kechgani. Birov — tojdor, Birov — bojdor. Birov o'laman desa, Birov kulaman deydi. Bozorga bor, baxtingdan ko'r. Bolta ursam tegdi toshga, Qaytib tegdi mungluq boshga. Borga balo yopishmas. Boshim balo ichida, Oyog'im jafo ustida. Davlat qochar, mehnat quvar. Davlat ham egiz-egiz, Mehnat ham egiz-egiz. Davring kepti, sur begim, Davroning kepti, ur begim. Devonaning ishini xudo o'nglar. Doying mirob bo'lguncha, Yering o'y bo'lsin. Yetim qizning to'yini yomg'ir buzar. Yo dong'ing chiqsin, Yo — changing. Yo yering serob bo'lsin, Yo otang mirob bo'lsin. Yo jon chiqsin, Yo — nom. Yo lovullab yon, Yo birato'la o'ch. Yo — ostidan, Yo — ustidan. Yo oting chiqsin, Yo — o'ting. Yo poshsho buzar, Yo — pashsha. Yog' ichida yayramagan qora buyrak. Jo'janing iqboli bo'lsa, Tovuqning emchagi bo'lar edi. Yigit boshidan davlat yiroq emas. Yigit moli — yerda. Yiqilganning ustiga yulduruq. Yig'laganning oldidan ingragan chiqar. Yo'li bo'lgan yigitga yo'ldan yo'ldosh qo'shilar. Yo'li bo'lgan yigitning yangasi oldidan chiqar. Yo'ling charog'on bo'lsa, Turmushing farovon bo'lar. Kal qizning baxtini ko'r, O'tirgan taxtini ko'r. Kambag'al qiz qaltiraydi, Peshonasi yaltiraydi. Kambag'alni ot ustida it qopar. Kambag'alning yolg'iz qo'zisiga qashqir tegar. Kambag'alning kasali ohsda bo'lsa, Tabib ham bormas. Kambag'alning ovi yurmas, Ovi yursa ham dovi yurmas. Kambag'alning osh ustida burni qonar. Kambag'alning og'zi oshga yetganda, Boshi toshga tegar. Kamonsizga kiyik uchrar. Kel-keli kelsa, bulamiq tish sindirar. Kel-keli kelsa, kelindan avval qiz tug'ar. Kel-keli kelsa, it ham saxovatli bo'lar. Kehshmaganning kelini — o'g'ri. Kumush kunga qo'nsa, Oltin o'z oyog'i bilan kelar. Running kuni bo'lganda, Cho'rtan baliq terak boshida suzar. Laqayning kuyov bo'lgani — bek bo'lgani. Manglayimda bo'lsa ko'rarman, Ayamda bo'lsa yalarman. Ming qo'ylining qo'yi qoldi, Bir qo'ylining qo'yi ketdi. Moling xo'ra bo'lsa, berdi xudo, Xotining xo'ra bo'lsa, urdi xudo. Ovi yurganning dovi yurar. Ovchining oshi — oyog'ida, Qo'ychivonning baxti — qo'yida. Oyda-yilda bir bozor, Uniyam yomg'ir buzar. Omadi kelsa, sichqon filni yengar. Omadning shishasi temirchining dandonini sindirar. Oriq otga chang yuqar. Oriq otga qamchi yov, Teshik tomga tomchi yov. Ot bozori — baxt bozori. Ota bilan qolgan — shum yetim, Ona bilan qolgan — gul yetim. Otangning chorvog'ida qolguncha, Onangning o'ymog'ida qol. Otasi urmagan qo'ng'izni, Bolasi urar to'ng'izni. Otdan ola ham tug'ar, qora ham. Oting yaxshi bo'lsa, Bu dunyoning farog'i. Xotining yaxshi bo'lsa, Bu dunyoning charog'i. Och qoringa — achchiq ayron. Och qoringa — namakob. Oq kunda oqararsan, Qora kunda qorayarsan. Tavakkalni toshga ur, Baxtingdan ko'r. Tavakkalning eshagini bo'ri yemas. Tavakkalchining kemasi botmas. Tayoqsizga tovushqon uchrar. Talak uiganni falak urar. Tanlab-tanlab tozga uchrabdi. Tanlagan tulkiga yo'liqar. Taxting kulguncha, baxting kulsin. Temir qarmoqqa — oltin baliq. Temirchi taqaga yolchimas, Bo'zchi — belboqqa. Tilab olgan bolamni echki suzib o'ldirdi. Toleyim toldan ekan, Buyrug'im kaldan ekan. Toshsiz tarozining shayini siniq. Tul xotinning boshiga turna tezaklar. Tut yaxshisi — yerga, Qiz yaxshisi — ko'rga. To'qqiz qizning to'lg'og'i bir kelibdi. Usta pichoqqa yolchimas, Etikdo'z — bigizga. Xaridning saxtini tilaguncha, baxtini tila. Xizir nazar qilmasa, Eshak bozoriga dallol ham bo'lmaysan. Xon taxtidan qo'rqar, Qiz — baxtidan, Xotin baxti erda bo'lar, Yetim — baxti yerda. Xudo urganni payg'ambar ham hassasi bilan turtar. Xudo urgan tuyani Vaysulqora na qilsin. Sham yorug'i tubiga tushmas. Sho'rga tushgan sho'ri qurir. Sho'rlikka yo'l o'yilar. Etikdo'zning etigi yirtiq. Eshagim cho'loq bo'ldi, Manzilim yiroq bo'ldi. Eshakliga tulki uchrar. Eshikdan baxt kirsa, Falokat teshikdan qochar. Yurganga yo'rg'a yo'liqar. Yaroqliga yov yo'liqmas. O'zim uzun bo'lsam ham, toleyim past. O'lganning ustiga tepgan. O'lganning ustiga — o'n tayoq. O'tirib edim g'amsiz, Buzog'im tug'di dumsiz. Qayg'u yo'g'ida qayg'u — Qaynanamning o'lgani. Qarimtaning ustiga qor yog'mas. Qizga oltindan taxt emas, Barmoqday baxt tila. Qizning baxti — erning davlati. Qimorboz ham yutar, ham yutqazar. Qordan qutulgan, yomg'irga tutilar. Qorong'u kun mangu bo'lmas. Quduq tubiga kun tushmas. Qurchalagan ko'zga cho'p tushar. Har yigitga bir omad. Har narsaning vaqti bor, Har bir qizning baxti bor. Har oqshomning bir tongi bor. Husning bo'lguncha, baxting bo'lsin.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:20 | Сообщение # 22 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| EPCHILLIK VA NOSHUDLIK Abjir bo'lsa farzanding, Cho'ldan non terar. Yalqov bo'lsa farzanding, Yerdan don termas. Baytal chopib, poyga olmas. Balaq turilmay, baliq tutilmas. Bebarorlik bo'lmasa, Kelin tushda gapirmas. Bilaman — dedim, tutildim, Bilmayman — dedim, qutuldim. Bilgan odam qo'li bilan quyon ovlar. Bilmaganga bit o'ldirish qiyin. Bir shaltoqning ishini Yigirma epchil eplay olmas. Bozor bilgan och qolmas, Yo'l tanigan kech qolmas. Burga tutish uchun ham barmoqni ho'llash kerak Burga qochar oyoqqa, Bit qoladi tayoqqa. Bo'lmaganga — bo'lishma. Gadoychilikka ham uquv kerak. Daryo chopar, Chaqqon topar. Dud demoqqa dudoq kerak, Sirka tilamakka — usul. Dum tilab, quloqdan ajrabdi. Yer yuzini baxmal olsa ham, Anqovga taqiyalik tegmas. Yo eshakni yukka elt, Yo — yukni eshakka. Yomon dallol yonidan to'lar. Yomon kosib bigiz tanlar. Yonmasa, o'tin yomon, Yoqolmasa — xotin. Yotgan yotar, qidirgan topar. Yog'och qozon tagi kuyar. Yog'ochning yumshog'ini qurt yer, Odamning yumshog'ini — it. Jumush o'kirib biyik bo'lmas, Echki yugurib — kiyik. Jo'gidan juz'ya. Zamoning tulki bo'lsa, sen tozi bo'l. Zamoning qanday bo'lsa, Bo'rkingni shunday kiy. It bo'lish uchun ham bir qarich quyruq kerak. Ish bilmasang, gap bil. Ish bilgan — tuzar, Bilmagan — buzar. Yiqilsang, olib tur, Cho'ntagingga solib tur. Yo'rg'a otning yo'li bo'lar, Jo'rtoqining sho'ri bo'lar. Yo'qni borday qil, Borni bolday qil. Kishi qo'li bilan ip eshilmas. Kurash bilmagan otasini yiqitar. Kuchangan bilan qo'l qavarmas, Baqirgan bilan bir ish bitmas. Ko'ngillagan cho'pon takadan sut sog'ar. Ko'p bo'lsa seplab ko'r, Oz bo'lsa — eplab. Mergan ovda bilinar, So'zchi — dovda. Mol yo'qotgan enasining qo'ynini izlar. Molni boqsang, to'q bo'lar, Boqolmasang, yo'q bo'lar.
