Qiziqarli ma'lumotlar (Lochinbek Erkinzoda) - Giyos/FORUM
|
Qiziqarli ma'lumotlar (Lochinbek Erkinzoda)
| |
| Giyos | Дата: Вторник, 31.03.2015, 11:35 | Сообщение # 1 |
 Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| FM 102.0 Hamroh Avtoradiosi boshlovchisi, do'stimiz Lochinbek bilan hamrohlikda, o'quvchilar uchun qulaylik uchun shu yerga qo'yib boramiz.
Siz bu mavzuda efirda o'qilgan ma'lumotlar bilan tanishib borasiz...
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Вторник, 31.03.2015, 11:36 | Сообщение # 2 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 1. Кутилмаганда катта меросга эга бўлганлар
Бойларнинг бир неча хили бор: баъзилар бутун умр тиним билмай ишлаган, баъзиларда бир миллионлик ғоя туғилиб, юксакларга кўтарилишига ёрдам берган, бошқалар эса бой оилаларда туғилган-у, атиги бир кун ҳам ишламаган, яна баъзилар шунчаки бир неча долларга лотерея чиптасини сотиб олган, ютуққа чиққан миллионларни нимага сарфлашни билолмай қолган. Бугун биз кутилмаганда мерос қолган бойликлар ҳақида гаплашмоқчимиз.
Мижоз қолдирган 500.000 доллар
Чагрин Фолс (Огайо)да 17 ёшли официант қиз Сара Вудс 1992 йилда ўзи ишлайдиган қаҳвахонага тез-тез кириб турадиган Билл Кракстон билан дўстлашиб қолди. Вудс қарияга уй ишларида кўп ёрдам берарди. Кракстон эса уни ўз қизидек яхши кўрарди. Чол 82 ёшида юрак хуружидан вафот этди. Касалхонада у энг яқин қариндоши сифатида Вудснинг рақамини кўрсатиб, унга 500.000 доллар, уй ва иккита машина қолдирди. Вудс пулдан оқилона фойдаланди: ўқиди.
****************************************************************************** 2. Тасодифий 17 меросхўр
Португалиялик зодагон Луис Карлос де Норонья Кабрал да Камара боласи йўқ бадавлат бўйдоқ эди. У 42 ёшида табиий вафот этди. Ўлган куни 17 нафар ҳеч нимадан хабари йўқ португалияликка қўнғироқ қилиб, Португалиянинг энг бой одамининг меросхўрига айланганини айтишди.
Луис вафотидан 13 йил аввал уларни телефон маълумотномасида бармоғини нуқиб танлаганди. 25000 евродан ташқари, у 12 хонали квартира, уй ва машина мерос қолдирди. Буларни 17 нафар нотаниш меросхўрга тақсимлаб беришди.
Йўқолган отадан қолган 40 миллион доллар
Аргентиналик оқсоч аёл барон Руфино Отеронинг қизи эканлигини исботлаш учун тўққиз ой судма-суд юришга, ҳатто ДНКни солиштириш учун жасадни ёриб кўрдиришга мажбур бўлди. Паоло отаси оқсуяклардан эканлигини ҳар доим тахмин қилган, онаси эса бу сирни қабрга олиб кетганди.
******************************************************************************
3. Дайди ака-укага нотаниш бувидан 6,6 миллион доллар
Зольт ва Геза Пелади Будапештдан атиги бир неча километр наридаги ғорда яшаб, бироз қимматлироқ ахлат қидириб шаҳар изғирди. Бувиси уларни кўп йиллар олдин йўқотиб қўйган, анча вақтгача тополмаганди. Кампирнинг вафотидан сўнг адвокатлар ака-укани қидириб топиш ва олти ярим миллион мерос эгаси бўлганларини айтиш учун ижтимоий хизматлар билан боғланишди. Адвокатларнинг уларни топгани мўъжиза бўлди. Чунки туққан онаси болаларидан улар ҳали бир ёшга тўлмаёқ воз кечганди.
Бадавлат амакининг деярли 1 миллиардлик мероси
Сергей Судов Германиядаги амакисини яхши танимасди. У билан атиги бир марта кўришган ва ҳеч нимага умид қилмаганди. Деярли 1 миллиард евро мерос қолгани ҳақидаги хабарни эшитгач, унинг бундай муносабат билдиришини ҳеч ким кутмаганди. Сергей бу пуллардан фойда бор деб ўйламайди. “Яна битта бош оғриғи”, дейди. Ойига атиги 150 евро маош оладиган йигит журналистика факультетида сиртдан ўқиб, маҳаллий радиода дижей бўлиб ишлайди.
****************************************************************************** 4. Камбағал тоғалардан қолган мерос
Нью-Йоркда яшайдиган ҳисобчи Морт Зачер болалигидан ота-онасининг тоғалари Генри ва Жога тегишли новвойхонада тиним билмай ишлашига гувоҳ бўлганди. Уларга нон ва печенье қолдиқлари билан ҳақ тўлашарди, ўзи эса 36 ёшга тўлгунча машаққатли ҳаёт кечирганди. 36 ёшда эса у тоғалари ўзи ўйлаганидан анча бой бўлганини билиб қолди, чунки улардан унга 6 миллион доллар мерос қолди. Ота-онаси Морт меросни олишни таклиф қилганда, рози бўлмади. Ҳозир ҳисобчи хотира китобларини ёзиш билан банд, катта меросни сарфлашга эса ошиқмаяпти.
Алданган аёлнинг катта мероси
Бир пайтлар Осиёнинг энг бой аёли бўлган Нина Ванг саратонга чалинганидан хабар топгач, васиятномасини бошқатдан ёзиб, фэншуй устаси Тони Чанга катта мерос қолдирди. Чан, агар аёл васиятномасида унинг ҳам исмини тилга олса, махсус амалиёт бутун умр яшашига ёрдам беришини ваъда қилганди. Унга қадар ҳамма бойлик оиласига аталган, бир қисмигина хайрияга сарфланиши керак эди. Васиятнома эълон қилингач, яқинлари дарров судга мурожаат қилишди. Суд ишни қариндошлар фойдасига ҳал қилди, Чанни эса фирибгарлик ва ҳужжатларни сохталаштиришда айблаб, қамашди.
5. Хазиналар яширинган орол
Жош бувасини бир неча марта кўрганди, бироқ бу унинг меросига ягона меросхўр бўлишига халал бермади. Самуил (Жошнинг буваси) диний қарашлар туфайли қизининг никоҳини маъқулламаган, аммо неварасини жуда яхши кўрарди. У неварасига хусусий оролни мерос қолдирди. Васиятномада айтилишича, оролнинг қаеридадир қимматбаҳо тошлар яширилган.
Энг кўп болали аёл учун мерос
Чарльз Винс Миллер хасис одамларни мазах қилишни ёқтирадиган канадалик иши юришган адвокат ва бизнесмен эди. Ўлаётган чоғида унинг қариндошлари ҳам, болалари ҳам йўқ эди, шунинг учун васиятнома матни ноодий илтимосларга тўла эди. Бу илтимосларнинг энг қизиғи шуки, адвокат давлатининг бир қисмини вафотидан 10 йил ўтгач, нақд пулга айлантириб, энг кўп болали аёлга беришни сўраганди. Бу иш натижасида суд ишлари бошланиб кетди. Қатор текширувлардан сўнг 4 нафар аёл бу пулни бўлиб олди. Ҳар бирига 750000 доллардан тегди. Уларнинг 9 нафар фарзанди бор эди.
*****************************************************************************
Internet manbalari asosida
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Четверг, 02.04.2015, 08:00 | Сообщение # 3 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 2.03.2015
DUNYONING ENG KO’P SAYYOH TASHRIF BUYURADIGAN SHAHARLARI (Top10)
10. Barselona – 8.41 mln sayyoh
Ispaniyaning ikkinchi eng yirik shahri Barselona o’zining boy madaniy va arxitektura yodgorliklari bilan sayyohlarni o’ziga jalb etmoqda. Ha aytgancha, sakkiz yarim million sayyoh orasida futbol ishqibozlari ham anchagina.
****************************************************************************
9. GonKong – 8.72 mln sayyoh
80-yillar oxirida xizmat ko’rsatish sektoriga yo’naltirilgandan beri turizm Gong-Kong iqtisodiyotining asosi bo’lib qoldi. Osiyo, Yevropa va Afrikadan tashrif buyurgan sayyohlarni Viktoriya cho’qqisi, Viktoriya porti, Lan Kawai Fong, Ocean Park kabilar o’ziga jalb qilmoqda.
***************************************************************************
8. Kuala-Lumpur – 9.20 mln sayyoh
Malayziya poytaxti Kuala-Lumpur o’zining madaniy xilma-xilligi, ko’plab do’konlari va nisbatan past narxlari bilan sayyohlar e’tiborida. Shaharning diqqatga sazovor joylari Merdeka maydoni, Petronas egizak minoralari, Milliy muzey, Markaziy Bozor kabilardir.
****************************************************************************
7. Dubay – 9.89 mln sayyoh
Turizm Dubay iqtisodiyotining eng muhim va eng tez rivojlanayotgan tarmog’idir. Oppoq qumloqlari-yu xilma-xil do’konlari bilan sayyohlarni o’ziga ohanraboday tortayotgan Dubay “Yaqin Sharqning savdo poytaxti” sanaladi.
6. Istanbul – 10.37 mln sayyoh
Qadimiy Rim imperiyasining yetti tepalik ustida qurilgan sharqiy poytaxti Istanbul bugun turistlar eng gavjum go’shalardan sanaladi. Osiyo va Yevropa bog’lovchi ushbu shahar turizmi yil sayin rivojlanmoqda. Istanbul Yevropaning madaniy poytaxti hamdir.
****************************************************************************
5. Nyu-York – 11.52 mln sayyoh
Ushbu shaharga tashrif buyuradigan turistlardan tushadigan mablag’ 18.6 mlrd $. Empire State Building, Markaziy xiyobon, Tayms skveri va Ozodlik haykali turistlarni jalb etuvchi asosoiy joylardir.
4. Singapur – 11.75 mln sayyoh
Singapur hayvonot bog’i, Tungi Safari, Fort Siloso, Tiger Sky Tower kabi joylar eng ko’p sayyoh tashrif buyuradigan maskanlardir. Singapur yana ajoyib taomlari va a’lo darajadagi aviakompaniyasi bilan jahonga mashhur.
****************************************************************************
3. Parij – 13.92 mln sayyoh
Ishq-muhabbat shahri deb ta’riflanadigan Parij shahrida UNESCO Jahon madaniy merosi ro’yxatiga olingan to’rtta tarixiy obida joylashgan. Shulardan eng mashhuri shubhasiz Eyfel minorasidir.
****************************************************************************
2. London – 15.96 mln sayyoh
2011-yilda dunyoning eng ko’p sayyoh tashrif buyurgan shahri deb qayd etilgan London o’z o’rnini Osiyoning boshqa bir shahriga bo’shatib bergan bo’lsa-da, daromad borasida hamon undan o’zib ketdi: 16.3 mlrd $. Sayyohlar, asosan, Big Ben, London minorasi, Parlament binosi, Buckingham saroyi kabilarni ko’rishni xohlashadi.
****************************************************************************
1. Bangkok – 15.98 mln sayyoh
Turizm borasida Londonni ortda qoldirgan osiyoning birinchi shahri yil davomida 14.4 mlrd $ daromad oldi. “Travel+Leisure” jurnali Bangkokni 2010-yildan beri dunyoning eng yaxshi shahri sifatida qayd etib kelmoqda.
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Пятница, 03.04.2015, 07:56 | Сообщение # 4 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| Top 10: Dunyodagi qimmatbaho liboslar brendlari reytingi
*****************************************************************************
Moda dunyosi, liboslar doimo odamlar e’tiborini tortib keladi. Ayniqsa, mashhur brendlar ostida yaratilgan mahsulotlarga talab kuchli. Dunyo bo‘ylab keng tarqalgan eng mashhur brendlar o‘ntaligi bilan tanishishni istaysizmi? Unday bo‘lsa, marhamat:
*****************************************************************************
10-O’rin:Chanel (“Shanel”)
1909-yilda tashkil etilgan ushbu brend Elayn va Jerar Verthaymerga tegishli. Chanel brendi ostidagi liboslarni Merlin Monro, Nikol Kidman, Kira Naytli kabi Gollivudning ko‘plab yulduzlari kiyishgan. Shuningdek, dunyodagi eng birinchi modalar uyi ham aynan shu brend ostida faoliyat yuritadi. Chanel nafaqat o‘zining liboslari, balki qimmatbaho taqinchoq va atirlari bilan ham olamga mashhurdir. 2012-yilgi hisob bo‘yicha Chanel kompaniyasi mahsultlarining sotuvi 4 milliard dollardan oshgan.
*****************************************************************************
9-O’rin: Gucci (“Guchchi”)
Yana bir qimmatbaho liboslarni taqdim etuvchi italyan modalar uyi 1921-yildan beri faoliyat olib boradi. O‘z faoliyatini charm matolaridan chemodanlar ishlab chiqarish bilan boshlagan mazkur brend hozirda oyoq kiyimlar, sumkalar, kosmetika mahsulotlarini ham taqdim etadi. Gucci brendining liboslari yuqori sifati va o‘zgacha uslubi bilan ajralib turadi. Ayni damda mazkur modalar uyi erkak va ayol liboslari bilan bir qatorda bolalarga mo‘ljallangan kolleksiyalar yaratishni ham yo‘lga qo‘ygan.
*****************************************************************************
8-O’rin: Dior
Dior brendi dunyo modasi orasida eng innovatsion moda uyiga egalik qiladi. Bu brendni yaratgan dizayner Kristian Dior qimmatbaho taqinchoqlarni liboslar bilan birga qo‘shib namoyish etadi. Fransuz kompaniyasi juda ko‘p mashhurlarga o‘z mahsulotlarini taqdim etgan. 2002-yilda xonanda Gven Stefanining nikoh kechasidagi oq libosi Dior kompaniyasining eng mashhur ijodiy ishidan biri hisoblanadi.
Aktrisa Natali Portman “Mis Dior” atirining yuzi.
*****************************************************************************
7- O’rin: Versace (“Versachi”)
Versace – dunyodagi eng qimmat va ko‘zga ko‘ringan liboslar brendi. Mazkur brend noyob matolar va bejirim ishlovlar bilan o‘z kolleksiyasini doimiy tarzda boyitib boradi. Elizabet Xerli 1994-yili qora rangdagi oqshom ko‘ylagida, Jennifer Lopes esa 42-Gremmi mukofotini taqdirlash marosimida Versace’ning harir matodan tikilgan yashil libosda namoyon bo‘lgan. Versace guruhining asoschisi Janni Versachi vafotidan so‘ng, 1997-yildan boshlab uning singlisi Donatella Versachi kompaniyani boshqaradi.
*****************************************************************************
*****************************************************************************
6-O’rin: Valentino
Ushbu brend 1960-yillar so‘ngida mashhurlikka erishdi va o‘z mijozlari safini malika Margaret, Elizabet Teylor, Jaklin Kennedi-Onassis, Fara Diba kabi martabali insonlar bilan kengaytirdi. Valentino brendi ertaksimon oqshom liboslari bilan eng kuchli o‘ntalikka kiradi. Noodatiy uslubdagi kelin ko‘ylagini yaratuvchi italyan kompaniyasi yuqori toifadagi ayollar garderobida muhim o‘rin egallaydi.