Molni topganga boqtir, O'tinni chopganga yoqtir.
No'noq mergan oqsoq quyon izlar. Ov olgan tozi burnidan ma'lum.
Ovni otsang, bilib ot, Dol nishonga qo'yib ot. Ovchi ovchilikni qancha bilsa, Ayiq ham qochishni shuncha bilar.
Oldingi bersin sazasin, Keyingi bersin jazosin.
Ortiq qilaman deb, tirtiq qilma.
Pazandaning go'jasidan osh chiqar, Noshudning palovidan tosh chiqar. Podachi ko'p bo'lsa, mol harom o'lar.
Pul otang kim, onang kim demaydi.
Pulni pul topar, Ketmonni ahmoq chopar.
Puxta bo'ynidan ilinar, Go'l — oyog'idan.
Savdolashuv — savdoning yarmi.
Sandig'i to'la sepi bo'lguncha, Yuragi to'la epi bo'lsin.
Satang bir ish qilolmaydi, Qilsa ham ko'p bilolmaydi.
Sepli bo'lguncha, eph bo'l.
Seplini olma, eplini ol. Sigir o'g'irlagan qutuldi, Arqon o'g'irlagan tutildi.
Six ham kuymasin, kabob ham. Sonsiz xotinning uyiga son kirmas. Sochib qochguncha, olib qoch. Sudralgan kaltak yer.
Suza bilmagan o'z hovuzida g'arq bo'lar.
So'z bilmagan kishidan Hura bilgan it yaxshi. So'ray-so'ray, bilib olibdi, Uyala-uyala, quruq qolibdi.
So'qolmagan so'yil ko'tarar. Tavakkal tog'ni yiqar.
Tavakkal — erning yo'ldoshi.
Tariqni yegan — chumchuq, Baloga qolgan — bedana.
Tarig'i pishganning tovug'i bo'l.
Taqlid bilan tong otmas. Tentak o'ylanguncha, Tavakkalchi suvdan o'tar.
Tirik bo'lib bozorda yo'q, O'lik bo'lib — mozorda.
Toz taranguncha, to'y tarqar.
Tosh kelsa, kemir, Suv kelsa, simir.
Tulkining ming bir hunari bor, Hammasidan oxirgisi ulug'vor.
Tulkining hiylasi ko'p, Yaxshisi — qochmoq.
Turib o'lguncha, urib o'l.
Tuya — katta, Yag'rini — undan ham katta. Tuya o'yin tushsa, qor yog'ar.
Tuyaliga bostirma, Itlikka qoptirma. Tuyaning kattasi ko'prikda tayoq yer. Tug'uluq so'ramoqning ham a'moli bor. To'kilgandan yalab qol. To'n — kiyganniki, Ot — minganniki. To'rkini yaqinning to'shagi yig'ilmas. Uddasidan chiqmasang, urinma. Uzoqdan aravalaguncha, Yaqindan to'rvala. Ura bilmagan uzun kosov ko'tarar. Ura bilmagan o'qlov ko'tarar. Uringan xotin o'g'il tug'ar. Urushib o'tir, ushlashib o'tir. Uyalgan buyurgandan quruq qolar. Uyalgan yigit qizdan quruq qolar. Uquvi bor ulg'ayar, Uquvi yo'q sarg'ayar. Chaqqon chora topar, Beparvo — bahona. Chivin ham anqovning og'zini poylar. Cho'loq bo'lsang ham, no'noq bo'lma. Elak so'rashga ham og'iz kerak. Elanmasang, el qayda, Yalinmasang, pul qayda. Emini qilguncha, epini qil. Eplagan ikki oshar. Eplaganni er bil, Yana qaytib sher bil. Eplashga ep kerak, Bog'lashga— ip. Epli xotin uyni tutar orasta, Epsizda uy to'ri latta-putta. Epli qizdan qolma, Sepli qizni olma. Epsiz sozanda sozin cho'zar. Epchil xotin qor qalab, qozon qaynatar. Erinchoqning ishi bitmas, Epsizning — hojati. Et yeydigan qush ham bor, Etini yeydigan qush ham bor. Eshikni keyin kirgan yopar. Echki yugurib lang bo'lmas. Yumshoq yog'ochga qurt tushar. Yutganning tomog'iga qarama, Yurganning — oyog'iga. Yaxshi buzoq ikki onani emar. Yaxshi xotin go'sht quritar, Yomon xotin go'sht sasitar. O'ziga yol bo'lmagan, O'zgaga dum ham bo'lolmas. O'zing uchun o'l yetim. O'zlari oyday, Qilgan ishlari loyday. O'ychi o'yiga yetguncha, Tavakkalchi borib kelar. O'ychining o'yi bitguncha, Tavakkalchining to'yi bitar. O'n