*****************************************************************************
5-O’rin: Fendi
Fendi brendiga 1925-yilda asos solingan bo‘lsa-da, u Karl Lagerfeld sharofati bilan 1970-80 yillarda katta muvaffaqiyatga erishdi. Dizayner charm va hayvon terisidan ishlangan qimmatbaho liboslari , sumka va oyoq kiyimlari bilan moda olamida tezda shuhrat qozondi.
****************************************************************************
*****************************************************************************
4-O’rin: Armani
Armani brendi ostidagi libosni kiyishni kim ham xohlamaydi, deysiz? Ushbu italyan moda uyiga 1975-yil Jorjio Armani tomonidan asos solingan. Armani Gollivudning mashhur yulduzlari uchun o‘z liboslarini doimiy tarzda yetkazib. Ular orasida Tom Kruz, Rianna, Jorj Kluni, Keti Perri, Enn Xetevey kabi yulduzlar ham mavjud.
Brend asoschisi Jorjio Armani
*****************************************************************************
3-O’rin: Prada
Bu kompaniya 1913-yilda Mario Prada boshqaruvi ostida o‘z faoliyatini boshlagan. Hozirda Prada kompaniyasi ostida Miu Miu va Prada Sports nomli kichik brendlar ham tashkil etilgan.
****************************************************************************
*****************************************************************************
2-O’rin: Burberry (“Berberi”)
Burberry brendiga 1856-yilda Tomas Berberi tomonidan asos solingan. Go‘zal aktrisalar ushbu brend liboslariga tez-tez buyurtma beradilar. Burberry brendini mashhur qilgan yana bir jihat — uning “katak” ko‘rinishidagi mahsulotlaridir. Aynan shu sababli ham Burberry Britaniyaning ramziga aylandi.
Burberry brendining “kataksimon” soyabonlari.
*****************************************************************************
1-O’rin: Dolce & Gabbana (“Dolche end Gabbana”)
Mazkur brend yuqorida sanab o‘tilganlar orasida eng navqironi sanaladi. Unga 1982-yil Milan shahrida dizaynerlar Domeniko Dolche va Stefano Gabbana tomonidan asos solingan. Bu ikki ijodkor qimmat va bejirim liboslar yaratish bo‘yicha moda sohasida peshqadamlik qilishadi. Madonna, Skarlett Yohanson, Monika Belluchchi kabi latofatli yulduzlar kompaniyaning doimiy mijozlaridan sanaladi.
Dominiko Dolche va Stefano Gabanna
*****************************************************************************
Maqolani tayyorlashda toptenofcity.com saytidan foydalanildi
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Суббота, 04.04.2015, 07:31 | Сообщение # 5 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 05.03.2015
Top 10: Dunyoning Eng Qadimiy Shaharlari
Yer yuzida qadimiy shaharlar ko’p. Ular aynan qachon paydo bo’lgani esa juda bahsli masala. Hozir esa e’tiboringizga dunyo eng qadimiy deb hisoblanadigan shaharlar Top 10 ligini havola etamiz. Bu shaharlarga ming yillar avval asos solingan va ularda hamon odamlar yashab kelishmoqda.
10-O’rin: Gaziantep, Turkiya
Turkiyaning Janubi-sharqiy Anatoliya viloyatida, Suriya chegarasi yaqinidagi bu shahar tarixi Qadimgi Hett podsholigi davriga borib taqaladi. Tarixchi olimlarning fikriga qaraganda, shaharga miloddan avvalgi 3650-yilda asos solingan. Boy tarixga ega ushbu shahar o’z davrida Akkad, Mitanni, Hett, Yangi Hett, Ossuriya, Urartu, Bobil, forslar, yunon-makedonlar, parfiyonlar, rimliklar, Vizantiya, Arab xalifaligi kabi davlatlar tarkibiga kirgan. Qadimiy shahar Duluk xarobalari hozirgi Gaziantep markazidan bir necha kilometr shimolda joylashgan. Shahar markazida esa Gaziantep qal’asi, VI asrda vizantiyaliklar qayta tiklagan Ravanda shahristoni bor. Usmoniylar davrida shahar Aintab, keyinchalik Antep deb atalgan (hozir ham oddiy aholi shaharni shunday ataydi). 1921-yilda Turkiya parlamenti shaharni Gazi Antep deb atash haqida qaror qabul qilgan. Gaziantep hozirda Turkiyaning #6 eng gavjum shahri bo’lib, aholisi 2011-yilgi hisobga ko’ra, 1,376,352 kishidan iborat.
*****************************************************************************
9-O’rin: Plodviv, Bolgariya
Plodviv nafaqat Bolgariyadagi, balki butun Yevropa qit’asidagi eng qadimiy shaharlardan hisoblanadi. Tahminan, 6 mingyillik tarixga ega bo’lib, miloddan avvalgi IV mingyillikda asos solingan. Maritssa daryosining ikkala qirg’og’ida, Rim va Istanbul shaharlari kabi yetti tepalik ustida qad rostlagan. Frakiya davlati tarkibiga kirgan paytlar shaharning nomi, Eumolpias edi. Keyinchalik, Makedoniya hukmdori Filipp II Frakiyani ishg’ol qilgach shahar Filippopolis deb ataldi, keyinchalik bu nomning frakiyacha tarjimasi Pulpudeva shahar nomiga aylandi. Rimliklar shaharni Trimontium deb atashgan. Bu o’lkaga slavyanlar kelib o’rnashgach esa qadimiy Pulpudeva nomining Pldin, Plpdiv, Ploudin kabi variantlari paydo bo’lgan. Shaharning hozirgi nomi esa ilk marta XI asrga oid manbalarda qayd etilgan. XIV asrdan 1878-yilgacha davom etgan Usmoniylar boshqaruvi davrida esa shahar Filibe deb atalgan. Hozirda Plodviv Bolgariyada kattaligi bo’yicha #2, Bolqon yarim orolida esa #10 o’rinda turadi. Shahar aholisi 2012-yilgi hisobga ko’ra, 339,077 kishini tashkil etadi.
*****************************************************************************
*****************************************************************************
8-O’rin: Al-Fayyum, Misr
Qohiradan 62 kilometr uzoqlikda joylashgan Al-Fayyum Afrika qit’asidagi eng qadimiy shahar hisoblanadi. Tarixi miloddan avvalgi 4-mingyillikkka borib taqaladi. Nil daryosi yaqinidagi Fayyum vohasida joylashgan bu shahar nomi misr tilidan tarjima qilinganda “dengiz” yoki “ko’l” degan ma’nolarni anglatadi. Shahar chindan ham ko’l yoqasida joylashgan. Shaharda gavjum bozorlar, masjidlar, hammomlar va boshqa inshootlar ko’p. shaharning o’rtasidan Bahr Yusuf kanali oqib o’tgan bo’lib, kanalning ikki qirg’og’ida uylar qad rostlagan. Tarixning turli davrlarida qurilgan ko’plab tarixiy obidalar butun dunyodan sayyohlarni jalb etadi. Aholisi 2012-yilgi hisoblarga ko’ra, 349,883 kishini tashkil etadi.
*****************************************************************************
7-O’rin: Afina, Gretsiya
Gretsiyaning poytaxti va eng yirik shahri Afina Yevropa qit’asidagi eng qadimiy shahar hisoblanadi. Tarixchilarning so’ziga ko’ra, bu yerda eng kamida so’nggi 7 ming yil davomida aholi yashab kelgan. Afina miloddan avvalgi II mingyillik o’rtalarida Mikena madaniyatining eng muhim shahriga aylangan. Miloddan avvalgi 1200-yillarda ro’y bergan doriylar istilosidan omon qolgan. Biroq miloddan avvalgi 490-yilda forslar shaharning kulini ko’kka sovurgan. Ko’p o’tmay shahar qayta tiklangan va yunon madaniyatining eng muhim markaziga aylangan. Mingyillik tarixiy yodgorliklar har yili millionlab sayyohlarni Afinaga chorlaydi. 2011-yilgi hisob’kitoblarga ko’ra shaharda 3,074,160 aholi istiqomat qiladi.
*****************************************************************************
6-O’rin: Sidon, Livan
Livanning qadimiy Sidon shahriga miloddan avvalgi 5500-yillarda asos solingan. Injilda qayd etilishicha, Sidon Nuh alayhissalomning ikkinchi o’g’illari Xomning avlodi bo’lgan tarixiy siymo ekan. Sidon shahri O’rtayer dengizi sohilida joylashgan bo’lib, yana bir qadimiy shahar Tirdan 40 kilometr shimolda, poytaxt Beyrutdan esa 40 kilometr janubda joylashgan. Shaharda qadimdan savdo-sotiq, madaniyat gullab-yashnagan. Hozirda Livanning #3 yirik shahri bo’lib, aholisi 80 ming kishini tashkil etadi.
*****************************************************************************
5-O’rin: Aleppo, Suriya
Aleppo yohud Halab Suriyaning eng yirik shahri hisoblanadi. Poytaxt Damashqdan 310 kilometr shimoli-g’arbda joylashgan shahar aholisi 2004-yilgi hisoblarga ko’ra 2,132,100 kishini tashkil etgan. Shahar tarixi miloddan avvalgi VI mingyillikka borib taqaladi. Ilk marta Ebla va Mespotamiya manbalarida qayd etilgan. Savdo-sotiq va harbiy jihatdan muhim ahamiyatga ega bo’lgan. Buyuk Ipak yo’li ustida joylashgani uchun ham shahar mingyillar davomida ahamiyati va nufuzini saqlab kelgan. Shaharda ko’plab tarixiy yodgorliklar, osori atiqalar mavjud. Aleppo 2006-yilda Xalqaro ISESCO tashkiloti tomonidan “Islom madaniyat poytaxti” maqomi berilgan.
*****************************************************************************
*****************************************************************************
4-O’rin: Shush, Eron
Eronning g’arbiy chegaralarida joylashgan Shush shahri o’rnida tahminan 7-9 ming yil avval Suza shahri qad rostlagan. Shumerning eng qadimiy manbalarida nomi tilga olingan. Miloddan avvalgi III mingyillikdayoq davlat sifatida shakllangan. Miloddan avvalgi 2330-yillarda Akkad hukmdori Sargon I o’z imperiyasi tarkibiga qo’shib olgan. Keyinchalik, Ossuriya, Ahamoniylar, Yunon-makedonlar, Parfiyonlar, Sosoniylar davlatlari tarkibiga kirgan. Qadimiy shaharda qazish ishlari 1836-yilda boshlangan bo’lib, hozirgacha arxeologik tekshiruvlar davom etmoqda. Shahar aholisi 50 mingdan ortiq kishini tashkil etadi.
*****************************************************************************
3-O’rin: Bibl, Livan
Beyrut yaqinida joylashgan kichik Bibl shaharchasi neolit davirdayoq, miloddan avvalgi VII mingyillikda vujudga kelgan. Shaharni arablar Jubayl deb atashadi. Finikiya zaminida tashkil topgan ilk shahar hisoblanadi. Shaharda tarixning turli davrlariga oid memoriy obidalar saqlanib qolgan bo’lib, yildan-yilga sayyohlar oqimi ko’paymoqda. Shahar UNESCO Jahon madaniy merosi ro’yxatiga kiritilgan. Hozirda shahar aholisi 40 mingdan ziyod.
*****************************************************************************
*****************************************************************************
2-O’rin: Damashq, Suriya
Damashq Suriyaning poytaxti va 2-eng yirik shahri (aholisi 2011-yilgi hisoblarga ko’ra 1,711,000) hisoblanib, uzoq davrlar Yaqin Sharqning madaniy markazlaridan biri bo’lgan.Madinat al-Yasmin deb ham ataladi. Arxeologlar Damashq miloddan avvalgi VII mingyillikning ikkinchi yarmida qad rostlaganini isbotlashgan, biroq shahar atrofida miloddan avvalgi IX mingyillikka oid turarjoy izlari ham topilgan. Damashq nomi esa ilk marta miloddan avvalgi XV asrga oid Misr bitiklarida tilga olingan, Ularda fir’avn Tutmos III bosib olgan hududlar qatori Damashq ham qayd etilgan. Tarixning barcha davrlarida savdo-iqtisodiy va madaniy jihatdan nufuzli shahar bo’lib kelgan. Arab xalifaligining dastlabki poytaxti bo’lib, xalifalik davrida ilm-marifat shahri ham bo’lgan. Damashqda UNESCO Jahon madaniy merosi ro’yxatiga kiritilgan ko’plab osori atiqalar mavjud.
*****************************************************************************
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Суббота, 04.04.2015, 07:31 | Сообщение # 6 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 1-O’rin: Iyerixon, Falastin
Yer yuzidagi eng qadimiy shahar deb e’tirof etilgan Iyerixon Iordan daryosining g’arbiy qirg’og’ida joylashgan. Bu yerda arxeologlar 20dan ortiq mazilgohlar qoldiqlarini qazib o’rganishgan, ularning eng qadimgilari miloddan avvalgi IX mingyillikka oid. Aynan shu yerda eng qadimiy dehqonchilik shakllangan. Shaharning ibroniycha nomi Iyerixo va arabcha varianti Ariha “xushbo’y” degan ma’noni anglatadi. Bu hududda qazishma ishlari 1868-yilda boshlangan bo’lib, arxeologik tekshiruvlar hamon davom etmoqda. Shahar 1948-1967-yillarda Iordaniya davlati tarkibida bo’lgan. 1967-yilda Isroil bosib olgan. 1994-yildan boshlab esa Falastin davlati tasarrufiga olingan. Hozirda 20 mingdan ziyod aholi istiqomat qiladi.
Internet ma’lumotlari asosida
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Понедельник, 06.04.2015, 12:31 | Сообщение # 7 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| Sayyoramizdagi Ekologik Eng Sof Joylar Top O‘nligi
Olimlar, soha mutaxassislari yer shari aholisini sayyoramizda qo‘riqlanadigan sof tabiiy maskanlar bevosita insonning xatti-harakatlari va ta’siri tufayli yildan yilga kamayayotganligi haqida muntazam ravishda xabardor qilib borayotgan bo‘lsalarda, bu jarayonga uzil-kesil chek qo‘yilmayapdi. Qo‘riqlanadigan tabiiy maskanlar hududi-yu soni kundan-kunga kamayishda davom etayapdi.
Bugun e’tiboringizga sayyoramizdagi ekologik jihatdan eng sof maskanlar reytingini taqdim etamiz. O‘nligimiz tarkibiga kirgan maskanlar o‘zining huzurbaxsh iqlimi va insonning emin-erkin yashashi uchun barcha qulay sharoitga egaligi bilan alohida ajralib turadi. Biz tilga olayotgan maskanlar ilk tabiiy holatini bugungi kunga qadar ko‘z-ko‘z qilib kelayotganligi, albatta, kishini quvontiradi.
10-O’rin: Oltoy-Rossiya
Oltoy – Rossiyadagi eng sof maskanlardan biri hisoblanadi. Mazkur maskan o‘zining shifobaxsh tog‘ havosi, tiniq va shaffof ko‘li hamda mahalliy o‘rmonlaridagi boy o‘simliklari bilan kishini maftun qiladi. YUNESKO xalqaro tashkiloti ushbu mintaqaning qulay tabiiy sharoitini saqlashga katta e’tibor berib kelmoqda. Oltoyning qo‘lda teriladigan shifobaxsh giyohlari butun dunyoda mashhur.