marta shap-shap deguncha, Bir marta shaftoli yegan yaxshi. O'ngmaganning iti O'g'ri ketgandan so'ng hurar. O'ngmaganning o'qi qiya ketar. O'rgimchakdek o'rmala, Bedanadek yo'rg'ala. O'rni kelsa, o'roq o'r. O'ti chiqqanning oti yurmas. O'tkir suqulganni teshar. O'choqdagi o'tim o'chmasin desang, Qo'ri borida harakat qil. O'g'il bo'lsin, qiz bo'lsin, Qo'1-oyog'i tez bo'lsin. O'g'il tug'mas xotin bo'lmas, Mol topmas yigit bo'lmas. O'g'ri qutular, To'g'ri tutilar. Qamishni bo'sh tutsang, qo'lingni qiyar. Qaragan topmas, so'ragan topar. Qari qiz ovga chiqar, Ketidan g'avg'o chiqar. Qari qiz yasanguncha, to'y tarqar. Qatiq ichgan qutular, Xurmacha yalagan tutilar. Qirq, yuzning bolasi O'n to'rtida bosh bo'lar. Chiyirlining bolasi O'n sakkizda yosh bo'lar. Qozon o'g'irlagan qutular, Cho'mich ushlagan tutilar. Qochgan quyon yotgan quyonni ola qochar. Qochgan qutular, Turgan tutilar. Qosh qo'yaman deb, ko'z chiqarma. Quyon otolmaganning bolasi arslon otibdi. Qo'ydek yuvvosh bo'l, Otdek — yuguruk. Qo'li kaltaning tili qisqa. Qo'li sust kosibdan oyog'i ildam gadoy yaxshi. G'at-g'at qilgan karnaychi, Baloga qolgan surnaychi. Hura bilmagan it qo'raga bo'ri keltirar. Ho'kizga kuchi yetmagan arshinini to'balar.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:20 | Сообщение # 23 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| TO'G'RI SO'Z VA YOLGONCHILIK Arafa kuni yolg'on gapirganning Namoz kuni yuzi qora. Betga aytganning zahri yo'q. Boshingga qilich kelsa ham, To'g'ri so'zla. Va'da — oltindan qimmat. Va'da — quruq, bajarilsa — ulug'. Va'daga vafo — mardning ishi, Va'dasiz — subutsiz kishi. Gap kelganda otangni ayama. Yov makrini yolg'on yashirar. Yolg'on aytgan kishining Xatari bor ishining. Yolg'on aytib foyda ko'rsang, Oxiri zarar toparsan. Rost aytib zarar ko'rsang, Oxiri foyda toparsan. Yolg'on — boshga tayoq, Oshga — suyak. Yolg'on gap yoqadan chiqar. Yolg'on gapirib yashagandan Rost gapirib o'lgan yaxshi. Yolg'on gapning chuvi chiqar. Yolg'on yetmish yil yerda yotsa ham, Yolini chiqar. Yolg'on yo farzandga urar, Yo — davlatga. Yolg'on yondirar, Haqiqat qondirar. Yolg'on rostdan yengilar, To'g'ri elda tanilar. Yolg'on uzoqqa ketsa ham, Haqiqat quvib yetar. Yolg'on uyaltirar, Rost suyuntirar. Yolg'on-yashiq gapirma, So'ng uyalib o'tirma. Yolg'onga yo yalqov inonar, Yo — anqov. Yolg'onning butunidan Rostning sinig'i afzal. Yolg'onning umri — qisqa. Yolg'onchi gavharni xor qilar. Yolg'onchi yolchimas, O'g'ri boyimas. Yolg'onchi yorilib o'lar. Yolg'onchi kishi emas, Yolg'on aytmoq eranlar ishi emas. Yolg'onchi lop etar, Yalamachi qon etar. Yolg'onchi to'rga bir o'tar, Ikkinchi o'tmas. Yolg'onchi chin deyaolmas, Chin desa ham, el inonmas. Yolg'onchi yalab aytar, Yalamachi — yasab. Yolg'onchi o'likni guvoh tortar. Yolg'onchi — qallop, o'g'ri — allop. Yolg'onchi horimas, O'g'ri qarimas. Yolg'onchiga ishonch yo'q. Yolg'onchiga tong otmas. Yolg'onchiga qo'shilma, To'g'ri so'zing yashirma. Yolg'onchida or bo'lmas, To'g'ri so'zli xor bo'lmas. Yolg'onchidan shon qolmas, Nomidan nishon qolmas. Yolg'onchining guvohi yonida yurar. Yolg'onchining guvohi — qasam. Yolg'onchining yonidan o'tma, Rostgo'yning yonidan ketma. Yolg'onchining rost so'zi ham yolg'on. Yolg'onchining till — kalta. Yolg'onchining shahrida shoh bo'lguncha, Rostgo'yning chorbog'ida giyoh bo'l. Ikki yolg'on — bir qasam. Ikki chin so'z — bir yolg'onning yelimi, Ikki yolg'on — bir yigitning o'limi. Ikki qasam — bir o'lim. Yirtiq uyni yel topar, Yolg'on so'zni chin topar. Ko'rgan yo'q bo'lsa, eshitgan — guvoh. Ko'rganni eshitgan yengar. Maddohning va'ziga ishonma, Folbinning — so'ziga. Romchining romidan O'zingning xomxayoling yaxshi. Rost aytdim — dars aytdim. Rost gap aytgan yengilmas. Rost gapga zavol yo'q. Rost gapirgan to'g'ri, Yolg'onchi — o'g'ri. Rost so'z haqqa qaror topar. Rost so'zni ayt, Yolg'on so'zdan qayt. Rostgo'ylik — baxt, Yolg'onchi — badbaxt. Rostlik — do'stlik, Yolg'onchilik — ko'igulik. Rostlik — muhabbat elchisi. Rostni aytgan shon yutar, Yolg'on aytgan qon yutar. Savdogarda imon yo'q, orni sotar, Yolg'onchida imon yo'q, jonni sotar. Savdogarning yomon moli yo'q. Suvni chim to'xtatar, Yolg'onni — chin. So'ziga qarasang, to'q, Ko'ziga qarasang, och. So'zning boshi qattiq bo'lsa, Oxiri totlik bo'lar. Til bilan tugilgan tugun Tish bilan yechilmas. Til yomoni — bo'yinga sirtmoq. Til kichik bo'lsa ham dunyoni buzar. Til tugsa, tish yecholmas. Tildan chiqqani — dildan chiqqani. Tuyaning buvrasi yaxshi, So'zning tuvrasi yaxshi. Tuhmat tosh yorar, Tosh yormasa, bosh yorar. Tuhmatning umri — qisqa. Tuhmatchi tuhmatdan o'lar. Tuhmatchiga o'lik — guvoh. To'mtoq jumboq aytishma, Yolg'on gapga qotishma. To'g'ri gap tuqqaningga yoqmas. To'g'ri so'z achchiq bo'lar. To'g'ri so'z ko'z o'yar. To'g'ri so'z toshni yorar, Egri so'z — boshni. To'g'ri so'z tutoqtirar. To'g'ri so'z qilichdan o'tkir. To'g'ri so'z quloqqa yoqmas. To'g'ri so'zga fil cho'kar. To'g'ri so'zlagan odam tug'ishganingdan afzal. To'g'ri so'zlining to'ni yirtiq. To'g'ri so'zning zahri yo'q. To'g'ri so'zning to'qmog'i bor. To'g'ri tilim tiyolmadim, Tuqqanim bilan turolmadim. Uyalmay desang, yolg'on gapirma. Xashakdan hasham bichma, Yolg'ondan qasam ichma. Chaqimchi bir guvala, Yerga qo'yib uvala. Chaqimchi — nishxo'rd kishi. Chaqimchi — chipor ilon, Zahri — ilondan yomon. Chaqimchiga — chorak o'q, Qaytib kelsa, u ham yo'q. Chaqimchining afti — choriq. Chaqimchining joyi — jahannam. Chaqimchining tilidan ilon hazar qilar. Chiroyli maqtovdan Xunuk haqiqat yaxshi. Egri o'tirsang ham, to'g'ri gapir. Echkining tavbasi yo'q. O'z so'zli yigit — kun yuzli yigit. O'zi boshqa, so'zi boshqa. O'rinli so'z o'qdan o'tkir. O'tirik gap jonga qasd, O'tkir pichoq — qinga. O'tirik so'z o'rga bormas. O'tirikning dumi — bir tutam. Qofiyasi kelganda, otangni ayama. G'iybat yaqinni yot qilar, Totuvni — araz. G'iybatkashning qozoni qaynamas. G'iybatsiz so'z qizimas. G'iybatchining dili kir, G'ar-o'g'rining tili bir. Haq gap tosh kesar. Haq gap haqiqdan qimmat.