9-O’rin: Chili milliy qo‘riqxonasi
Chili milliy qo‘riqxonasi – bu ming kvadrat kilometr joyni egallagan, kishi qo‘li tegmagan, bokira o‘rmon va nihoyatda musaffo havo dunyosidir. Biroq afsuski, ushbu “Janubiy Amerikaning o‘pkasi” muntazam ravishda yong‘inlardan aziyat chekadi, natijada ming yoshli butazorlar bilan qoplangan gektarlar ko‘lami kamayadi, kuli ko‘kka sovuriladi.
****************************************************************************
8-O’rin: Baykal ko‘li-Rossiya
Baykal ko‘li — garchi mintaqa ekologiyasi inson faoliyati tufayli muntazam ravishda aziyat chekib kelayotgan bo‘lsa-da, Rossiya va dunyoda eng musaffo maskanlardan biri sifatida qolmoqda. Bahorda Baykal suvi shu darajada tiniqlashadiki, buning natijasida kishi ko‘lning 40 metr chuqurlikdagi tubini bemalol ko‘rish baxtiga muyassar bo‘ladi. Yuzlab tadqiqotchilarning ilmiy ishlari uchun manba vazifasini o‘tayotgan dunyodagi eng chuqur ko‘l o‘zining tiniq suv qatlami bilan noyob ekotizimga faraxbaxshlik ato qilmoqda.
7-O’rin: Osa yarimoroli-Kosta-Rika
Kishi qo‘li tegmagan o‘rmonlar mahalliy hokimiyatning jiddiy nazorati ostidadir. Tabiatning eng qadimiy go‘zalligi oshuftalarini bu yerda yovvoyi tabiat milliy qo‘riqxonasi tarkibiga kiradigan ajoyib, xushmanzara Playya Matapalo qumlog‘i ham o‘ziga maftun aylaydi.
****************************************************************************
6-O’rin: Namibiya – dunyodagi eng kam aholiga ega davlat
Mamlakatning asosiy qismini Namib sahrosi egallaydi. Namibiyaga inson qo‘li tegmagan vulqon og‘zi, sharsharalar va bahaybat qumtepalar sifatida qarash mumkin. Namibiya konstitutsiyasida mintaqaning sog‘lom ekotizimini saqlashga oid mas’uliyat alohida qayd qilingan.
5-O’rin: Galapagos oroli
Galapagos oroli — iguan, toshbaqa, dengiz arsloni, pingvin, kit va yuzlagan har xil baliqlarning yashash maskani. Ushbu jannatmonand go‘sha biologik qo‘riqxona hisoblanadi. Arxipelagda jami 23 000 aholi istiqomat qiladi.
****************************************************************************
4-O’rin: Atakama sahrosi-Chili
Atakama sahrosi – yomg‘ir nimaligini bilmaydi, hududining katta qismini tuzli havzalar, lava va qumlar egallaydi. Garchi bu yerning qumlari jonsiz bo‘lsa-da, havosi quruqlikni yengish qudratiga ega. Atakamada radiatsiya mavjud emas, yorug‘likni ifloslovchi manbalar hamda shovqin yo‘q. Shundan kelib chiqqan holda ushbu maskanni ekologik xavfsiz mintaqa deb faxr bilan tilga olish mumkin.
3-O’rin: Fordlend-Yangi Zelandiya (Kuchli uchtalik)
Fordlend – Yangi Zelandiyaning janubi-g‘arbiy sohilida joylashgan viloyat bo‘lib, aslida inson tomonidan hali o‘rganilmagan. Qoya atrofidagi yovvoyi tabiat va tog‘ ko‘lining musaffoligini hatto sivilizatsiya (tamaddun) ham zabt eta olmagan. Bu yerda sayyoramizdagi eng toza havo hukmronligini ishonch bilan aytish mumkin. Fordlendga Antarktida tomondan havo oqimi oqib keladi. Yaqin sanoat korxonalari esa ming kilometr olislikda joylashgan.
****************************************************************************
2-O’rin: Papua-Yangi Gvineya
Papua - Yangi Gvineya - ehtimol Yer sharidagi mutlaqo o‘rganilmagan maskandir. Olimlar bu yerda hali o‘rganilmagan o‘simliklar va hayvonlar turlarini uchratish mumkinligini ilgari surmoqdalar. Mintaqa tabiiy resurslariga ular chiqish qiyin bo‘lgan joylarda joylashganligi, o‘zlashtirish uchun infratuzilmani rivojlantirishning qimmatliligi hamda huquqiy qarama-qarshiliklar tufayli qo‘l tekkazilmagan. Ana shunday muammolar sharofati tufayli Papua-Yangi Gvineya aholisi ilk ekotizim bag‘rida yashamoqda.
1-O’rin: Antarktida
Antarktida – Yer sharidagi eng sof qit’a. U yerda insonning faoliyat yuritishiga, aralashuviga hududining 96%ini egallagan muz qatlami to‘sqinlik qilmoqda. Ushbu mintaqada qish o‘rtalarida taxminan 1000 nafar kishi, yozda esa 5000 nafardan ko‘p bo‘lmagan kishi yashaydi. Amerikalik astronomlar Antarktidaning sharqiy qismidagi Ridj-A tumanini Yer sharidagi eng osuda joy deb topdilar. Bu yerda sayyoramizdagi shamolning eng sust tezligi va shovqinning eng past darajasi hukmron.
****************************************************************************
Manba: econews.uz, mnn.com
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Понедельник, 06.04.2015, 12:35 | Сообщение # 8 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| Энг кўп “Оскар” олган филмлар ТОП-10
Кино
Ҳар бир режиссёр бирор филм суратга олаётган пайтида ҳеч бўлмаса битта йўналиш бўйича “Оскар” мукофотини қўлга киритиш ҳақида ўйлайди. Бироқ шундай омадли филмлар ҳам борки, улар бир эмас, балки бир нечта “Оскар”ларга эга чиқишади. Hahmroh avtoradiosi энг кўп “Оскар” мукофотини олган филмлар ўнлигини тақдим этади.
****************************************************************************
10-O’rin:. “Харобадан чиққан миллионер” (2008) – 8 та
Мазкур филмга Денни Бойл ва Лавлин Танданлар режиссёрлик қилишган. Продюссер Кристиан Колсон, Сценарий муаллифи Саймон Бофой. Филмда бош ролларни Дев Пател, Фрида Пинто, Анил Капур, Мадхур Миттал ва Ирфан Хонлар ижро этган. Картинанинг бюджети 15 млн.евро бўлган.
9-O’rin: “Кабаре” (1972) – 8
“Кабаре”га Боб Фосс режиссёрлик қилган. Продюссер Сай Фоер, Сценарий муаллифлари Жей Аллен ва Жо Мастерофф. Бош ролларни Лайза Минелли ва Майкл Йорк ижро қилган. Картина бюджети 6 млн.доллардан иборат бўлган.
************************************************************************
****************************************************************************
8-O’rin: “Жижи” (1958) – 9
“Жижи” номли мусиқий филмга Винсент Минелли режиссёрлик қилган бўлса, продюссерлик вазифасини Артур Фрид бажарган. Сценарий муаллифи Элан Джей Лернер. Бош ролларни Лесли Керон, Луи Журдан ва Эва габор ижро этишган.
7-O’rin: “Сўнгги император” (1987) – 9
Тарихий филмга Бернардо Бертолуччи режиссёрлик қилган. Продюссерлар Томас ва Жереми. Филм сценарийсини Бернардо Бертолуччи, Энцо Унгари ва Парк Пуиплоулар ёзишган. Бош ролларни Питер ОТул, Жоен Чен ва Жон Лоунлар ижро этишган.