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:21 | Сообщение # 24 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| SABR-QANOAT VA SABRSIZLIK Azob ko'rmay, rohat yo'q. Azobga bardosh kerak, Hamisha yo'ldosh kerak. Arg'umoq birda yolli, birda yolsiz, Er yigit birda molli, birda molsiz. Arg'umoqda yol yo'q deb, Yo'lga tashlab ketmanglar. Er yigitda mol yo'q deb, Yovga tashlab ketmanglar. Asl boylik — qanoat. Achchiq yutish — tog' yutish. Achchig'ing kelsa, burningni tishla. Bardoshliga yog'lik osh, Sabrsizga osh ham tosh. Barcha yukni ko'targan tuya Cho'michni ham ko'tarar. «Berdi»sini aytguncha, behni bukma. «Berdi»sini aytguncha, urib o'ldirma. Besabrning nafsi shoshar, Tusagani kuzda pishar. Bir achchiqning bir chuchugi bor. Bir bo'lgan ikki bo'lmay qolmas, Ikki bo'lgan uch bo'lmay qolmas, Uch bo'lgan doim bo'lmay qolmas. Bir yomon kunning bir yaxshi kuni bor. Bir yomonning bir yaxshisi bor. Bir terida qo'y necha semirib, necha ozar. Bir qoshiq oshim — G'alvasiz boshim. Bol bor yerda bolari bor. Bola shoshar, Tut vaqtida pishar. Bolta bo'lsang, ur, Kunda bo'lsang, chida. Boriga rozi bo'l, Yo'g'iga sabr qil. Bugungi jahlni ertaga qo'y. Buzoqdan oldin qoziq qoqilmas. Bo'ri oriqhgini bildirmas. Gapning «berdi»sini eshit. Gul tikansiz bo'lmas, Dur — sadafsiz. Gul tikansiz bo'lmas, Safo — jafosiz. Gul tilagan xor jafosin chekar. Gulni sevgan tikaniga chidaydi. Gulchi bir gulni o'stirguncha, Yuz tikan zahrini tortadi. Yeyuviga chidasang, to'y qil, O'luviga chidasang, qo'y qil. Jabrga sabr yo'q. Jahl — joningga jabr. Jahl dushmani — sabr. Jinnining jirtakka tobi yo'q, Shogirdning — pirtakka. Jo'jani kuzda sana. Zamonaning zindoni ham, xandoni ham bor. Indamasang, uyday balodan qutulasan. Ip qancha uzun bo'lmasin, uchi topilar. Ipakbilan boshlab, ip bilan tugatma. Itdan och yo'q, Itdan tinch yo'q. Kamoli imon — sabr. Karomat bilan karam pishmas, Qanoat bilan qorin to'ymas. Katta topganini kiyar, Kichik — suyganini. Katta to'qoch pishguncha, Kichik to'qoch kuyibdi. Kashta qimmat, sabr arzon. Keyingi tuyaning yuki og'ir. Kurash qurbonsiz bo'lmas. Kutganga kun uzoq. Kutganning kuni o'tmas. Kutilgan qozon qaynamas. Non pishguncha, kulcha kuyar. Odamning boshi — soyning toshi. Odob bilan baxt topilar, Sabr bilan — taxt. Oldin angla, keyin tanla. Ongniganni kutgan yengar. Ot bo'lguncha, toy ham bo'lar. Och o'zini o'tga urar. Ochiqqan o'lmas, oshiqqan o'lar. Oshiqmagan ovchi humo ovlar. Oshiqmagan olisga yetar. Och bo'lsang ham to'qday bo'l, Miltiqdan chiqqan o'qday bo'l. Og'ir bosilguncha, yengil ko'tarilar. Og'ir karvon og'ir ko'char. Og'ir toshni suv eltmas. Pish qozonim besh oy, O'tir qizim olti oy. Podadan oldin chang ko'tarma. Poklik sog'liqni, aql sabrni saqlar. Rohatini ko'rgan azobiga ham chidaydi. Sabr — achchiq, mevasi — shirin. Sabr bilan mehnat qilgan boy bo'lar. Sabr bilan xor guliston bo'lar, Sho'r zamin bog' bilan bo'ston bo'lar. Sabr so'nggi — so'm oltin. Sabr — yutuq kaliti. Sabr tagi — rahmon, Shoshgan ishi — shayton. Sabr tagi — sari oltin, Sabr bilan chiqar oting. Sabr tog'ni yiqitar. Sabr — umr xazinasi. Sabr — shodlik kaliti. Sabr etgan yetar murodga, Besabr qolar uyatga. Sabr etgan — murodga yetgan. Sabr qilgan moy oshar, Olqish olgan ko'p yashar. Sabr qilsang, tuyaning yukini bo'ta ko'tarar. Sabr qilsang, g'o'radan holva bitar, Besabrlar o'z oyog'idan yitar. Sabrli bo'lsang, o'zarsan, Sabrsiz bo'lsang, to'zarsan. Sabrli kishining ishi soz. Sabrli ming yashar, Sabrsiz oz yashar.