****************************************************************************
6-O’rin: “Инглиз мижоз” (1996) – 9
Мелодрамма жанрида суратга олинган филмга Энтони Мингелла режиссёрлик қилган. Майкл Ондатженинг романи асосида режиссёр сценарийни ёзиб чиққан. Продюссерлик вазифасини Сол Зенц бажарган. Картинада бош ролларни Рейф Файнс, Жюлетт Бинош ва Уиллем Дефолар ижро қилишган. Филм бюджети 27 млн.долларни ташкил қилган.
5-O’rin: “Вестсайд воқеаси” (1961) – 10
Филмга Жером Роббинс ва Роберт Уайз режиссёрлик қилишган. Сценарий муаллифлари Жером Роббинс, Артур Лоренц ва Эрнест Леман. Картинада бош ролларни Натали Вуд ва Ричард Беймер ижро қилишган. Филм бюджети 6 млн.доллардан иборат бўлган.
****************************************************************************
4-O’rin: “Шамолларда қолган ҳисларим” (1939) – 10
2-жаҳон уруши бошланмасидан олдин олинган мазкур филмга Виктор Флеминг режиссёр бўлган. Маргарет Митчелл китоби асосида Сидни Ховард сценарий ёзган. Продюсселикни Девид Селзник бажарган. Бош ролларни Вивен Ли ва Кларк Гейбл ижро қилишган. Филм учун салкам 4 млн.доллар маблағ кетган. Кейинчалик эса картина орқасидан 50 баробар кўп даромад тушган.
3-O’rin: “Бен Гур” (1959) – 11 (Kuchli uchtalik)
Карл Танберг, Максвелл Андерсон, Гор Видал ва Кристофер Фрайларнинг сценарийси асосида суратга олинган картинага Сем Зимбалист продюссерлик қилган бўлса, Уилям Уайлтер режиссёр бўлган. Филмда бош қаҳрамонларни Чарлтон Хестон, Жек Хоункинс ва Хайя Харраритлар гавдалантиришган. “Бен Гур”нинг бюджети 15 млн.доллар бўлган.
****************************************************************************
****************************************************************************
2-O’rin: “Титаник” (1997) – 11
“Титаник” филми 1997-йилда катта экранларга чиққан. Режиссёр ва сценарий муаллифи Жеймс Кемерон. Продюссерлар Жеймс Кемерон ва Жон Ландау. Бош ролларни Леонардо ди Кабрио ва Кейт Уинслетлар ижро этишган. Филм 20 th Century Fox кинокомпанияси томонидан суратга олинган. “Титаник”нинг бюджети 200 млн.долларни ташкил қилган.
1-O’rin: “Узуклар ҳукмдори: қиролнинг қайтиши“ (2003) – 11
Толкин романи асосида суратга олинган филмга Питер Жексон продюссер ва режиссёр бўлган. Картинада бош ролларни Вигго Мартенсен, Элайджа Вуд, Иен маккелен, Шон Астинлар ижро қилишган. Филмнинг бюджети 94 млн.долларни ташкил этган.
****************************************************************************
Манба: www.Furkat.uz
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Пятница, 10.04.2015, 08:19 | Сообщение # 9 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 12.03.15
Top 10: Dunyoning eng baland binolar
10-O’rin: Guanchjou xalqaro moliya markazi – 437.5 metr
Xitoyning Guanjou shahrida joylashgan ushbu inshoot balandligi 1435 fut yoki 437.5 metr. Umumiy maydoni 448 ming kv.m bo’lib, 103 qavatdan iborat. Oyna va po’latdan qurilgan. Qurilish ishlari 2005-yilda boshlanib 2010-yilda nihoyasiga yetgan. Binoda mehmonxona, ofislar, restoran va boshqalar joylashgan.
9-O’rin:. KK 100 – 441.8 metr
Bu inshoot ham Xitoyda, Shenchjen shahrida joylashgan bo’lib 2007-2012 yillarda qurib bitkazilgan. 100 qavatdan iborat ushbu bino mehmonxona va ofis sifatida xizmat qiladi.
****************************************************************************
8-O’rin: Uillis Minorasi – 442.1 metr
Chikago shahrida joylashgan Uillis Minorasi 1974-yilda qurib bitkazilgan bo’lib, 1998-yilgacha butun dunyodagi, 2010-yilgacha AQSHdagi eng baland inshoot bo’lib kelgan. Balandligi antennasi bilan hisoblanganda 527.3 metr. U 108 qavatdan iborat bo’lib, umumiy maydoni 418,064 kv.m. Qurilishda oyna, po’lat, aluminiy, temir-betondan foydalanilgan.
7. Nankin Grinlend moliya markazi – 450 metr
Yanszi daryosi bo’yidagi ko’hna Nankin shahrida qad rostlagan ushbu imorat 89 qavatdan iborat bo’lib, mehmonxona, ofislar, restoranlar va boshqalarni o’z ichiga oladi. 72-qavatdan turib sayyohlar shaharni tomosh qilishlari mumkin. 2005-2010 yillarda qurilgan.
****************************************************************************
6-O’rin: Petronas egizak minoralari – 451.9 metr
Malayziya poytaxti Kuala-Lumpurda joylashgan bu bino 1992-1998 yillarda bunyod etilgan. Qurilishda oyna , po’lat, aluminiy konstruksiyalari foydalanilgan. U 88 qavatdan iborat bo’lib, maydoni 341,760 kv.m. 2003-yilgacha dunyodagi eng baland bino bo’lib kelgan.
5-O’rin: Gonkong Xalqaro savdo markazi – 484 metr
Gonkong shahrida qad rostlagan ushbu bino 108 qavatdan iborat. Binoda mehmonxona va ofislar joylashgan. 2002-2010 yillarda barpo qilingan bo’lib, qurilishda oyna va po’lat konstruksiyalar ishlatilgan.
***************************************************************************
4-O’rin: Shanxay jahon moliya markazi – 492 metr
1997-2008-yillarda barpo qilingan. Qurilishda oyna, po’lat va temir-beton konstruksiyalari foydalanilgan. 101 qavatdan iborat bo’lib, maydoni 377,300 kv.m hisoblanadi. Dunyodagi eng baland bino bo’lishi rejalashtirilgan. Lekin, qurilish ishlari nihoyasiga yetay deganda Tayvandagi Taybey 101 binosi undan o’zib ketishi ma’lum bo’lgan. Shuningdek, poydevori shundoq ham 460 metrga mo’ljallangani uchun, yana balandlatishning iloji bo’lmagan.
3-O’rin: Taybey 101 – 508 metr
Ushbu bino 101 qavatdan iborat bo’lib, 1998-2004-yillarda qurilgan. 2004-yil 31-dekabrda rasman ochilgan. Qavatlarining umumiy maydoni 412,500 kv.m. Oyna va po’lat konstruksiyadan qurilgan bino og’irligi 705,130 tonnadan iborat. 2010-yilgacha dunyodagi eng baland inshoot bo’lgan.
****************************************************************************
****************************************************************************
2-O’rin: Makka Qirollik Soat Minorasi – 601 metr
2004-2012-yillarda qurib bitkazilgan. Dunyodagi eng baland mehmonxona, eng baland hamda eng yirik soat hisoblangan bino 65 ming kishini o’z bag’riga sig’dira oladi. Oyna, po’lat, marmar va temir-beton konstruksiyalaridan Islomiy uslubda qurilgan. 120 qavatli mehmonxona maydoni 1,500,000 kv.m dan iborat. Binoda 5 yulduzli mehmonxonadan tashqari, turar joylar, 4 qavatli savdo markazi, 3800 kishilik masjid joylashgan. Qurilish ishlariga 1.6 milliard aqsh dollari sarflangan.