Sovun kirni ochar, Sabrsiz — sirni. Soqov so'zining so'ngini kut.
Suv ko'rmay, etik yechma.
Suvdan ilgari bug'ot solma.
Suvsagan o'lmas, hovliqqan o'lar.
So'ragan adashmas, O'ylovchi shoshmas. Tavakkalning boshi — kal. Tavakkalning tagi — taxir. Tavakkalning tubi tosh, Boshingni ursang yorilar. Tayloqni tayloq dema, Tayloq tuya bo'lar.
Tez bitgan, tez yitar.
Tez kirishgan, bot qaytar. Tez so'zlar tez pushaymon bo'lar. Tek yurgan, to'q yurar.
Toy mingan ot ham minar.
Tomchi tomib bo'lguncha, Daryo oqib bo'ladi. Tosh — qattiq, Toshdan ham bosh qattiq.
Chidamli er lochin tutar. Chopib borgan yerga, Yurib borsa ham bo'lar.
Chuchvarani xom sanama.
Shaytonga — hay.
Shoshgan zuluk sholi poyasini tishlar.
Shoshgan zuluk yaproqqa yopishar. Shoshgan ishga shayton qo'shilar. Shoshgan kelin erini «oyi» debdi. Shoshgan kishi, ham boshi bilan yurar, Ham — oyog'i bilan. Shoshgan pashsha sutga qo'nar.
Shoshgan shamol bilan barobar.
Shoshgan shoshilib yiqilar, Chopgan etagiga — o'ralib. Shoshgan er uyiga yetolmas. Shoshgan o'rdak ham boshi bilan sho'ng'iydi, Ham — dumi bilan.
Shoshgan qiz erga yolchimas.
Shoshganda labbay topilmas. Shoshganning ishi o'ngmas. Shoshib suringandan Asta yurib otdan o'zgan yaxshi. Shoshilgan — loyga botgan. Shoshilgan yiqilar, Shoshmagan oyga chiqar. Shoshmagan arava quyonga yetar. Shoshmagan er oqqush tutar. Shoshmasang, tez yetasan, Shoshgandan o'zib ketasan. Shoshqaloq to'g'ramchi qo'lini kesar. Ekinni kutsang — ekin. Er bo'ynida qil arqon chirimas. Eshak o'yini — qirq yilda, It o'yini — har yilda. Yuvvosh otning manglayi qattiq. Yuzga chidagan, mingga ham chidaydi. Yuk og'irini nor ko'tarar, Dard og'irini — er. Yaxshi ot keyin chopar. O'z oshim — g'avg'osiz boshim. O'z uyingda oshing bo'lsa, Kishi uyida g'ashing bo'lmasin. O'lma eshagim, arpa yersan. O'tir qizim, o'rin top. O'tirgan qiz uy topar. O'ttiz kun ro'zaning bir kun hayiti bor. O'ttiziga chidagan O'ttiz biriga ham chidar. Qand yeding ham indama, Pand yeding ham indama. Qanoat — qizil oltin. Qanoat qilsang, qorning to'yar, Beqanoat otini so'yar. Qanoat qorin to'ydirar. Qizning joni — qirqta. Qiyindan qochma, Yo'ldan adashma. Qilich sug'urguncha, qaytarishni o'yla. Qulon boshiga ish tushsa, Quyrug'iga sir aytmas. Qo'rqqandan hovliqqan yomon. G'azab — oldinda, aql — keyinda. G'alvirni suvdan ko'targanda ko'r. Har cho'ponning bir tayoq ko'tarishi bor. Hovliqqan mushuk ko'r tug'ar. Hovliqqan qiz erdan tinmas. Hovliqqanga sichqon teshigi ming tangga.