1-O’rin: Burj Xalifa – 828 metr
2004-2010-yillarda qurilgan. Inson bunyod etgan eng baland inshoot. Dubayda joylashgan. 163 qavatli bino maydoni 517,240 kv.m. Oyna, po’lat, aluminiy va temir-beton konstruksiyalaridan foydalanilgan. Eng yuqori qavat 584 metr balandlikda joylashgan. Qurilish davomida binoning haqiqiy balandligi qattiq sir tutilgan. Biroq, 2006-yilda loyiha ishchilaridan birining 808 metr haqida “gullab qo’yishi” tufayli yana 20 metrga uzaytirilgan.Burj Xalifa dunyodagi eng tezkor lift bilan jihozlangan (700 metr/minut). 2010-yil 4-yanvarda rasman ochilgan.
****************************************************************************
Internet manbalari asosida tayyorlandi.
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Пятница, 10.04.2015, 08:20 | Сообщение # 10 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 13.03.15
Turmush tarzimizga yangilik va yengillik olib kirgan kashfiyotlar juda ko‘p. Asosiysi, ularning bari inson uchun xizmat qiladi. Oddiy, biroq foydali kashfiyotlarsiz hayotimizni tasavvur qilib bo‘lmaydi. Hozir esa ana shunday kashfiyotlarning bir nechtasini e’tiboringizga havola etamiz
*****************************************************************************
1. G‘ildirak
Miloddan avvalgi 35 asrda Shumerlar piktogrammasida, birinchi marta arava ko‘rinishidagi narsa: g‘ildirakli chana tasvirlangan. O‘sha paytdagi g‘ildiraklar, butun disk ko‘rinishida yog‘ochdan qirqilgan. Keyinchalik birinchi g‘ildiraklar, Kichik Osiyo (Osiyoning eng g‘arbiy yarim oroli, hozirda Turkiyaga tegishli) yarim orolida, eramizga qadar XX asrda yasalgan va huddi shu asrning o‘zida Yevropa, Xitoy va Hindistongacha borgan. Bunday g‘ildiraklar, faqat kishilarni tashib yuruvchi aravalarda qo‘llanilgan, lekin Misrda ulardan yuk tashish uchun ham foydalana boshlangan. G‘ildiraklar va har qanday aravalar Qadimgi Yunonistonda, keyin esa, Rimda ham keng tarqalgan.
*****************************************************************************
2. Konfetlar uchun o‘ram
Buyuk kashfiyotchi Tomas Alve Edison to‘g‘risida gap borganda, uning kamida 5 mashhur ixtirolari esga keladi: fonograf, yozuv mashinkasi, birja telegrafi, o‘zgaruvchan tok generatori va albatta, lampochka. Oxirgisini, aslida, rus olimi Aleksandr Lodigin patentlagan, Edison, esa uning takomillashishi bilan shug‘ullangan. Edison loyihasi bo‘yicha, 1882-yilda Nyu-Yorkda dunyoda birinchi doimiy tok elektrostansiyasi qurilgan. U diktofon prototipi bo‘lib qolgan, telefon suhbatlarini yozib oluvchi asbobni o‘ylab topdi, temir-nikel akkumulyator tuzilmasini va yana ko‘p narsalarni ishlab chiqdi (hammasi bo‘lib 1000 patent). Bularning orasida, 1872-yilda Edison, konfetlar uchun qog‘oz o‘rami bo‘lib xizmat qilgan, parafinlangan qog‘ozni o‘ylab topdi. Agar u bo‘lmaganida, hozir shirinliklarni qanday saqlagan bo‘lar edik?
***************************************************************************** 3. Gigiyenik qog‘oz
1857-yilga kelib, nyu-yorklik Djozef Gayetti, qog‘ozni bir xildagi bo‘laklarga qirqib, pachkalarga o‘rashni o‘ylab topdi. U o‘z kashfiyotidan shunchalik fahrlanganki, hattoki har bir o‘ramdagi qog‘jzga o‘z ismini yozib chiqqan. Bunday qog‘ozlarni bir rulonga o‘rab sotishni kim ixtiro qilinganligi noma’lum, biroq, bunday rulonlarni ilk bor 1890-yilda «Scott Paper» fabrikasi ishlab chiqara boshlagan.
4. Yelkali veshalka
Bunga ishonish qiyin bo‘lsa ham, kiyim uchun ilgak ixtirosi uchun patent, faqatgina 1869-yilga kelib, O.A.Norton ismli kimsaga berildi. Bundan oldin, kishilar o‘z kiyimini qayerga ilganlari noma’lum. 1903-yilga kelibgina sim zavodi ishchisi Albert Parkxaus, palto ilishga joy yetmagan ishchilarning doimiy shikoyatlariga javoban, yelkali ilgakni kashf qildi.
Simdan, u bir-biriga qarama qarshi tomonda bo‘lgan, orada bir oz masofada simdan ikki oval yasadi, ularning uchlarini esa, ilgak yordamida birlashtirdi. Ho‘l kiyim, osilib, g‘ijimlanmasligi uchun, 1932-yilda ushbu ovallar karton yordamida birlashtirilgan. Uch yildan so‘ng esa, barcha zamonaviy ilgaklarning proobrazi bo‘lgan, quyi plankali veshalkalar kashf qilindi.
*****************************************************************************
5. Qoshiq va vilka
Qadimgi rimliklar va yunonliklar, go‘zalliklar to‘g‘risida suhbat qurib, qo‘llari bilan ovqat eyishgan. Rimlik shoir Ovidiy, ularni barmoqlar uchida yeyishga va ovqatdan so‘ng, ularni nonga artishni o‘rgatgan. Keyinchalik, Yunonistonda, qo‘lga qattiq uchli maxsus qo‘lqoplar kiyilgan. Qoshiqlarning ilk proobrazlari, eramizdan 3000 yil avval yaratilgan.
Ular loydan yoki hayvonlar suyak va shohlaridan yasalgan, shuningek, dengiz chig‘anoqlari, baliq suyak va boshlari hamda yog‘ochdan ham yasalgan. Dunyodagi eng birinchi kumush qoshiqlari, 998-yilda Rusda yasalgan. U paytdagi qoshiqlar kalta ruchkali bo‘lib, mushtakda ushlanardi.
Zamonaviy vilkaga o‘xshagan, lekin 5 yoki undan ko‘p tishli narsa, Osiyoda 10 asrda paydo bo‘lgan. 100 yildan keyin, ushbu kashfiyot Ovropagacha ham yetib keldi, lekin faqatgina 16 asrga kelib, u keng tarqala boshlagan: ovqatni isitilgan o‘tkir bigiz, 2 tishli vilkaga almashtirilgan. 18 asr oxiriga kelib, Ovropaning deyarli barcha mamlakatlarida, o‘tkir uchli pichoq o‘rniga, yumaloq tig‘li pichoq keldi. Pichoq uchiga ovqatni sanchishning ehtiyoji qolmagan edi, chunki pichoqning bunday vazifasini endi vilka bajarar edi.
*****************************************************************************
6. Tugmacha
Qadimda, kishilar, o‘zi kiyim bo‘laklarini o‘simliklar tikanaklari, hayvonlar suyaklari yoki tayoqlar yordamida birlashtirishgan. Qadimgi Misrda to‘kalardan foydalanilgan, yoki kiyimning bir qismi, boshqa bo‘lakda qilingan teshigiga kirgizilgan, yoki bo‘laklar uchlari shunchaki bir-biriga bog‘langan. Tugmachani aynan kim ixtiro qilgani noma’lum: ba’zi olimlar bu yunonlar yoki rimliklar, boshqalari – tugmacha Osiyodan kelgan deb aytadilar. Ular ko‘pincha fil suyaklaridan yasalgan. Tugmachalar 13 asrga kelib keng tarqalgan. Va deyarli 18 asrgacha, boylik va aslzodalar nasabidan kelib chiqqanlik belgisi edi: qirollar va zodagonlar, o‘zlariga tilla va kumush tugmachalarni yasattirishgan.18 asr boshlarida, tugmachalar metall va misdan yasala boshlangan, va deyarli 19 asrgacha, tugmachalar shunchalik qimmat mahsulot ediki, ular kiyimdan kiymiga tikilardi.
***************************************************************************** 7. Skrepka
Qog‘oz varoqlari 13 asrda birlashtirila boshlangan: har bir varoqning yuqori chap burchagida kesik qilinib, ulardan lentachalar o‘tkazilib boylangan. Keyinchalik tasma mumga ishqalangan, bu birinchidan tasmani mustahkamlaydi, ikkinchidan, kerakli varoqlarni olishni va kirgizishni yengillashtirardi.
1835-yilda Nyu-Yorklik vrach Djon Ayrlend Xoui to‘g‘nag‘ichlarni ishlab chiqaruvchi mashinani kashf qildi. To‘g‘nag‘ichlar, tabiiyki, tikuvchilar uchun yaratilgan, lekin ular varoqlarni birlashtirishda ham keng qo‘llanilgan. Qayiltirilgan sim bo‘lagi bilan qog‘ozlarni birlashtirishni birinchi bo‘lib, norvegiyalik ixtirochi Yoxan Vaaler 1899-yilda o‘ylab topdi, biroq u hozirgi zamon skrepkasiga o‘xshamas edi. Bugungi kundagi skrepkaning ilk ko‘rinishini «Gem Manufacturing Ltd» ingliz kompaniyasida ixtiro qilishgan, biroq negadir uni hech kim patentlamagan.
*****************************************************************************
8. Taroq
Yer sayyorasining aholisi foydalangan eng qadimgi taroqlar, baliq suyaklari deb aytish mumkin. Birinchi taroq qayerda va qachon kash etilganligi noma’lum, lekin dastlabki taroqlardan biri Qadimgi Rim hududida topilgan. U hayvonning katta suyagidan yasalgan bo‘lib, bir-biridan 0.2 sm masofada joylashgan tishlari va ruchkasi qo‘l bilan o‘yib chiqilgan. Keyinchalik taroqlar yog‘ochdan, marjondan, fil suyaklaridan, toshbaqa kosasidan va turli hayvonlarning shoxlaridan ham yasala boshlagan. Taroqlar uchun ushbu ashyolar, deyarli 19 asr o‘rtalarigacha ishlatilgan. 1869-yilda Isayya va Djon Xayat aka-ukalari, taroqlar ishlab chiqarishni tubdan o‘zgartirgansselluloydni kashf qildilar. Fillar va toshbaqalar qirib tashlashdan ozod bo‘ldilar, odamlar esa, tashqi ko‘rinishi marjonga ham, fil suyaklariga ham, toshbaqa kosasiga ham o‘xshab ketadigan, arzonroq taroq sotib olish imkoniyatiga ega bo‘ldilar.
*****************************************************************************
|
| |
| |
| Giyos | Дата: Пятница, 10.04.2015, 08:21 | Сообщение # 11 |
|
Полковник
Группа: Administrator
Сообщений: 2492
Статус: Offline
| 9. Gugurt
Gugurt paydo bo‘lgunga qadar, inson olov yoqish uchun nima qilmagan?! Yog‘och sirtlarini bir-biriga ishqalagan, kremniy orqali uchqun keltirishga, oyna orqali quyosh nurini tutib olishga harakat qilishgan. Faqatgina 18 asr oxirlariga kelib, yashash ancha osonroq bo‘ldi. Fransiyalik kimyogar Klod Bertolle, keyinchalik bertolet tuzi deb atala boshlangan, tajribaviy yo‘l bilan modda ishlab chiqargan. Shunday qilib, 1805-yilda “makanka” gugurtlari paydo bo‘ldi – quyuq sulfat kislataga botirilganidan so‘ng yonadigan, bertolet tuzi bilan moylangan ingichka cho‘pchalar. Birinchi “quruq” gugurtlarni ingliz kimyogar va aptekar Djon Uoker ixtiro qilgan. Biroq Uoker gugurtlarning hidi nihoyatda badbo‘y edi. 1830-yilda 19 yoshli fransiyalik kimyogar Sharl Soriya bertolet tuzi, fosfor va elim qorishmasidan tashkil topgan, fosfor gugrtlarini kashf qildi. Ular qattiq sirtga, masalan etik tagligiga ishqalanganida tezda o‘t olgan. Soria gugurtlari hidsiz bo‘lib, biroq oq fosfor zaharli modda bo‘lgani uchun, sog‘liqqa zarar keltirar edi. 1855 yilda kimyogar Yoxan Lundstrom, qizil ba’zilarda, oqdan ham yaxshiroq bo‘lishini hayoliga keltirdi. Shved, katta bo‘lmagan qutisining tashqarisidagi jilvirli qog‘ozga qizil fosforni surtib, huddi shu fosforni gugurt uchidagi qorishmaga qo‘shdi. Shunday qilib, ular sog‘liqqa zarar etkazmaydigan va oldindan tayyorlangan sirtga ishqalanganida, tez o‘t oladigan gugurt paydo bo‘ldi. Va nihoyat, 1889-yilga kelib, Djoshuyu Pyusi gugurt qutisini ixtiro qilgan, lekin bu ixtironing patenti, huddi shunday, biroq yonuvchan sirti tashqarida bo‘lgan (Pyusida u sirt qutining ichida edi) qutini o‘ylab topgan amerikalik kompaniyasi “Diamond Match Company”ga berilgan.
*****************************************************************************
10. Tish cho‘tkasi
Og‘iz bo‘shlig‘ining gigiyenasi to‘g‘risida miloddan avvalgi 3 ming yil ilgari qadimgi misrliklar tashvishlanganlar: ularning sarkofaglarida, tish cho‘tkalarining proobrazlari topilgan, ular asosan uchlari yoyilgan daraxtlardan yasalgan. Biroq zamonaviy ko‘rinishidagi tish cho‘tkasining ixtirochisi ilk chyotkani 1498-yilda yasagan Xitoy imperatori hisoblanadi.
Xitoy tish chyotkalarining qilli qismi, Sibirning yovvoyi cho‘chqasining yag‘rinidagi yolidan qilingan, ushlaydigan joyi esa, yo yog‘ochdan, yo hayvon suyagidan yasalgan. Bu kashfiyot 17 asrda, tishlar yuvilmagan bir paytda, Yevropagacha yetib borganida, qattiq yovvoyi cho‘chqaning juni, yumshoqroq ot yoliga almashtirilgan. Bu davrgacha, ozoda yevropaliklar, tishlarini g‘oz parlaridan yasalgan tish-kovlagichlari bilan, boylar esa, po‘lat yoki kumushdan yasalgan tish kovlagichlar bilan tozalashgan yoki shunchaki lattacha bilan artishgan. Hayvonlarning juni va yoli deyarli 20 asrgacha qo‘llanilgan.
1937-yilda neylon ixtiro qilingan, 1938-yildan boshlab esa, cho‘tkaning qillarini aynan undan qilinishi boshlandi. Lekin hayvon junidan qilingan tish chyotkalari xali xamon omma orasida keng tarqalgan edi, chunki ular, sun’iy cho‘tkaga nisbatan yumshoqroq bo‘lib, milklarni og‘ritmagan. Tish cho‘tkalarining neylon qili faqatgina 1950-yilga kelibgina yumshoqroq qilib ishlana boshlangan.
*****************************************************************************Manba: zamondosh.uz, listverse.com, wikipedia.org
|
| |
| |
|