|
|
| |
Giyos | Дата: Суббота, 12.01.2013, 20:22 | Сообщение # 25 |
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| MEHR-OQIBAT VA OQIBATSIZLIK Aytgan joyga erinma, Aytmagan joyga ko'rinma. Bet ko'rgandan hoi so'r. Bir uy to'la jonsan, Bir-biringga mehmonsan. Bola — xizmatda, ota — izzatda. Bolalilar bosh bo'lar, Bolasizlar yosh bo'lar. Borning eshigini el ochar, Yo'qning tuynugini yel ochar. Davlat bo'lsa — savlat, Savlat bo'lsa — hurmat. Davlat uchun erga tekkandan, yerga teg. Do'stingga qo'shiq ayt, Mehringni qo'shib ayt. Yerni sevmagan o'zini sevmas. Yodlaganning yori bo'l, Izlaganning — zori. Zarraday joydan ko'ngil to'lar, Zarraday joydan ko'ngil qolar. Izzat qilsang, hurmat ko'rasan. Izzatga arzimagan mehmon to'shak bulg'ar. Ilinganga ilik qo'y. It izzatni bilmas, Eshak — tarbiyatni. It izzatni bilmas, Ho'kiz — hurmatni. It egasiga hurmas. Itning kallasini tovoqqa solsang, Yumalab ketar. Yigit mehri — ko'zda. Yo'l berganga qo'l ber. Kattani maqta, kichikni saqla. Kattaga — hurmat, Kichikka — shafqat. Kattaga hurmatda bo'l, Kichikka — izzatda. Keksaga yo'l ber, O'zing ham qartayasan. Kishining hurmati o'z qo'lida. Kuchuk tomga chiqsa ham, Egasidan katta bo'lmas. Ko'z ko'zga tushsa, mehr qo'zg'alar. Ko'z ko'rganini qilar, Kosov — tutganini. Ko'z ko'rmasa, ko'ngil sevmas. Ko'z qayerda bo'lsa, Mehr ham o'sha yerda. Ko'zdan nari — ko'ngildan nari. Ko'zdan tushgan tildan ham tushar. Ko'rmagan yot sezilar, Ko'rishmasang uyat bo'lar. Ko'rpang qayerda — ko'ngling shu yerda. Mato dong'i bilan bo'z o'tadi, Ota dong'i bilan qiz o'tadi. Meniki deganning mehri issiq. Mehr bilmas qarindoshdan, Mehr bilgan yot yaxshi. Mehr — gul, qahr — tikan. Mehr xazinasi — til. Mehri borning sehri bor. Mehrli odam — sevimli. Mol egasining ko'zidan suv ichar. Molga egasining ko'zi dori. Muruvvat — mehrning tuzog'i. Mushuk suyganidan o'z bolasini yer. Odam izzatga semirar. Odam odam bilan aziz. Odam quloqdan ozar, Ko'ngildan semirar. Odamga e'tibor — olamga e'tibor. Odamning taftini odam olar. Odamning yuzi — olmosdan o'tkir. Odamning yuzi quyoshni ilitar. Otangni ko'rsang, otdan tush. Otasi siylamaganni bolasi siylamas. Och otasini tanimas. Osh-tovog'ing kerak emas, Qosh-qovog'ing kerak. «Seniki — meniki» — ko'ngil torligi. Sening gaping — sho'rva, Mening qulog'im — to'rva. Sigir suv ichganda, Buzoq muz yalar. Siylagan siy ko'rar. Siylagan sig'imli bo'lar. Siylagani puling bo'lmasa, Siypagani tiling bor. Siylamasang siylama, ammo xo'rlama. Siylangan otning tishiga qaralmas. Tanigan yerda bo'y siyli, Tanimagan yerda to'n siyli. Tanimasni siylamas. To'ygan yerga to'qqiz kun — ta'zim. Tor yerda topishgan, Keng yerda ko'rishar. Uyga kelganni it qopmas. Ustoz mehri — ota mehri. Uyat yuzda bo'lar, Mehr — ko'zda. Foydasi yo'q yordan issiq o'choq yaxshi. Xotin hurmat qilsa, hurmat ko'radi, Er hurmat qilsa, ne'mat ko'radi. Egasini siylagan itiga suyak tashlar. Egasini hurmat qilsang, itini so'kma. Elda er atansang, El senga oltin tovoqda osh berar. Er siylagan yerda aziz. Yuz arnri — shirin. Yuz-yuzga tushar, Mehr — ko'zga. Yuz — yuzning hurmati. Yuzi yo'qning ko'zi yo'q. Yalang'ochni hech kim siylamas. Yaxshiga bersang oshingni, Yaxshilar silar boshingni. Yomonga bersang oshingni, Itga tashlar boshingni. O'z aybingni ochsang, Elning mehri qochar. O'zingdan zo'rlar chiqsa, Ko'zingdan sho'rlar chiqar. O'zini bilgan o'zgani ham bilar. Qari-qari demangiz, Qarini quruq qo'ymangiz. Qo'shni oshi qorin to'ydirmas, Mehr-u oqibatni oshirar. Har kim — siylaganning quli. Hurmat — bitmas boylik. Hurmat qilsang, hurmat ko'rasan.
|
|
| |
|